Kush e ka krijuar njeriun, kur dhe përse ?
Publikuar në Dt 23/01/2017 : Tirana Observe & BalkanWeb. Nga Miron Çako, përgjegjës i Zyrës së Katekizmit në KOASH
Qenia humane, është e ndryshme nga të gjitha qeniet ekzistuese në planetin tokë, sepse përveç instiktive të sigurimit të ushqimit dhe riprodhimit si të gjitha gjallesat, njeriu ka edhe mendje, për të arsyetuar dhe nuk qetësohet derisa t’i japë përgjigje pyetjeve ndaj mistereve të jetës, dhe sidomos asaj më bazike: “Kush na ka krijuar, kur edhe për çfarë?
Njeriu që në kohët e lashta, duke mos gjetur tek vetvetja fillimin e ekzistencës, po ashtu as tek çdo qenie e krijuar në këtë botë, i hodhi sytë drejt qiejve, drejt dritave të largëta, sundues gjatë ditës (diellit) dhe sundues gjatë natës (hëna dhe yjet).
Ai me paditurinë e tij foshnjarake, i imagjinoi këto si “perëndi” dhe i adhuroi si krijuesin e tij, duke iu ndërtuar në tokë tempuj, faltore dhe një sistem praktikash okulte plot simbolika, bashkë me flijimet e bimëve, dhe njerëzve. Këto perëndi u quajtën “hyjni,” d.m.th. ishin ose banonin në yjet. Dielli duke qenë ylli më i afërt dhe me ndikimin më të madh në tokë, në botën bimore, shtazore dhe veçanërisht në atë njerëzore, u adhurua më shumë nga të gjithë hyjnitë dhe pothuajse në të gjitha qytetërimet e lashta, sumere, persiane, babilonase, egjiptiane, azteket, fiset maja, greke, romake. Egjiptasit e quanin Horus, grekët Helios, romakët Sole. Në vitin 247 pr.Kr. perandori Aurel e adoptoi këtë “perëndi” dhe e bëri si perëndi supreme të Perandorisë Romake, duke e quajtur Sol-Invictus (Dielli i Pamposhtur).
Dielli është parë nga paganët jo vetëm si krijuesi i jetës, por edhe si ndihmës në riprodhimin e njeriut, prandaj martesat që në lashtësi bëheshin ditën e diel, që është dita e diellit, madje kur vdiste njeriu e vendosnin me fytyrë nga dielli që të mund të shikonte krijuesin e tij.
Gjithë ky adhurim shekullor i diellit si “krijues i jetës dhe njeriut” mori një krisje kur në botë u shfaq për herë të parë një fe monoteiste (besimi në një Perëndi), i cili e ka zanafillën me Abrahamin 2000 vjet pr.Kr. Ai mohoi idhujt dhe besoi një Perëndi trashedente. Ky Perëndi i Abrahamit, Isakut dhe Jakovit u bë Zoti i Izraelit. Me anë të Moisiut 1500 vjet pr.Kr. Izraeli i skllavëruar për 430 vjet, u nxor nga Egjipti idhujtar dhe në malin Sina Zoti Perëndi i flet popullit hebre: “Unë jam Zoti, Perëndia yt, që të nxori nga vendi i Egjiptit, nga shtëpia e skllavërisë. Nuk do të kesh perëndi të tjerë para meje. Nuk do të bësh skulpturë ose shëmbëlltyrë të asnjë gjëje që ndodhet aty në qiejt ose këtu poshtë në tokë ose në ujërat nën tokë. Nuk do të përkulesh para tyre dhe as do t’i shërbesh, sepse unë jam Zoti, Perëndia yt…” (Eks 20: 2-5.Moisiu ishte shkrimtari i pesë librave të parë të Biblës) (Pentauteku). Ai i frymëzuar sipas zbulesës së Perëndisë tregon krijimin e çdo krijese të dukshme dhe të vetë diellit, hënës dhe yjeve të cilat erdhën në ekzistencë prej hiçit në ditën e katërt të krijimit: ‘Perëndia krijoi dy ndriçues të mëdhenj; ndriçuesin e madh për qeverisjen e ditës dhe ndriçuesin e vogël për qeverisjen e natës; ai krijoi dhe yjet (Zan. 1:16). Ky fakt rrëzonte poshtë gjithë adhurimin e diellit, hënës dhe yjeve si “krijues” që paganët adhuronin deri në atë kohë. Kurse për njeriun shkruhet se u krijua ditën e 6-të; “Pastaj Perëndia tha: “Ta bëjmë njeriun sipas shëmbëlltyrës sonë dhe në ngjasim me ne” (Zan 1: 26). Njeriu është krijimi i veçantë i Perëndisë, sepse ndryshe nga çdo gjë e krijuar, është i vetmi i krijuar sipas shëmbëlltyrës së Perëndisë, kjo nuk do të thotë detyrimisht, se njeriu kishte të njëjtën pamje si Perëndia që është dritë e pa afruar, por do të thotë se njeriu u krijua me aftësi, atribute dhe mundësi si Perëndia. Njeriu mund të mendonte, ndjente, të punonte,të sundonte me dashuri si Perëndia. Si shëmbëlltyrë e Perëndisë sundues mbi gjithë krijimin dhe bashkëkrijues me Krijuesin e pakrijuar, njeriu ka detyrë që të “reflektojë” Perëndinë në krijim duke shpërndarë vullnetin,praninë, dhe fuqinë e Perëndisë në tërë universin dhe të transformojë gjithçka që ekziston në parajsë të Perëndisë.
Adhurimi i një Perëndie trashedent ishte i kufizuar në një dhe, në një vend dhe popull. Në vende dhe popujt të tjerë vazhdonte po ai adhurim shekullor i diellit, yjeve si “perëndi”. Por adhurimi i këtyre trupave qiellorë si “hyjni” e mori goditjen përfundimtare me përhapjen në botë të krishtërimit, një përmbushje e monoteizmit hebre. Krishtërimi si besim dominoi me anë të arsyes dhe virtytit mbi të gjitha fetë dhe idhujt paganë.
Në datën 25 Dhjetor dita e festës së “diellit të pamposhtur” në të gjithë Perandorinë Romake u vendos nga Kisha e krishterë që atë ditë të festohej lindja njerëzore e Jisu Krishtit, Birit dhe Fjalës së Perëndisë që është Krijuesi dhe Zotëruesi i të gjithë të dukurave dhe të padukurave dhe i diellit, yjeve, gjithësisë dhe në mënyrë të veçantë krijuesi dhe shpëtimtari i njeriut, ashtu siç thuhet në Ungjill: “Në fillim ishte Fjala dhe Fjala ishte pranë Perëndisë, dhe Fjala ishte Perëndi. Ai (fjala) ishte në fillim me Perëndinë. Të gjitha gjërat u bënë me anë të tij (fjala), dhe pa atë nuk u bë asnjë nga ato që u bënë” (Joani 1:1-3). Jisu Krishti Biri dhe Fjala e Perëndisë erdhi në botë dhe u bë njeri për të shpëtuar natyrën njerëzore e cila pavarësisht se ishte e krijuar sipas ikonës së Perëndisë, dështoi të bëhet i ngjashëm me Perëndinë për shkak të mëkatit nga zilia e djallit, duke rënë në kotësi, marrëzi dhe adhuroi krijesën në vend të Krijuesit.
Jisu Krishti u bë njeri dhe si i tillë përmbushi përsosmërisht rolin e tij si njeriu i përsosur si Adam i ri. Ai u bë çdo gjë që njeriu dështoi të bënte duke qenë në gjithçka përgjigjja më e përsosur njerëzore ndaj iniciativës hyjnore të Perëndisë në drejtim të botës. Në këtë kuptim Biri i Perëndisë si njeri rimblodhi jetën e Adamit domethënë racën njerëzore duke sjellë përsëri njeriun dhe botën e tij tek adhurimi i Perëndisë Atë si Krijues, duke lejuar kështu një fillim të ri të jetës, të çliruar nga fuqia e mëkatit, nga djalli dhe vdekja. Me anën e Zotit Jisu Krisht dhe Shpirtit të Shenjtë njeriu përmbush qëllimin pse u krijua, që të bëhej i ngjashëm me Perëndinë, një Bir Perëndie sipas hirit dhe zotërues i botës, ashtu siç shkruan: “Vetë Fryma i dëshmon frymës sonë se ne jemi bij të Perëndisë. Dhe nëse jemi bij, jemi dhe trashëgimtarë, trashëgimtarë të Perëndisë dhe bashkëtrashëgimtarë të Krishtit” (Rom. 8:16-17).
Doktrina e krishterë ndryshoi rrënjësisht marrëdhënien e njeriut me natyrën dhe të njohurive të njeriut mbi krijimin.
Në shekullin e XVIII-të u rishfaq një teori e re mbi krijimin e cila kërkonte të rrëzonte doktrinën e krishterë dhe të çdo feje monoteiste të krijimit prej Zotit, duke pasur si themelues të saj kryesor Çarls Darvinin (1809-1882) një natyralist britanik që u bë i famshëm për teorinë e tij të evolucionit. Ashtu si disa shkencëtarë përpara tij Darvini besonte se gjatë miliona vitesh të gjitha speciet e bimëve dhe kafshëve kishin evoluar nga pak pasardhës të përbashkët duke filluar nga një qelizorët deri tek njeriu në krye të rendit evolucionist. Në kohën e publikimit të teorisë “origjina e specieve” (1859) Darvini ende e konsideronte veten teist (besimtar) duke bazuar pikëpamjen e tij në bindjen e tij të brendshme se projekti që ai vrojtonte në univers nuk mund të ishte rezultat thjesht i rastit pra duhet të kishte një krijues nga pas gjithë këtij evolucioni,por ai ndryshoi besimin e tij fillestar dhe pranoi se shfaqja e projektit në gjërat e gjalla ishte në të vërtetë rezultat i rastit të çfarëdoshëm të paprojektuar, ai arsyetonte se proceset evolucionare nuk mund të ishin produkt i një “Perëndie të dashur inteligjent”, sepse evolucioni përfshinte vuajtjen intensive të kaq shumë njerëzve, ai në fund i atribuonte realitetin e njeriut më tepër konceptit të përzgjedhjes natyrore sesa projektit të Perëndisë. Për Darvinin njeriu ishte një kafshë që lind, rritet dhe vdes sipas fatit të gjallesës. Teoria e Darvinit pavarësisht polemikave të ashpra që në fillim me shkencëtarët dhe udhëheqësit fetarë, u duk sikur e zgjidhi përfundimisht pyetjen se: “Kush e krijoi njeriun?” duke hedhur poshtë besimin shekullor, në Krijuesin Perëndi.
Por kjo teori pavarësisht se u duk shkencore, kundërshtohet nga vetë ligjet e shkencës, p.sh. nga ligji i dytë i termodinamikës. Sipas këtij ligji çdo sistem i lejuar që të vazhdojë në vetvete, gjithmonë shkon në drejtim nga rregulli në ç’rregullsi p.sh. ne jemi në dijeni se dielli është duke u djegur dhe harxhuar energjinë e tij, po ashtu edhe yjet, universi, por edhe vetë planeti tokë po shkon drejt plakjes së pandashme. Prandaj logjika dhe dëshmia e qartë vrojtuese, kundërshtoi teorinë se jeta në tokë, por dhe gjithë universi duke filluar nga një shpërthim i një bërthame super të ngjeshur (bing-bengu) vazhdon të zhvillohet në evolucion të rastësishëm dhe të pandashëm në mënyrë progresive. Teoria e evolucionit është utopi, e pa vërtetuar shkencërisht pavarësisht spekullimeve tashmë të diskredituara në rrethet shkencore. Ajo nuk jep përgjigje se kush ishte para çdo fillimi, ndryshe nga ajo që thotë Bibla: “Në fillim Perëndia krijoi qiejtë edhe tokën”(Zan.1:1).
Teoria e evolucionit u përkrah nga shumë ateistë dhe solli ndryshime edhe në riorganizimin e shoqërisë njerëzore si p.sh. Karl Marksi themeluesi i lëvizjes komuniste dhe humanistë të tjerë të kohës së tij besonin se njeriu, individi dhe jo Perëndia ishin qenia më e lartë, ata shikonin te teoria e evolucionit, zhvillimin e njeriut nëpërmjet luftës së klasave dhe kështu njeriu përparon duke u bërë gjithnjë e më i pushtetshëm, pra një zot i vetes. Kjo teori u aplikua më vonë nga shumë diktatorë famëkeq si p.sh. Lenini, Stalini ose Rudolf Hitler. Mënyra sesi ai i trajtoi çifutët ose popujt e rracave të tjera mund t’i ngarkohet së paku besimit të tij në evolucion. Hitleri e konsideronte luftën si një parim darvinian të jetës njerëzore, që detyronte çdo popull të përpiqej të sundonte mbi popujt e tjerë, pa luftë ata mykeshin dhe do të zhdukeshin. Dhe kjo teori e aplikuar i kushtoi botës miliona të vrarë dhe krime të padëgjuara kundër njerëzimit deri në atë kohë.
Teoria e evolucionit i dha krahë edhe racizmit, shumë nga të vendosurit e parë në Australi i konsideronin aborigjenët australianë, si më pak inteligjentë se njerëzit e bardhë, sepse sipas tyre aborigjenët nuk kishin evoluar aq sa të bardhët në shkallën evolucioniste, pra ishin gjysmë kafshë. Kjo i shtyu kolonizatorët australianë të vrisnin sa më shumë aborigjenë me logjikë të ftohtë. Teoria e evolucionit i dha krahë edhe krimit të abortit, ndërsa njerëzit e pranuan se fëmija që zhvillohej në barkun e nënës nuk është gjë tjetër veçse një kafshë e cila pasqyronte pasardhësit e saj nga njëqelizorët tek peshku, majmuni deri tek njeriu. Prandaj për prindërit nuk ishte problem për shkatërrimin e fëmijës në muajin e tretë sepse thjesht kishin të bënin me një embrion në fazën e peshkut i cili nuk konsiderohet si njeri dhe kështu justifikohet martirizimi i miliona foshnjeve.
Por sot me anë të teknologjisë shikojmë se kemi të bëjmë jo thjesht me një embrion në fazën e peshkut, por me një njeri plotësisht të formuar pavarësisht përmasave. Teoria e evolucionit shkatërroi edhe martesën, sepse nëse nuk besohet që njeriu u krijua nga Perëndia, “mashkull dhe femër “ (Zb. 1-27) dhe “për këtë arsye njeriu duhet të lërë babën dhe nënën e vet dhe të bashkohet me gruan e vet dhe të bëhet një mish i vetëm“ (Zb. 2- 24) duke u martuar me bekimin e Perëndisë, atëherë njeriu mund të krijojë një lidhje sipas opinionit dhe instinktit të tij, duke përjashtuar bekimin e Perëndisë, në bashkëjetesa jashtë martese, ose jo natyrale, duke ligjëruar bashkëjetesën homoseksuale, që është një gjë e neveritshme për Zotin: “Nuk do të kesh marrëdhënie seksuale me një burrë, ashtu si bëhet me një grua; është një gjë e neveritshme” (Lev. 18:22). Implementimi i teorisë së evolucionit ndikoi dhe në marrëdhëniet ekonomike në botë, në gjysmën e dytë të shek. XIX një filozofi shumë e përhapur e njohur si “Darvinizmi Social” filloi të ndikojë në mënyrën e të menduarit dhe të bërit biznes nga industrialistët e fuqishëm të kohës, ata besonin se meqenëse evolucioni është i vërtetë në sferën biologjike, si metodë ai mund të aplikohet edhe në botën e tregtisë, d.m.th. në mbijetesën e më të fortit dhe eliminimin e më të dobtit duke mos pasur asnjë ndjesi humane dhe përkujdesje për të varfërit.
Teoria e evolucionit u bë një teori dominuese në shkollë në vendet ateiste komuniste dhe në vitin 1970 në SHBA dhe pastaj u përhap në të gjithë perëndimin. Edhe në Shqipëri gjatë periudhës ateiste-komuniste teoria e evolucionit për krijimin e jetës dhe të njeriut u bë e vetmja teori e afruar për studim, por edhe mbas viteve të demokracisë përsëri kjo teori utopike dhe me shumë pasoja dhe krime për shoqërinë njerëzore, vazhdon të mësohet si teoria më shkencore, e vërtetë dhe argumentuese.
Pavarësisht se ateistët dhe evolucionistët kundërshtojnë teorinë se bota dhe njeriu është krijuar prej një Perëndi Krijuesi duke e quajtur atë thjesht fe dhe jo shkencë, ata nuk duan ta pranojnë se dhe teoria e evolucionit në të vërtetë nuk mund të quhet një shkencë ekzakte, por hamendësi të besuara nga vet evolucionitët. Prandaj mund të themi se evolucioni është në vetvete një fe dhe nuk është shkencë ekzakte, sepse asnjë qenie njerëzore, asnjë shkencëtar nuk ka një dëshmi të plotë për krijimin, prandaj dhe teoritë shkencore ndryshojnë vazhdimisht. Kur shkencëtarët mësojnë më shumë gjëra rreth ligjeve të natyrës ata ndryshojnë dhe konkluzionet e tyre, por ka një ndryshim mes fesë teiste që pranon Zotin si Krijues dhe fesë evolucioniste që pranon krijesën dhe rastësinë si krijues. Në teorinë teiste të krijimit është Zoti që jep dëshmi për atë që Ai krijoi në fillim, kurse në teorinë evolucioniste ateiste janë njerëzit që nuk kanë qenë para fillimit as në fillim të krijimit por thjesht hamendësojnë. Këtë gjë e ilustron shumë bukur shkencëtari i madh teist, Anjshtajni i cili në një dialog me mësuesin e vet ateist i thotë: “Profesor, askush nuk e ka vëzhguar ndonjëherë procesin e evolucionit në funksionim e sipër dhe as nuk mund të provojë se ky proces është një gjë e vazhdueshme. A nuk po jepni në mësim opinionin tuaj? A nuk jeni ju, jo një shkencëtar, por një predikues”.
Një tjetër teori e cila filloi të shfaqet në vitet ’50, thotë se njeriu nuk është i krijuar as nga Zoti as nga një qelizorët me një zhvillim evolucionar, por nga krijesa jashtëtokësore, aliene të cilët e vizituan planetin tokë duke krijuar njerëzit si kavie eksperimentale që na vëzhgojnë duke kontrolluar zhvillimin tonë derisa të arrijmë të jemi të aftë të komunikojmë me ta. Kjo teori konspirative nuk është aspak shkencore, sepse vetë objektet fluturuese të këtyre alienëve janë quajtur UFO që do të thotë objekte fluturimi të pa indentifikuara. Disiplina e studimit të tyre quhet ufologji dhe cilësohet si pseudoshkencë.
Ufologjia moderne lindi më 24 Qershor 1947 kur Kenneth Arnold, një pasanik amerikan, pohoi se kishte parë nga avioni i tij privat, 9 objekte të paidentifikuara, të ngjashme me disqet fluturuese, që fluturonin në afërsi të malit Rainer, në shtetin e Washingtonit. Mesazhet që alienët i japin njerëzimit nuk janë aspak miqësore, shpeshherë flitet për “rrëmbime” nga krijesa të frikshme me tipare të deformuara aspak estetike, madje era që ata lënë nga pas është si erë squfuri dhe në vendin ku anijet e tyre fluturuese zbresin, lënë një tokë të djegur.Dëshmia e UFO-s për universin është se ai ekziston nga vetvetja dhe është produkt i një lloj evolucioni, kjo fe aliene është njësoj me panteizmin (Zoti është natyra dhe gjithësia është Zoti).
Ata mohojnë ekzistencën e një Perëndie krijues duke thënë se ne besojmë në universin. Pavarësisht spekulimeve për interes dhe fitim mediatik, ose për shantazh të shteteve ndaj njëri-tjetrit duke pretenduar se kanë lidhje me jashtëtokësorët, të gjitha mesazhet dhe karakteristikat e alienëve sipas fesë të çojnë tek krijesa demoniake, të cilat kërkojnë t’i mashtrojnë njerëzit se nuk ka Perëndi dhe ajo çfarë njerëzit kanë menduar në lashtësi për shfaqje të Zotit, kanë qenë thjesht vizitat e jashtëtokësorëve që njerëzit primitive i adhuruan si perëndi. Kjo strategji e djallit është e njohur në Shkrimin e Shenjtë duke thënë se do të vijë koha kur djalli do të bëjë të bjerë dhe zjarr prej qiellit. “Edhe bënte shenja të mëdha, saqë edhe zjarr bënte të zbresë nga qielli mbi dhe në prani të njerëzve,dhe i mashtronte banorët e dheut me anë të shenjave që i ishin dhënë për të bërë përpara bishës(Zb. 13-13). Sipas mësimit Biblik midis tokës dhe qiellit në atmosferë ekzistojnë fryma demoniake ose demonët e ajrit ashtu siç shkruhet: “Vishni gjithë armatimin e Perëndisë që të mund të qëndroni kundër kurtheve të djallit… kundër frymërave të mbrapshta në vendet qiellore” (Ef. 6:11-12). Patjetër dhe universi mund të jetë i populluar me krijesa shpirtërore, por një krijesë e tillë inteligjente shpirt dhe trup siç është njeriu nuk mund të gjendet veçse në planetin tokë, çdo gjë tjetër është një spekullim, hamendësi dhe mashtrim diabolik.
Në përgjithësi këto janë teoritë mbi krijimin, që kanë qarkulluar në botë përgjatë shekujve deri në ditën e sotme dhe kërkojnë t’i japin përgjigje sipas këndvështrimit të tyre pyetjes: “Kush e krijoi njeriun?”
Çdokush është i lirë të besojë në atë që i pëlqen, por jo çdo besim është i arsyeshëm dhe e nderon inteligjencën njerëzore, si p.sh. të besosh se je i krijuar nga dielli dhe yjet që nuk janë gjë tjetër veçse trupa qiellorë të gaztë, ose i krijuar nga majmuni kafshë pa shumë intelekt, ose të pranosh se je një kavie aliene, nuk duket aspak e arsyeshme. Megjithëse besimi në një Perëndi nuk mund të jetë i ekzaminuar përfundimisht nga ana shkencore, sepse besimi në Perëndinë Krijues është përtej arsyes, përsëri besimi nuk është jashtë arsyes, që domethënë se njeriu besimtar nuk mund të besojë se gjërat e pajeta, rastësia apo një krijesë aliene e paidentifikuar mund të krijojnë jetën dhe njeriun.
Pavarësisht se disa njerëz e kanë të vështirë të besojnë ekzistencën e Perëndisë si Krijues, mendoj se më dinjitoze për natyrën njerëzore dhe më e arsyeshme është përgjigjja që çdo fe monoteiste ka dhe në veçanti krishterimi në lidhje me pyetjen: “Kush e krijoi njeriun, kur dhe përse? “Pastaj Perëndia tha: “Ta bëjmë njeriun sipas shëmbëlltyrës sonë dhe në ngjasim me ne, dhe të ushtrojë sundimin e tij mbi peshqit e detit, mbi zogjtë e qiellit, mbi kafshët e mbi gjithë tokën, mbi rrëshqanorët që zvarriten mbi dhe.” (Zan.1:26)