Njeriu që ka punuar dhe ka bërë më shumë për shqiptarët nga viti 1991 deri më sot ! Dt 03/04/2015 Gazeta Tema ; Shkrim nga Miron Çako - Përgjegjës i Zyrës së Katekizmit KOASH

Të dashur bashkëkombas me gjak dhe nënshtetësi shqiptare, besimtarë ose ateistë që jetoni në këtë vend ose jeni nëpër botë, ne që të gjithë së bashku përbëjmë dhe formëzojmë atë që quhet komb shqiptar.

Më lejoni me anë të këtij shkrimi t’ju tregoj me fakte që ju vetë do t’i gjykoni për njeriun që ka bërë më shumë për shqiptarët nga viti 1991 deri më sot. Besoj se doni ta njihni dhe ta falenderoni siç e kërkon edhe tradita mikpritëse shqiptare (shtëpia është e Zotit dhe e mikut).

Mos u lodhni ta kërkoni në arkivat e medias ose në ndonjë muze ose në protokolle qeveritare, është midis nesh, bashkëjeton me ne prej shumë vitesh dhe bashkëpërpiqet me mish e me shpirt duke ofruar çdo gjë që ka për të mirën e këtij populli edhe kombi. Ky njeriu i dashur bashkëudhëtar është Kryepiskopi i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Fortlumturia e tij, Anastasi. Mos më paragjykoni, nuk jam agjent i grekëve, as i shitur për shkak të varfërisë tek Anastasi siç mund të shprehet dikush me penën e tij të shpejtë, por jam shpiptar si ju dhe jo tradhtar dhe ju betohem përpara Zotit se nuk po ju gënjej, por po ju them të vërtetën.

Përpara se t’ju përmend faktet më lejoni t’ju them një proverb ose më mirë dy: Një nga ungjilli që u përkthye në shqip nga greqishtja e vjetër prej Kostandin Kristoforidhit më 1879 ku thuhet: “Nga pemët e tyre do t’i njihni ata. Kështu çdo dru i mirë bën pemë të mira, por druri i dobët bën pemë të liga” (Mat. 7:16) dhe tjetra nga urtësia shekullore e popullit që thotë: “shikoji punën dhe jo gunën”. Prandaj le të shikojmë dhe frutat e këtij njeriu dhe në fund ju vetë gjykoni me gjykim të drejtë dhe të përgjegjshëm se me atë masë që matim me atë dhe do të na matin edhe ne të tjerët.

Kryepiskopi Anastas Janullatos lindi në Pire më 04.11.1929 nga prindër me origjinë greke, disa thonë se na e ëma ka origjinë shqiptare nga fisi i njohur Malltezi por besoj se kjo nuk ka rëndësi se thamë që do ta gjykojmë nga punët dhe jo nga gjaku. Përfundoi shkëlqyeshëm studimet universitare dhe është Doktor i Fakultetit të Universitetit të Athinës. Ka studiuar Fetarologji, Teologji Ekumenike dhe Etnologji në Universitetin e Hamburgut dhe të Marburgut në Gjermani me bursë pasuniversitare të Fondacionit Alexander von Humbold. Ka studiuar Islamin, Budizmin, Taoizmin, Konfucizmin dhe besime fetare afrikane në vendet ku ato ekzistojnë në Indi, Tajlandë, Sirilanka, Kore, Japoni, Kinë, Kenia, Uganda, Tanzani, Nigeri, Meksikë, Karaibe.

Profesor Doktor Anastasi ka qenë Profesor i Historisë së Feve i Universitetit Kombëtar Kapadostrian të Athinës nga viti 1972-1997, Dekan i Fakultetit të Teologjisë 1982-1996 dhe Anëtar Korespondent i Akademisë së Athinës 1993-2005. Që nga 1991 dhe deri më sot është Profesor Emeritus i Universitetit të Athinës dhe Anëtar Nderi i Akademisë së Athinës nga 2006.

Gjithashtu ai është shpallur Doktor Nderi i Teologjisë apo Doktor Nderi i Filozofisë i 17 Universiteteve, Fakulteteve ose Degëve Universitare (Greqi, SHBA, Rumani, Qipro, Gjeorgji, Shqipëri, Itali.  Flet anglisht, gjermanisht, frëngjisht, lexon latinisht, italisht, spanjisht dhe shqip.

Është autor i dhjetëra monografive shkencore dhe mbi 240 studimeve dhe artikujve me përmbajtje teologjike ose fetarologjike, studime dhe artikuj që janë përkthyer në 12 gjuhë të huaja. Ka mbajtur ligjërata në forume ndërkombëtare, lidhur me dëshminë e sotme të krishterë, dialogun ndërfetar, solidaritetin dhe paqen botërore.  

Unë personalisht deri më sot nuk njoh një tjetër njeri që të ketë kaq shumë merita dhe nderime dhe ndjehem i privilegjuar që kam mundësi ta njoh nga afër dhe të punoj në krah të tij.

Ky njeri i shumëditur iu përkushtua Zotit dhe u hirotonis dhjak në vitin 1960 dhe prift në vitin 1964 dhe episkop i Andrusës në vitin 1972, për postin e Drejtorit të Shërbimit Apostolik të Kishës së Greqisë 1971-1972.

Çeli rrugën për ringjalljen e dëshmisë orthodhokse në botë në ditët e sotme. Ka punuar për një dhjetëvjeçar (1964, 1981, 1990) për ngritjen e kishave të reja lokale në Afrikë, si mbikqyrës i Mitropolisë së Irinupolit Kenia, Tanzani, Ugandë. Për periudhën 1981-1990 ka zhvilluar një veprimtari në gjerë hierapostolike dhe sociale. Për këtë u nderua me dekoratën Bamirësi i madh i Patriarkanës së Aleksandrisë 2009.

Ky njeri me një karrierë të tillë që rrallë njerëz e kanë në botë erdhi në Shqipëri në 1991, në Shqipërinë tonë të shumëvuajtur dhe të izoluar prej regjimit ateist për gati gjysmë shekulli nga bota e qytetëruar. Kuptohet nuk erdhi vetë, e dërguan, e dërgoi Patriarkana Ekumenike. sepse vera demokratike e vitit 1991 si për shumë gjëra imediate solli dhe nevojnë për ringritjen e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë.

1.      Nismën për ringritjen e Kishës e mori përsipër duke qenë detyrë e  saj, Patriarkana Ekumenike e cila i ka dhënë Autoqefalinë Kishës sonë me Tomosin Patriakal në 1937 dhe që ka  përgjegjësi të mbështesë Kishat orthodhokse në nevojë. 

2.      Në janar të vitit 1991 Patriarku Ekumenik Dhimitri dhe Sinodi i Shenjtë zgjodhën si ekzark patriarkal episkopin e Andrusës, Anastasin që në atë kohë ishte me shërbim hierapostolik në Afrikën  Lindore.

Pasi mori uratën e atij populli të Afrikës, me lëkurë të zezë por me zemër të bardhë erdhi në Shqipëri në 17 korrik 1991 dhe u prit si një engjëll i dërguar nga Perëndia nga një grup i vogël besimtarësh.

Duke udhëtuar në mbarë Shqipërinë konstatoi shkatërrimin e frikshëm dhe shpërbërjen e plotë të Kishës Orthodhokse. Pothuajse nga tri episkopatat, 19 zëvendësitë hieratike, 330 enoritë dhe 25 manastiret që kishte Kisha në administrim para 1967 nuk kishte mbetur asgjë, pasuritë kishtare ishin të konfiskuara, kishat të transformuara në depo, stalla, reparte ushtarake dhe shtëpi kulture nga të gjithë klerikët kishin mbetur vetëm 12 priftërinj, tre dhjakonë, asnjë episkop dhe madje shumica ishin të sëmurë dhe në moshë të thyer.

Orthodhoksët e Shqipërisë që para fillimit të persekutimit të fesë përbënin 21% të popullsisë sipas statistikave të autoriteteve italiane 1938, dhe që ishin me origjinë etnike të ndryshme, shqiptarë, grekë, sllavë, vlleh,  kërkuan që ekzarku patriarkal të qëndronte ne Shqipëri dhe të merrte përsipër veprën e ringritjes së Kishës që vazhdonte te mbetej pezull sepse ishte e pamundur që ajo të ringrihej nga ana e saj e brendshme, sepse nuk u gjend asnjë person klerik ose laik i arsimuar me arsimin e përshtatshëm dhe i pamartuar me nënshtetësi shqiptare  për të marrë barrën e ringritjes së Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë.

Ky fron siç thotë edhe vetë Kryepiskopi “nuk kishte asnjë fron kryepiskopal për t’u ngjitur por ishte vetëm një stol i thyer, plot gozhdë që e kishte lënë persekutimi ateist. Për herë të parë pas persekutimit një përfaqësi e Kishës së Shqipërisë e caktuar prej Këshillit të përgjithshëm Kishtar vizitoi Patriarkanën Ekumenike në (5-8.6.1992) dhe kërkoi zgjedhjen e Ekzarkut Patriarkal si primat i kësaj Kishe.

Më 24/06/1992 me propozim të Patriarkut Ekumenik Vartholomeu  i I  u zgjodh me vota  unanime Kryepiskop i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë deri atëherë ekzarkt Patriarkal Anastas Janullatosi.

Zgjedhja e Kryepiskopit më 24 qershor 1992 ishte sipas rregullave të orthodhksisë një fakt i kryer kishtar. Ky akt u bë i ditur me letra zyrtare patriarkale të gjithë Kishave Orthodhokse  në botë  për të përfshirë në Diptikët e tyre pas 40 vjetësh mungese ermin e Kishës së Shqipërsë dhe emrin e primatit të saj, i cili po merrte përsipër  ringritjen e saj nga gërmardhat.

Në shtatë vitet e para nga korriku i vitit 1991 si ekzark patriarkal dhe nga qershori i vitit 1992 si primat, Kryepiskopi e mbajti vetë përgjegjësinë për përkujdesjen, për restaurimin dhe administrimin e gjithë Mitropolive të Shqipërisë, dhe deri në vitin 1998 kemi formimin e Sinodit të Kishës prej katër anëtarësh dhe ky Sinod sot është prej 8 anëtarësh, 3 me origjinë greke, një arvanitas, (të vetmit të huaj që shërbejnë në Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, ndërsa në komunitete të tjera janë me qindra)  4 me oringjinë shqiptare, edhe kryesekretari i Sinodit është shqiptar.

Me inisiativën e Kryepiskop Anastasit më 4 nëntor 2006 u mblodh në Akademinë Teologjike Ngjallja e Krishtit në ambientet e manastirit të hirshëm të Shën Vlashit në Durrës, një Asamble e veçantë kleriko-laike ku morën pjesë gjithë anëtarët e Sinodit të Shenjtë, anëtarët e Këshillit Kleriko-Laik, të gjithë klerikët si edhe përfaqësues laikë të Kryepiskopatës dhe Mitropolive duke pasur një përfaqësi të drejtë midis burrave, grave dhe të rinjve. Kjo Asamble Kleriko-Laike ku morën pjesë 257 veta studioi dhe pranoi njëzëri Statutin e ri të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë. Ky statut u miratua përfundimisht më 6 nëntor 2006.

Statuti i ri i Kishës u ratifikua nga Presidenti i Republikës më 4 shkurt 2009. Ky Statut i ri përmirësoi dhe rregulloi të gjitha gabimet e statutit të vitit 1929 ku Shqipëria ishte monarki dhe i dyti në vitin 1950 ku në vend ishte imponuar pushteti ateist dhe partia shtet që donte të ushtronte kontroll të plotë mbi kishën, të dy këta statute nuk morën parasysh parimet  kishtare bazë  dhe ishin një ndërhyrje e brendshme në jetën e kishës.

Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë është e bashkuar në mënyrë të pandashme me Patriarkanën Ekumenike, me të gjitha Kishat simotra autoqefale (Neni 1). Gjuha zyrtare e Kishës është shqipja, orthodhoksët e gjuhëve të tjera mund të përdorin gjatë adhurimit hyjnor gjuhën e tyre tradicionale adhuruese me kusht që tekstet në përdorim të kenë miratimin e Sinodit të Shenjtë, siç edhe për tekset e shërbesave fetare në shqip.

Këtë nen të Statutit të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë,  Kryepiskopi Anastasi përpiqet ta zbatojë me përpikmëri. Ai erdhi këtu 62 vjeç, pa patur njohuri për gjuhën shqipe, por është shumë i kujdesshëm për të lexuar dhe meshuar në shqip. Dashuria e tij për gjuhën shqipe duket nga interesimi i tij për të përkthyer në shqip  dhe publikuar me qindra libra që qarkullojnë në librari të Kishës dhe mund të përdoren nga kushdo.

Me inisiativën dhe bekimin e tij, u themelua një gazetë, tre revista periodike në gjuhën shqipe. Po ashtu është ngritur një shtypshkronjë që shtyp shqip dhe prej saj janë botuar 120 libra. Hapi shumë shkolla shqipe të të  gjitha niveleve. Ai i ka ofruar bursa mijëra të rinjve për të vazhduar studimet e larta në Fakultete të ndryshme, edhe në Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë në degën Gjuhë-Letërsi.   Edhe ne që jemi afër atij, e shikojmë tani pavarësisht moshës së thyer të ketë një zell për të mësuar dhe përdorur gjuhën shqipe.

Organizimi i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë është një e mirë e madhe jo vetëm për Kishën dhe të krishterët orthodhoksë por edhe për vendin sepse organizimi i mirë i një komuniteti që në statutin e tij respekton të drejtat e njeriut është një e mirë e komuniteteve të tjera që besojnë në Zotin dhe ndihmon bashkëjetesën aq shumë të nevojshme për një jetë normale sipas kriterit “liria jote mbaron ku cënohet liria e tjetrit” por edhe për kontributin e vlerave shpirtërore, morale dhe materiale që kalojnë kufijtë e komunitetit dhe janë funksionale për të mirën e të gjithë banorëve dhe vendit.

Pra që nga viti 1992 deri më sot u mbushën 23 vjet nga ringritja kanonike e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë me zgjedhjen e profesor doktor Anastasit Kryepiskop të Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë. Në vitet që pasuan Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë që ishte shpërbërë krejtësisht nga persekutimi 23 vjeçar u ringrit tërësisht dhe u zhvillua në të gjitha fushat.

U riorganizuan 460 enori orthodhokse dhe zhvillohet veprimtari liturgjike predikuese e katekiste në qytete e fshatra.

Sot me kujdesin e Kryepiskopit u arsimua dhe u hirotonis një brez i ri klerikësh nënshtetas shqiptarë, në Akademinë Ngjallja e Krishtit Shën Vlash Durrës dhe në shkollat e larta jashtë shtetit dhe sot shërbejnë 150 klerikë të të gjithë gradave me arsim të lartë. Të gjithë janë me origjinë ose nënshtetësi shqiptare dhe shërbejnë si klerikë në të gjithë vendin duke përçuar te populli orthodhoks por jo vetëm, mesazhin ungjillor të Kishës orthodhokse “Duaje Zotin dhe duaje të afërmin si veten tënde”.

Duke u lutur në shërbesa fetare – “Për Republikën e Shqipërisë, qeverinë, ushtrinë dhe gjithë popullin, le t’i lutemi Zotit” – është thirrja e dhjakut gjatë Liturgjisë Hyjnore në Meshën e shën Joan Gojartit por edhe për të vdekurit “që ranë për fe dhe për atdhe” që të paqtohen shpirtrat e tyre por edhe që të kujtohen edhe të nderohen.

U krijuan dhe funksionojnë 50 qendra rinore në qytete e fshatra.

Çdo vit organizohen veprimtari rinore të larmishme si kampingjet verore, konferenenca, veprimtari sportive, aktivitete me të rinj me aftësi të kufizuara, festivale rinore etj. Dhe kjo është një e mirë për vendin se këta të rinj nesër do të kontribuojnë për të ardhmen e vendit. Kryepiskopi Anastas ka një vlerësim të veçantë dhe preokupim për rininë sepse sipas vizionit të tij atëror: Rinia nuk është vetëm e ardhmja por edhe e tashmja.

Vepra ndërtuese

Janë ndërtuar 150 Kisha të reja, të mëdha e të vogla, janë restauruar 60 kisha, manastire, monumente kulture, janë riparuar 160 kisha, janë ngritur dhe blerë dhe rikonstruktuar më shumë se 70 godina për kopshte, shkolla, qendra rinore, qendra shëndetësore, selitë mitropolitane, shtëpi pritje, punishte, mensa për të varfërit, e tërë vepra ndërtuese arrin mbi 450 objekte.

Të gjitha këto nuk janë vetëm funskionale në shërbim të njerëzve për mësim, edukim dhe shenjtërim ose për përkujdesje por janë edhe vlera arkitekturore që e zbukurojnë urbanistikën e vendin tonë që lë shumë për të dëshiruar nga papërgjegjshmëria e atyre shqiptarëve që e përdorën dhe e përdorin Shqipërinë si mall pa zot.

Le të kujtojmë një tjetër vepër madhështore Katedralen e madhe  “Ngjallja e Krishtit” e cila u shenjtërua nga Tërëshenjtëria e Tij Patriku Ekumenik Vartholomeu i  I dhe pothuajse nga të gjithë primatët e Kishave Orthodhokse në botë. Kjo ngjarje nuk ishte vetëm një kurorëzim i veprës së Kryepiskopit dhe gjithë popullit orthodhoks por ishte një ngjarje për të gjithë shqiptarët dhe për Shqipërinë sepse e gjithë bota tregoi vëmendjen dhe vlerësimin e duhur për këtë vepër madhështore dhe të pazakontë, për këtë kohë krize dhe ky është një eveniment i lavdërueshëm për historinë e Shqipërisë.

Kjo vepër arkitektuore është një vlerë e shtuar për kryeqytetin dhe vendin dhe një kureshtje më shumë për turistët të cilët kur e shohin këtë vepër mrekullohen dhe thonë spontanisht: edhe në Shqipëri po bëhen gjëra të mëdha që ia vlen t’i vizitosh.

Qendra mjekësore diagnostikuese Ungjillëzimi në Tiranë me 23 specialitete ofron shërbime bashkëkohore dhe mjekësore me kontributin e mjekëve të njohur dhe personaliteve të specializuar dhe me aparatura mjekësore të teknologjisë së fundit, në 11 vjet të funksionimit të saj janë realizuar mbi 1.200.000 vizita dhe 3 milion analiza. Kjo qendër diagnostikuese kundrejt një pagese të arsyeshme është në shërbim të të gjithë shqiptarëve.

Qendra të kujdesit shëndetësor funksionojnë edhe në vende të tjera si Korçë, Kavajë, Gjirokastër, Lushnje.

Arsimi

Janë ndërtuar nga themelet katër shkolla me konvikte, funksionon Akademia Teologjike “Ngjallja e Krishtit” në Shën Vlash dhe dy shkolla të mesme kishtare me emrin “Kryqi i nderuar” në Gjirokastër dhe në Sukth të Durrësit. Gjithashtu janë ngritur dhe funksionojnë 19 kopshte në Tiranë, Durrës, Kavajë, Korçë, Lushnjë, Elbasan, Cerrik, Gramsh etj. Në Tiranë funksionon kompleksi arsimor shqiptaro-amerikan me emrin “Protagonistët” po ashtu dhe në Durrës dhe në Gjirokastër shkolla 9 vjeçare  “Frymë Dashurie”. Në Korçë funksionon që prej vitit 2013 shkolla e mesme “Platoni”, ne Mesopotam në Sarandë funksionon shkolla e mesme teknike “Apostul Pavli”.

Në mjediset e manastirit të Shën Vlashit funksionon shtëpia e fëmijëve Shpresa. Në tetor të vitit 2012 u hap në qendrën Tabor shkolla e parë e Muzikës Bizantine me konvikt.

Në Tiranë dhe Gjirokastër funksionon Instituti i formimit profesional “Frymë Dashurie”në Tiranë funksionon shkolla e lartë  Logos.

Ky kontribut për arsimin dhe edukimin e brezit të ri është investimi më i madh që mund t’i bësh këtij vendi dhe në këto shkolla mund të studiojë kushdo pa dallime fetare.

Janë botuar me dhjetëra libra teologjike, dhe formues, boton gazetën “Ngjallja”, revistën për fëmijë “Gëzohu” revistën rinore “Kambanat” revistën periodike “Kërkim”, të cilat formojnë breza të çdo moshe me vlera morale, të dashurisë pa interes, të sakrificës për të mirën, të respektit të lirisë së tjetrit, të bashkëjetesës për t’u bërë njerëz të moralshëm dhe qytetarë të vërtetë.

Nisma sociale

Gjatë krizave të ndryshme që ka kaluar vendi ynë 1992, 1994, 1997 Kisha Orthodhokse ka zhvilluar një veprimtari të gjërë sociale e humanitare duke siguruar e shpërndarë mijëra ton ushqime, veshmbathje dhe ilaçe.

Me inisiativën dhe kujdesin e vazhueshëm të Kryepsikopit Anastas Kisha Orthodhokse ka mbështetur një numër të madh programesh sociale ku përfshihen projekte zhvilllimi për zonat malore, për zhvillimin e bujqësisë dhe blektorisë, ndërtim rrugësh e ujësjellësash, programe për edukimin shëndetësor të fëmijëve dhe grave.  Ngritja e qendrave shëndetësore në fshatra, kontribute për shkolla (Gërdec), jetimore (Zyber Hallulli), spitale,  burgje 325(sera, fusha e sportit), ndihma për Institutet dhe personat me aftësi të kufizuara, azile, të burgosurit, dreka për të varfrit (Tiranë, Korçë) etj.

Në vitin 2008 pas tragjedisë në fshatin Gërdec Kisha jonë ka kontribuar në ndihmë të të dëmtuarve.  Ndihma monetare janë shpërndarë edhe për familjet e prekura nga përmbytjet në zonat e veriut.

Në vitin 1999 kur në Shqipëri mbërritën mijëra refugjatë nga Kosova Kisha Orthodhokse në bashkëpunim me Kishat e tjera në Europë ndihmoi dhe strehoi 33 mijë refugjatë. Është për t’u kujtuar opinioni që shfaqën shumë kosovarë kur erdhën në Shqipëri duke parë përkrahjen dhe ndihmën e Kishës orthodhokse të Shqipërisë dhe veçanërisht të Kryepiskopit Anastas, që u shprehën, ne i dinim ndryshe të krishterët orthodhoksë. Miqësia mes Kishës Orthodhokse të Shqipërisë dhe kosovarëve që u ndihmuan vazhdon edhe sot. Me bekimin e Kryepiskopit çdo vit një grup të rinjsh zhvillon kampe verore me tema sociale në zonën e Malishevës.

Një Zyrë e veçantë e Trashëgimisë Kulturore merret me objektet orthodhokse të kultit që janë dhe monumente të kulturës sonë kombëtare.

Për riparimin e të cilave nën përkujdesjen e Kryepiskopit janë përdorur sot me dhjetëra miliona euro.

Janë ngritur studio për pikturimin dhe restaurimin e ikonave.

Deri sot janë restauruar rreth 600 ikona. U përgatit një brez i ri artistësh që po rigjallërojnë traditën tonë të pasur ikonografike.

Ky është një kontribut i jashtëzakonshëm për ruajtjen dhe promovimin e vlerave të pallogaritshme të artit ikonografik me autorë shqiptarë si Onufri, Kostandin Shpataraku etj.

Nga viti 1998 transmeton stacioni radiofonik “Ngjallja” me frekuencë 88.5 Mhz në FM. Ajo transemton 24 orë programe shpirtërore, kulturore, sociale, historike, muzikë kishtare, popullore e klasike si edhe shërbesa kishtare.

Personat e punësuar me rrogë në sektorë të ndryshëm të Institucionit të Kishës janë mbi 750 punonjës dhe qindra të tjerë punojnë në vepra ndërtuese.  Kjo është një ndihmë e madhe për ekonominë e vendit sepse të gjithë këta ndihmojnë buxhetin e shtetit duke qenë tatimpagues korrekt sipas ligjit edhe për ekonominë e familjeve shqiptare.

Natyrshëm lind një pyetje: Ku i gjen paratë ky njeri, që bën gjithë këto vepra dhe mban me rrogë kaq njerëz?

Dijeni se Kisha Orthodhokse ka qenë gjithmonë e varfër, e vjedhur por më tepër gjatë persekutimit ateist komunist që kulmon me vitin famëkeq 1967 ku dimë që çdo pronë e saj u konfiskua dhe tjetërsua. Edhe pas 24 viteve demokraci shteti ka kthyer pak ose aspak pronat legjitime të Kishës. Prandaj burimet e brendshme të saj janë të pakta dhe të pamjaftueshme. Por si i gjen paratë?

I gjen duke lypur, duke lypur për hir të Zotit dhe dashurisë për të afërmin dhe kur them të afërmin për ne shqiptarët. Kërkon nga miqtë e tij të shumtë që i ka kthyer në miq të Shqipërisë, ose nga organizatat bamirëse, që nuk ngurojnë të japin ato që ai kërkon, sepse e dinë, e kanë provuar se duke qenë një personalitet që rrezaton mirësi, i respektuar dhe i dashur nga mijëra njerëz, nga 12 vende të botës, me paratë e kësaj bote, do të bëjë vepra të mëdha për lavdinë e Zotit për të mirën e këtij populli dhe për shpirtin e atyre që i dhurojnë.

Si shembull mund të përmendim testamentin e avokatit P. K. nga Athina i cili dhuroi tërë pasurinë e tij rreth 3.000.000 Euro që të përdoreshin për veprën shpirtërore dhe filantropike të Kishës së Shqipërisë. Do të ishte e drejtë që përpara Zotit dhe botës vetë ne shqiptarët të kontribuonin për rindërtimin e kishave dhe çdo ndërtese kulti sepse ne i prishëm ato, por meqenëse nuk e bëjmë dot këtë të paktën të jemi mirënjohës dhe t’i themi faleminderit atyre që i dhanë dhe i përdorën paratë e tyre për të mirën tonë. Duhet theksuar se të gjitha këto ndërtesa nuk kanë poshtë tyre rrota për t’u lëvizur që të transportohen në Greqi apo në çdo vend që u ofruan këto donacione. Por janë bërë me themel të fortë, që të mbeten përgjithmonë në këtë vend, të jenë të përdorshme për të mirën tonë, të fëmijëve dhe brezave që do të vijnë.

Është për t’u theksuar dhe i njohur botërisht kontributi i tij në fushën e shkencës në dëshminë e krishterë bashkëkohore, në përafrimin me konfesionet e tjera të krishtera si katolikët, protestantët, në dialogun ndërfetar dhe bashkëekzistencën paqësore midis popujve dhe feve.

Kisha jonë merr pjesë në të gjitha veprimtaritë e Kishave Orthodhokse në mbarë botën. Ajo është anëtare e Koferencës Europiane të Kishave, anëtare e Këshillit Botëror të Kishave. Pjesëmarrja e Kryepiskopit  Anastas si primat i Kishës Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë  në këto evente ndërkombëtare është një e mirë jo vetëm për Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë  por për të gjithë vendin dhe shqiptarët. Kjo sepse ai përfaqëson një pjesë të konsiderueshme të shtetasve shqiptarë të besimit orthodhoks që nuk janë 6.9 % sipas INSTAT-it, një tjetër gënjeshtër dhe sulm i radhës kundër të krishterëve orthodhoks. Dhe nderi që i bëhet atij dhe Kishës Orthodhokse të Shqipërisë që ai përfaqëson i kalon kufijtë e personit dhe të Institucionit dhe i prek të gjithë Shqiptarët sepse ai dhe Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë në këto organizata ndërkombëtare me shumë influencë luan rolin e ambasadorit i cili lobon që i gjithë vendi të mirëpritet dhe integrohet në familjen e madhe europiane dhe të dëgjohet në të gjithë botën emri i Shqipërisë sonë të vogël që para viteve 90 ishte i panjohur për shumë kombe. Në këto institucione ndërkombëtare  e kanë nderuar duke e zgjedhur në postet më të larta, sidomos në mjedise ku asnjë faktor tjetër, nuk do ta kishte të mundur të ishte prezent dhe i suksesshëm. Dhe këtu flasim si për mjediset kishtare por edhe ato laike dhe botërore.

Një kontribut tjetër i madh i Kryepiskopit Anastas është ndikimi i tij si njeri i dashurisë, të vërtetës dhe paqes për uljen e tensioneve midis shteteve, grupeve etnike dhe komuniteteve fetare.

Le të kujtojmë ndërhyrjen e tij plot kurajo si Kryepiskop i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë te autoritetet greke të cilët kishin urdhëruar “operacionin fshesa” që kishte për qëllim të largonte emigrantët shqiptarë nga Greqia që siç dimë të gjithë me punët dhe paratë e fituara mbanin me bukë shumë familje dhe të afërmit të tyre të papunë. Ai ndërhyri duke thënë të autoritetet e shtetit grek se termi “fshesa” është një term fyes për çdo njeri. Ose vizita e tij baritore te të burgosurit shqiptarë në burgjet greke, ndërhyrja e tij në konfliktit midis serbëve dhe kosovarëve që nga disa njerëz dhe qarqe ekstremiste kërkonin që t’i jepnin karakterin e një lufte fetare me pasoja për të gjithë rajonin. Le të kujtojmë thënien e tij lapidare dhe plot kurajo: “Askush mos guxojë të përdorë vajin e kandilit të Kishës për të ndezur zjarrin e urrejtjes fetare” dhe kontributin e tij personal duke ofruar fonde për ndërtimin e një kishe dhe një xhamie ne Kosovë të rrënuara nga lufta në 2004.

Këto ndërhyrje plot kurajo për të vendosur paqe midis kombeve dhe komuniteteve fetare janë vlerësuar nga gjithë bota qytetare.

Në vitin 2000 me propozimin e 33 akademikëve nga Akademia e Athinës dhe e shumë personaliteteve të Shqipërisë ka qenë kandidat për çmimin Nobel për paqen. Ai është zgjedhur vazhdimisht në pozicione të shquara të organizmave ndërkombëtare,  president i Komitetit të Dëshmisë dhe Ungjillëzimit Botëror pranë Këshillit Botëror të Kishave 1989, Zëvendëspresident i Koferencës së Kishave Evropiane 2003-2009.

Nga viti 2009 është President Nderi i Konferencës Botërore “Fetë për Paqen”, ka marrë shumë çmime, dekorata për paqen, si ajo që mori në  Moskë në 2006 “Për kontributin e shquar për Paqen, Dialogun dhe Mirëkuptimin”, për këtë kontribut është nderuar edhe nga Republika e Shqipërisë me dekoratën “Gjergj Kastrioti Skënderbeu”, 2010. Por pavarësisht se përpara nesh ndodhet një figurë kaq rrezatuese, e vlerësuar dhe e nderuar edhe nga shtetarët e këtij vendi akoma i mohohet nënshtetësia shqiptare që iu është dhënë shumë njerëzve.

Por mosdhënia e nënshtetësisë shqiptare pa asnjë argument këtij njeriu që ka bërë kaq shumë për shqiptarët më shumë se ata shqiptarë me gjak, por jo me zemër dhe që janë përgjegjës për shumë peripeci, fatkeqësi, gjatë këtij tranzicioni të stërzgjatur është një turp dhe hipokrizi e hapur e vetë shtetit dhe i çdo pushtetari që ka qenë dhe është në krye të shtetit, por edhe një detyrë për zgjidhje nga shtetarët e sotëm.

Të më falni që jam zgjatur dhe ju falenderoj për durimin që lexuat deri këtu por të më besoni kjo është vetëm si një majë e një ajsbergu vlerash dhe punësh që ka bërë ky njeri për të gjithë ku i është kërkuar të flasë dhe të shërbejë si njeri i Perëndisë këto 23 vjet për Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë por edhe për të gjithë shqiptarët dhe Shqipërinë.

Thamë në fillim se pema njihet nga frutat. A ju duket ju o bashkëkombas që këto punë dhe vepra mund t’i bëjë një agjent i grekut, një fundamentalist ashtu siç cilësohet nga disa pseudogazetarë investigues, pseudohistorianë dhe shtetarë të rënë nga vakti ose një pseudoprift që nuk është gjë tjetër veçse një ujk me lëkurë deleje që një gjë di ta bëjë shumë mirë, të vjedhë,  edhe pasurinë e Kishës, të shpifë deri në marrëzi siç thuhet: “do të përparojnë duke gënjyer dhe duke u gënjyer”,  që s’dua t’jua përmend emrin, jo se kam frikë të përballem me ta, por se dua t’i kursej këtë radhë se shumë të këqija i kanë bërë emrit të tyre duke gënjyer dhe shpifur me gënjeshtrat e tyre naive dhe obsesive?

A mund t’i thuash këtij njeriu ik nga Shqipëria se je grek? Bërë ç’bëre punë për ty! A mund ta fyesh këtë personalitet shkencor që bota akademike, organizata ndërkombëtare me ndikim në të gjithë globin e nderojnë dhe e venë në krye të vendit, i kërkojnë mendim dhe e bëjnë fjalën e tij? A mund ta bësh karikaturë këtë njeri të Zotit në faqet e para të gazetave? A mund t’i urosh këtij njeriu vdekjen dhe të dëshpërohesh dhe të turfullosh që pse nuk po e merr? A është shqiptare kjo gjë? A është ky vërtet opinioni i ne të gjithëve apo vetëm i disave që i ngjajnë fantazmave të së shkuarës, që duan të na rifusin në atë ferrin e ideologjisë ateiste-komuniste, të atij sistemi çnjerëzor antivlerë, ku sundonte gënjeshtra, shpifja, xhelozia, mosmirënjohja, dhuna primitive, urrejtja pathologjike për tjetrin, që nuk është sipas llojit dhe gjakut tënd, krimi i pashëmbullt dhe mbi të gjitha egoizmi euforik “zot jam unë dhe bëj çfarë të dua”.

Këta njerëz që nuk kanë aspak lidhje me Kishën Orthodhokse as nga emri apo tradita, ose janë të krishterë me emër dhe jo me zemër, e përligjin sulmin e tyre në emër të Shqipërisë dhe shqiptarëve. Për mua që jam shqiptar me gjak dhe kombësi këta ose janë me mendje të sëmurë nga nacionalizmi donkishotesk që mbrapa çdo mulliri që bluan grur shikojnë një armik ose njerëz pa karakter që për para shesin gjithçka, ose fatkeq që kanë gëlltitur një lugë çorbë të prishur diku dhe janë të detyruar të vjellin gjithë jetën, ose më e keqja janë rekrutë fondametalistë, armiq të kishës dhe të të krishterëve, por edhe të të gjithë shqiptarëve. Kështu ata përbëjnë një rrezik potencial për të prishur me qëllim paqen dhe harmoninë fetare kaq e bukur dhe shumë e brishtë dhe në qoftë se ajo prishet ka pasoja të frikshme për vendin siç e shohim me hidhërim në vende të tjera ku nuk u bë kujdes.

Unë i sfidoj të gjithë ata që gjoja në emër të kombit dhe shqiptarisë janë kundër Kryepeshkopit Anastas. Le t’i përgënjeshtrojnë këto që shkrova me fakte dhe që të gjithë ju dhe vetë ata mund t’i shohin, t’i prekin, t’i hetojnë dhe po të duan t’i kundërshtojnë me kundërfakte të vërteta dhe jo të gënjeshtërta. Në të kundërt, të heshtin, se boll të keqe të madhe po i  bëjnë në rradhë të parë vetes së tyre, siç thuhet: “ Të madhe e bëri gropën, por ra vetë brenda”, por mbi të gjitha shqiptarëve të lodhur e të zhgënjyer që duan prej kaq vitesh tranzicion të stërzgjatur të integrohen në qytetërimin europian dhe global, ku njëri vlerësohet dhe nderohet jo thjesht nga guna, por nga puna.

Shënim: Disa pjesë dhe të dhëna të këtij shkrimi për të qenë sa më korrekt për historikun dhe faktet e parashturara janë marrë nga libri “ Ringritja e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë 1991-2012” me autor + Anastasin, Kryepiskopin e Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë, të cilin mund ta gjeni në çdo librari të kishave orthodhokse në vendin tonë.              

No comments

Leave a reply