Predikim: E DIELA E XIII E LUKAIT ( i riu pasur) Ungjilli sipas Lukait 18: 18-27
November 29, 2021 at 9:09 pm,
No comments
Të nderuar miq dhe të dashur vëllezër dhe motra në Krishtin në të dielën e 12 të Lukait në Kishën Orthodhokse lexojmë nga Ungjilli sipas Lukait (18; 18 -27) e titulluar : “I riu pasanik”
18Një nga krerët e pyeti duke thënë: Mësues i mirë çfarë duhet të bëj për të trashëguar jetën e përjetshme?19Dhe Jezusi i tha: Përse më quan të mirë? Askush nuk është i mirë, përveç një të vetmi, domethënë Perëndisë.20Ti i njeh urdhërimet: "Mos shkel kurorën, mos vrit, mos vidh, mos thuaj dëshmi të rreme, ndero atin tënd dhe nënën tënde".21Dhe ai tha: Të gjitha këto i kam zbatuar që nga rinia.22Si e dëgjoi, Jezusi i tha: Të mungon akoma një gjë: shit gjithçka që ke dhe jepua të varfërve dhe do të kesh një thesar në qiell; pastaj eja e më ndiq.24Atëherë Jezusi, kur pa se ai ishte trishtuar shumë, tha:Sa është e vështirë për ata që kanë pasuri të hyjnë në mbretërinë e Perëndisë!25 Sepse është më lehtë që një kamillë të kalojë nëpër vrimën e gjilpërës, sesa i pasuri të hyjë në mbretërinë e Perëndisë.26Dhe ata që e dëgjonin thanë:Po kush, pra, mund të shpëtohet?.27Por ai tha: Gjëra të pamundshme për njerëzit janë të mundshme për Perëndinë.28Pastaj Pjetri tha: Ja, ne kemi lënë çdo gjë dhe të kemi ndjekur``.29Dhe ai u tha atyre:Në të vërtetë po ju them se nuk ka asnjë që të ketë lënë shtëpinë ose prindërit, ose vëllezërit, ose gruan ose fëmijët, për Mbretërinë e Perëndisë,30 që të mos marrë shumëfish në këtë kohë, dhe në kohën e ardhshme jetën e përjetshme.(Luka 18: 18-30)
Komenti i Ungjillit
18 Një nga krerët e pyeti duke thënë: Mësues i mirë,çfarë duhet të bëj për të trashëguar jetën e përjetshme?.
Duket e pazakontë që një djalosh i pasur që i kishte të gjitha t’i kërkoj Krishtit :“Mësues i mirë" çfarë duhet të bëj për të trashëguar jetën e përjetshme?”
Kjo tregon se edhe kënaqësitë rinore, edhe pasuria nuk janë përmbushja e jetës së njeriut, sepse njeriu si qenje metafizike është krijuar për një dimension të përjetshëm dhe ai kurrë nuk do të jetë i përmbushur me gjërat e kësaj bote,sado që me tepri t’i ketë ato.
Madje gjërat e kësaj bote janë të rreme si një ëndërr që shkon, sepse njeriu nuk do të trashgojë mbas vdekjes as kënaqësitë e kësaj bote, as dhe pasurinë e saj. Vet Zoti tha: “Ç’kuptim ka për njeriun të fitojë gjithë botën dhe ta humbas prapë? Çdo të jap njeriu në këmbim të shpirtit të tij?”
Shën Agustini thotë:“Zemra e njeriut nuk do të gjejë prehje gjersa të përmbushet me Zotin”.
Kjo është arsyeja që edhe njerëzit e pasur të cilët i kanë të gjitha në këtë botë, por nuk kanë Perëndinë, ata nuk janë të përmbushur, madje të zbrasët,të dëshpëruar dhe këtë e shikojmë sesi ata e çojnë dëm jetën e tyre duke e konsumuar për të gjetur forma kënaqësie në narkotik, imoralitet deri në përversion edhe në aventura të rezikshme, sepse kështu mendojnë se do të gjejnë përmbushje por kjo është fund i tyre tragjik dhe humbja e përjetëshme në ferr që është vdekja e dytë.
Prandaj të gjithë ne që lexojmë këtë pjesë të Ungjillit duhet të frymëzohemi prej këtij të riu pasanik dhe të bëjmë edhe ne pyetjen bazike për jetën, ashtu si ai:“Çfarë duhet të bëjë që të trashgoj jetën e përjetëshme”
Por kush është jeta e përjetëshme?
Këtë përgjigje e dha vet Zoti Jisu Krisht: "Dhe kjo është jeta e përjetëshme, të njohim ty të vetmin e të vërtetin Perëndi, edhe Jisu Krishtin që dërgove" (Joani 17:3).
Pra jeta e përjetëshme gjendet vetëm në Zotin Jisu Krishtin dhe në Kishën Orthodhokse e cila si e vetme Kishë e transmeton këtë jetë të përjetëshme me anë të mistereve jetëprurëse,si misteri i Pagëzimit,Mirosjes,Kungimit, Pendim-Rrëfimi dhe Efqelisë.
I riu pasanik i thotë Krishtit: “Mësues i mirë” kjo tregon se ai vërtet vajti te Jisu por nuk e njihte atë si Perëndi, por thjesht si një mësues duke e barazuar me njerëzit e tjerë, prandaj edhe Zoti i thotë; “
19Dhe Jezusi i tha: Përse më quan të mirë? Askush nuk është i mirë, përvec një të vetmi, domethënë Perëndisë.”
Zoti Jisu Krisht me anë të kësaj pyetje: “Përse më quan i mirë”? Nuk po mohonte që Ai ishte Perëndi i një natyre me Atin, por po përpiqej ta drejtonte besimin e të riut në atë që Ai është Zot edhe Njeri njëkohësisht,prandaj i la të kuptohej: “Nëse ti me thua i mirë, Unë duhet të jem Perëndi për ty, përderisa vetëm Perëndia në thelb është i mirë”
Ka shumë njerëz dhe fe ,që e pranojnë Jisu Krishtin si njeri të mirë,profet,reformator, por pavarësisht këtyre cilësive të mira që ja vendosin atij,kjo nuk i bashkon ata me Krishtin dhe të marrin jetën e përjetëshme, sepse vet Zoti Krisht tha: “Prandaj ju thashë se ju do të vdisni në mëkatet tuaja, sepse po të mos besoni se Unë Jam( Zoti), ju do të vdisni në mëkatet tuaja”(Jaoani 8 24)
20Ti i njeh urdhërimet: "Mos shkel kurorën, mos vrit, mos vidh, mos thuaj dëshmi të rreme, ndero atin tënd dhe nënën tënde”
Mbasi Zoti Krisht e sqaroi të riun në lidhje me konceptin “i mirë” që e përmbush vetëm Perëndia dhe Jisui, si Bir i Perënidisë, u mor me pyetjen esenciale të të riut: “Cfarë duhet të bëjë unë që të trashgoj jetën e përjetëshme”.
I riu duke qënë një Jude, mendonte se jeta e përjetëshme fitohet duke zbatuar Ligjin,prandaj edhe Krishti i tha: “ Ti i njeh urdhërimet” dhe i citoi pesë nga urdhëresat e Dekalogut(10 porosit) që kanë të bëjnë me detyrimet e njeriut ndaj të afërmit.
21Dhe ai tha: ``Të gjitha këto i kam zbatuar që nga rinia``.
Djaloshi i pasur i verbuar nga egoizmi u mburr para Krishtit, sepse në vetvete mendonte se e meritonte jetën e përjetëshme, ngaqë sipas tij i kishte zbatuar porositë dhe pasurinë e tij e shikonte si një bekim dhe shpërblim nga Perëndia, ashtu siç ishte bekuar Abrahami, Isaku,Jakovi,patriarkët e popullit të Izraelit .
22Si e dëgjoi, Jisui i tha: ``Të mungon akoma një gjë: shit gjithçka që ke dhe jepua të varfërve dhe do të kesh një thesar në qiell; pastaj eja e më ndiq``.
Atëhere Jisui për t’i treguar atij se nuk e kishte zbatuar frymën e ligjit që është dashuri për Zotin dhe dashuri për të afërmin, i tha: “ të mungon një gjë dashuria për të afërmin”.
Nëse ai do t’i kishte zbatuar këto urdhëresa ndaj të afërmit ,me të vërtetë atëherë ai me kohë do të kishte shitur gjithçka dhe do t`ja jepte të varfërve, sepse ishte e padrejtë që ai të jetonte në luks dhe rreth tij të kishte njerëz të çveshur dhe të uritur.
Zoti nuk donte t’i thoshte se ai mund të shpëtonte thjesht duke shpërndarë pasurinë,sepse Zoti nuk është kundër pasurisë, por kundër egoizmit dhe indiferencës ndaj të tjerëve që janë në nevojë. Mënyra për të shpëtuar një njeri është që të besojë tek Jisu Krishti si Zot dhe shpëtimtar,por që ta pranosh Jisu Krishtin si shpëtimtar duhet ta pranosh se je mëkatar dhe je shkelës i Ligjit.
23Por ai, kur i dëgjoi këto gjëra, u trishtua shumë, sepse ishte shumë i pasur.
Pagadishmëria e pasanikut për mos ta ndarë pasurinë me të afërmin në nevojë, tregon se ai nuk i donte të afërmit, por ishte i mbushur me egoizëm, mburrje dhe me lakmi.Ai duhet t’i kishte thënë Krishtit ;derisa unë nuk mund ta shes pasurinë dhe tja shpërndaj të varfërve, jam një mëkatar, që nuk dua as Zotin ,as të afërmin i cili është në nevojë dhe i krijuar sipas ikonës së Perëndis.
Për të riun pasanik siç u duk zoti i tij ishte vetëm paraja.
Por Krishti ka thënë; “Askush nuk mund tu shërbejë dy zotërinjve, sepse ose do të urrejë njërin dhe do ta dojë tjetrin; ose do t’i qëndrojë besnik njerit dhe do të përçmojë tjetrin; ju nuk mund t’i shërbeni Perëndisë dhe mamonait.”( Mat 6 24)
24Atëherë Jisui , kur pa se ai ishte trishtuar shumë, tha: ``Sa është e vështirë për ata që kanë pasuri të hyjnë në mbretërinë e Perëndisë!
Vështirësia qëndron se të pasurit edhe ata që duan pasurinë në këtë botë tërhiqen aq shumë prej saj sa ajo kthehet në një "zot" për ata, kështu i harxhojnë të gjitha energjitë dhe kohën që kanë për të menduar për Perëndinë dhe t’i shërbejnë Zotit duke ndihmuar të afërmin në nevojë, sepse Zoti tha: “ Në qoftë se ja keni bërë këtyre më të vegjëlve ma keni bërë mua” (Mat 18 25)
E gjitha kjo ngre një pytje: “A mund të quhet një i krishterë i vërtetë në qoftë se ai grumbullon pasuri,jeton në luks e komoditet kur të tjerë të krishterë,vëllezrëit e tij, por edhe njerëz të afërm janë në varfëri si matriale,fizike por edhe shpirtërore?
SIpas parabolës pasuria e vënë mënjanë na dënon për faktin se të afërmit tanë nuk i duam si vetveten dhe ajo bëhet një pengesë për tu bashkuar me Krishtin, prandaj dhe Zoti thotë: “Shitni pasurinë tuaj dhe jepni lëmoshë! Bëni për vete trasta që nuk vjetrohen, një thesar të pashtershëm në qiejt, ku vjedhësi nuk arrin dhe tenja nuk bren.Sepse atje ku është thesari juaj, atje do të jetë edhe zemra juaj’ ( Luka 12 33 34).
Ndërsa apostull Pavli në letrën drejtuar Timotheut tërheq vëmendjen për rreziqet e pasurisë; “Por ata që dëshirojnë të pasurohen, bien në tundim, në lakmi dhe në shumë pasione të paarsyeshme dhe të dëmshme, që i plandosin njerëzit në rrënim dhe shkatërrim. Sepse lakmia për para është rrënja e gjithë të këqijave dhe, duke e lakmuar atë fort, disa u larguan nga besimi dhe e depërtuan veten e tyre në shumë dhimbje.Por ti, o njeriu i Perëndisë, hiq dorë nga këto dhe ndiq drejtësinë, perëndishmërinë, besimin, dashurinë, zemërgjerësinë dhe zemërbutësinë. (1 Timo 6 9-11)
Dhe Apostull Jakovi tregon gjykimin e frikshëm, që do marrin pasanikët egoist, zemërgurë dhe të padrejtë:“Dhe tani ju, o pasanikë: qani dhe vajtoni për të këqijat që do t`ju zënë! Pasuria juaj u kalb dhe rrobat tuaja i brejti tenja. Ari dhe argjendi juaj u ndryshkën, dhe ndryshku i tyre do të jetë një dëshmi kundër jush dhe do t`ju përpijë mishërat si zjarr; keni mbledhur thesare në ditët e fundit. Ja, paga që u keni ngrënë punëtorëve që ju korrën arat, po këlthet; dhe klithmat e atyre që korrën, arritën në vesh të Zotit të ushtrive.” ( Jakovi 5 1-4)
25 Sepse është më lehtë që një kamillë të kalojë nëpër vrimën e gjilpërës, sesa i pasuri të hyjë në mbretërinë e Perëndisë``.
Ka dy kuptime kjo që tha Zoti Krisht për kamilën, ose devenë që të kalojë në vrimën e gjilpërës. Vrima e gjilpërës quhej një portë e vogël e brendëshme e qytetit dhe një deve nuk mund të hynte aty veçse duke u gjunjësuar,kurse një kuptim tjetër është kamilla një litarë i trashë që lidhen anijet e cila e ka të pamundur të hyj në vrimën e një gjilpëre.
Domethënia e kësaj hiperbole nuk është se Krishti kërkon të bëjë një veprim si Robin Hudi ose revolucion komunist kundër të pasurve dhe pasurisë dhe tja u ndaj të varfërve, sepse si për të pasurin është e pamundur të hyjë në Mbretërinë e Perëndisë, po ashtu edhe i varfëri se të dy janë mëkatar,por i pasuri e ka më të vështirë, sepse pasuria e bën egoist,krenar dhe nuk e ndjen nevojën e Zotit , deri sa ai mbështet tek pasuria e tij, që për atë është kthyer në një zot, sepse sipas tij ajo ia plotëson të gjitha dëshirat dhe kënaqësitë e jetës.
26Dhe ata që e dëgjonin thanë: ``Po kush, pra, mund të shpëtohet?``.
Kur nxënësit e Krishtit i dëgjuan këto fjalë të Zotit u skanadlisën dhe thanë: “kush mund të shpëtojë?”
Pikpamja që mbizotëronte midis hebrenjve në kohën e Dhjatës së Vjetër, por edhe ne kohën e Krishtit, ishte se pasuria është shenjë e bekimit së Perëndisë dhe varfëria ishte shenjë mosbesimi dhe zemërimi apo mallkim i Perëndisë.
Farisenjtë duke menduar në këtë mënyrë e vinin në lojë Jisun për varfërinë e Tij, ashtu siç na thuhet dhe tek Ungjilli sipas Lukait: “Dhe farisenjtë, të cilët ishin shumë të dhënë pas parasë, i dëgjonin të gjitha këto dhe e tallnin.” ( Luka 16 14)
Megjithëatë kjo ide e gënjeshtërt hidhet poshtë nga Zoti Krisht që lumëron të varfërit dhe të uriturit në trup edhe në shpirt:“Ai, si i drejtoi sytë nga dishepujt e vet, thoshte: ``Lum ju, të varfër, sepse juaja është mbretëria e Perëndisë.”( Luka 6 20)
Edhe apostujt duke pasur këtë mendim të gabuar të judejve për të mirën e pasurisë, pyesnin me habi: “Pra nëse judenjtë e pasur nuk janë të shpëtuar, kush mund të jetë i shpëtuar, aq më tepër ne që jemi të varfër”?
Por Zoti tha :
27:"Gjëra të pamundshme për njerëzit janë të mundshme për Perëndinë."
Me fjalë të tjera kjo kuptohet se Perëndia mund të mari një njeri të pasur, materialist,lakmues,dorështrënguar dhe të pamëshirshëm ,të heq prej tij dashurinë për para dhe ta zëvëndësojë atë me një dashuri të vërtetë për Zotin dhe për të afërmin ,ashtu siç ndodhi me Mateun kumerqarin, që i la të gjitha dhe shkoi mbas Krishtit( Mar 2 14- 17) , ose Zakeun doganjerin, i cili gjysmën e pasurisë ja dha të varfërve dhe i ktheu katër fish atyre që i kishte marrë.( Luk 18 1-10)
Shumë njerëz pëgjatë shekujve e kanë dëgjuar këtë histori dhe shumë të pasur kanë vepruar si ky i riu pasanik, që i ktheu krahët Zotit Krishtit dhe u ngjit mbas pasurisë së tij duke humbur jetën e përjetëshme, por edhe shumë të tjerë të pasur bënë atë çfarë Krishti i tha këtij djaloshi: “Shit gjithçka që ke dhe jepua të varfërve dhe do të kesh një thesar në qiell; pastaj eja e më ndiq” .Kështu këta fituan një thesar në qiell dhe jetën e përjetëshme,ashtu siç na tregohet në jetën e shum shejntorëve që lanë pasurit e tyre, si psh shën Andoni i madh (17 Janar),i cili kur e dëgjoi këtë pjesë ungjilli në Kishë i dëgjoj si fjalë që Krishti ja tha atij personalisht,pastaj ndau menjëherë gjithçka tek të varfërit dhe vajti në shkretëtirë duke bërë jetë eremiti në përkushtim të plotë ndaj Krishtit.
Për këtë arsye Zoit e bëri të madh emrin e tij, ashtu siç cilësohet dhe nderohet nga Kisha prej shekujsh si; “ Shën Andoni i madh”.
Kush ka vesh për të dëgjuar, le të dëgjoj.(Mat 13-9)