REPLIKË me z. Arben Llalla ; Nga Miron Çako : Publikuar më Dt 12/01/2016 Tirna Observer
Kur
lexova rastësisht letrën tuaj të hapur drejtuar Fortlumturisë së Tij Anastasit,
Kryepiskopit të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, me rastin e
festave, më datë 27 nëntor te gazeta ‘Bota Sot’ me përmbajtjen e saj të
përsëritur, për kërkesën për falje nga Kryepiskopi për genocidin grek ndaj
popullsisë çame, artikullshkruesi të ngjante si një nga baballarët e kombit që
me një penë të shpejtë i drejtohej një agjenti të një shteti fqinj, armik, që
gjithmonë ka qëllime shoviniste, larg duart nga vatani.
Në pamje të parë letra dukej e kopsitur mirë me “fakte” që nga zanafilla e krishtërimit duke përmendur Zotin Jisu Krisht në kryq që tha për armiqtë e tij: “Fali o Atë, se nuk dinë çfarë bëjnë” – vazhdon me gabimet e Kishës Katolike në mesjetë dhe me faljen që kërkuan, papa Gjon Pali dhe papa Françesku për këto gabime të Kishës Katolike kundër shkencës, shoqërisë njerëzore, grupeve me bindje të ndryshme siç ishin protestantët, hebrenjtë, gra, myslimanë të vrarë nga kryqëzatat dhe çdo kush që ka vuajtur nga dora e Kishës Katolike dhe përfundon me Kryepiskopin e Athinës Jeronimin për faljen që kërkoi si qytetar europian, pse nuk bëri më shumë, që nuk e ndaloi këtë masë njerëzish të pa shpresë, emigrantësh, që lanë gjithçka nga terrorrizmi fondamentalist-islamik dhe erdhën në Europë. “Sepse nuk bëra më shumë si bari shpirtëror dhe si qytetar i Evropës që të ndaloja këtë eksod, që në vend të një bilete shprese, la në duar të njerëzve vetëm trishtim të pamasë.” – të paktën kështu shkruani juve. Mendoj se kur keni mbaruar këtë letër “skaner” të gabimeve të të krishterëve përgjatë shekujve deri në ditët tona, do jeni ndjerë shumë i lumtur dhe krenar, bashkë me njerëz që ju mbështesin në këtë kauz për mbrojtjen e kombit nga shovinizmi grek dhe çdo armik. Letra duket si një”shah-mat” kundër Kryepiskop Anastasit, pa rrugëzgjidhje, ose kërko falje për genocidin grek kundër popullsisë çame dhe kështu bëhesh armik me qeverinë greke që të përkrah si agjentin e saj ose në qoftë se do të heshtësh, bëhesh armik me shqiptarët të cilët më në fund do e kuptojnë se ti je agjent dhe ja ke me hile shqiptarëve dhe Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, të cilën ti e drejton, pra s’ke nga të shkosh këtë radhë.
Kjo lloj dinakërie i ngjan asaj të farisenjve dhe skribëve që menduan se i ngritën kurth Zotit Krisht duke i thënë se a është e ligjshme t’i paguhen taksat Çezarit apo jo? Por Jisui duke e njohur ligësinë e tyre tha; “Pse më tundoni o hipokritë?” “Jepi pra Çezarit atë që i përket Çezarit dhe Perëndisë atë që i përket Perëndisë” (Mateu 22:17-21). Si një i studiuar duhet ta dish mirë se akuza e padrejtë kundër tjetrit të bëhet “bumerang” akuzë për vetveten, siç thotë edhe populli: “kush pështyn lart, i bie në surrat”.
Letra është sikur me një gur kërkon të vrasësh dy zogj, të diskreditosh krishtërimin si një fe, që ka devijuar nga mësimi i Krishtit, duke bërë gabime gjatë shekujve deri më sot, si dhe të godasësh Kryepiskopin si një agjent me origjinë greke që dëmton kombin shqiptar.
Zoti Arben Llalla, që mesa duket nuk je i krishterë, ndoshta je besimtar i fesë muslimane ose ateist, ti që në letrën tuaj jo vetëm akuzoni Kishën e Greqisë dhe primatët e saj po ashtu edhe Kryepiskopin e Kishës së Shqipërisë, por gjithashtu edhe të gjithë të krishterët për gabimet që kanë bërë në perëndim, që të ndikuar edhe nga shoqëria nga rizgjimi popullor, po ju imponohet që të kërkojnë falje publike, botës mbarë, dhe tani sipas jush, duhet ta bëjë edhe Kisha Orthodhokse e Lindjes, Roma e Re, dhe kërkoni me ngulm që këtë “mia kulpa” duhet ta fillojë Kryepiskopi Anastas si një primat i spikatur me zë të fortë theologjik në Kishën Orthodhokse të Lindjes që të bëhet shembull si i pari primat orthodhoks që kërkon falje për genocidin e Kishës Greke kundër popullsisë çame meqenëse Kisha Greke e ka sjellë në Shqipëri. Ky eshtë pretendimi juaj.
Po mirë, ju të krahut tjetër nuk ndjeni ndonjë faj, padrejtësi që i kanë bërë të parët tuaj popullit shqiptar dhe qytetërimit europian? Nëse je ateist besoj se të vret ndërgjegjja për krimet që bënë ateistët kundër besimtarëve në shekullin e kaluar, gjoja në emër të kombit, civilizimit? Nëse je fetar musliman patjetër që duhet të të vrasë ndërgjegjja dhe duhet të kërkosh falje publike, sipas teje, për ato që u bënë nga pushtuesit turq dhe bashkëpunëtorëte tyre në emër të fesë kundër të krishterëve në Shqipëri dhe në rajon për gati 500 vjet, ose më aktualisht klerikët dhe besimtarët muslimanë të kërkojnë falje për krimet e shtetit islamik ISIS? A të duket e drejtë kjo? Nëse ju akuzoni si fajtorë vetëm të krishterët atëherë edhe Gjergj Kastrioti Skënderbeu heroi ynë kombëtar që luftoi për krishtërimin dhe për liri dhe që nuk pranoi vasalitet nga sulltani, por i turpëroi duke i mundur me qëndresën heroike të popullit me shumë dëshmorë, ose edhe kur ai dënoi Hamzanë për tradhti, ne që sot ruajtëm besimin e krishterë si ai dhe paraardhësit tanë duhet ta quajmë atë fajtor dhe të kërkojmë falje publike për “gabimet e tij?” Por mendoj të mos i hedhim këtij “zjarri” benzinë, që disa kërkojnë ta ndezin në rajon dhe më gjerë duke i vënë gishtin tjetrit dhe veten duke e quajtur të pafajshëm dhe të persekutuar. Prandaj duhet t’i japim Çezarit atë që kërkon Çezari dhe Zotit atë që kërkon Zoti”.
Por le të flasim më konkretisht në lidhje me ju. Ju në letrën tuaj të hapur i kërkoni Kryepiskopit Anastas që ai të kërkojë falje për genocidin kundër popullsisë çame, viti 1914, 1944. Pavarësisht se ai nuk ka asnjë lidhje me ngjarjen, as edhe Kisha Orthodhokse e Greqisë dhe kryepiskopët e saj që ju i demonizoni, madje Mitropolitin e Paramithisë, Dorotheun, e tregoni të veshur si një ushtar të EDESËS, me jatagan në dorë që bën masakër bashkë me priftërinjtë e veshur si ushtarë, kundër popullsisë çame, më2 4 qershor 1944. Ju pretendoni se këto janë fakte historike, por unë nuk i besoj, se ju zoti Arben jeni mësuar të gënjeni madje dhe të shpifni jo për gjëra që kanë ndodhur shumë kohë përpara, që si keni parë me sytë tuaj, por ju gënjeni edhe për gjëra që ndodhin tani madje edhe në këto ditë që i shohim të gjithë. Në datën 28 nëntor ju në shkrimin tuaj të radhës te gazeta ALBEU.com: “Mungesa e bekimit të flamurit kombëtar në çdo 28 nëntor nga Kryepiskop Anastasi” shkruani: Në këto ditë intelektualët orthodhoksë shqiptarë më konktaktuan për të uruar festën kombëtare dhe në koenfidencën e komunikimit tonë i pyeta nëse vazhdon tradita orthodhokse e dhoksologjisë së flamurit e përkthyer nga Fan Noli, me keqardhje m’u përgjigjën se kjo bëhet vetëm në Korçë, po edhe aty peshkopi jep bekimin me ndrojtje nga presioni që ndjen nga eprori i tij në Tiranë”. Ju e dini se kur i shkruani këto edhe në gazetë po gënjeni me vetëdashje duke keqinformuar opinionin publik. Dhoksologjia e Flamurit u mbajt pothuajse si çdo vit në çdo kishë orthodhokse të Mitropolisë së Korçës, Gjirokastrës, Beratit dhe në Kryepiskopatën e Tiranës. Por jo vetëm në ditën e flamurit, por edhe përpara kësaj dite u organizuan takime dhe konferenca: si takimi me studentët në Akademinë Teologjike “Ngjallja e Krishtit” në Shën Vlash; takimi me intelektualët në ambjentet e Kishës Katedrale, dhe në datën 29 nëntor për arsyen e vetme që të kishte sa më shumë njerëz se ajo ditë binte e dielë, Kryepiskopi që drejtonte Liturgjinë Hyjnore së bashku me Episkopin ndihmës Astin dhe priftërinjtë e tjerë bënë në fund të Liturgjisë bekimin dhe Dhoksologjinë e Flamurit, siç u bë pothuajse në çdo kishë orthodhokse. E gjitha kjo veprimtari festive në respekt të flamurit kombëtar është e dokumentuar dhe gjendet shumë lehtë në portalet e internetit. Por ju prapë nuk u kënaqët me këtë dhe në vend që të kërkonit falje për akuzën e pabazë deri në shpifje ju bëtë një tjetër gënjeshtër me një letër drejtuar redaksisë së gazetës “Dita” 30 nëntor ku citohet: “U zhvillua ceremonia në një kishë lokale, por jo në Kishën Katedrale”. Përsëri aty citohet: “pas shkrimit tim për dhoksologjinë e flamurit shqiptar Kryepiskopi Anastas u detyrua sot më 29 nëntor të bëjë shërbesen e Dhoksologjisë së Flamurit në Katedralen Ngjallja e Krishtit, Tiranë, pra një ditë me vonesë, por përsëri Anastasi dredhoi duke vendosur flamurin shqiptar në sfond dhe nuk e bekoi ai, por peshkop Asti.”
Ju zoti Arben ose nuk merrni vesh ose bëni sikur nuk dini: Kur kryeson Liturgjinë Kryepiskopi çdo shërbesë bëhet me bekimin e tij nga episkopi ose priftërinjtë dhe është njësoj sikur ta bëjë ai. Edhe sikur të ishte i vetëm Kryepiskopi pa ndihmës dhe ta thoshte vetë të gjithë shërbesën, ju përsëri nuk do të ishit i kënaqur dhe patjetër do të sajonit shpifjen e radhës. Kur episkopët me origjinë shqiptare, anëtarë të Sinodit të Kishës Orthodhokse thonë Dhoksollogjinë e Flamurit ju prapë nuk ndiheni mirë. Çfarë doni ju zoti Llalla…..? Por meqë ju e mbani veten si patriot dhe nderoni flamurin, pse nuk ia thoni në mënyrë publike shqiptarëve se vetëm në Kishën Orthodhokse nderohet kështu flamuri si një shprehje nderimi, respekti të thellë, për flamurin e Gjergj Kastriotit dhe të Arbrit, të Ismail Qemalit, të shqiptarëve që për hir të së vërtetës ka lidhje me Bizantin.
Duhet të kërkoni ju falje, se nuk thoni të vërteten por keqinformoni opinionin publik dhe kjo është kundër interesave të kombit, prandaj edhe Krishti që ju e përmendni në fillim të letrës suaj të hapur thotë për të tillë njerëz si ju që akuzoni vetëm të tjerët: “Hipokrit, hiqe më përpara trarin nga syri yt, pastaj shiko ashklën tek syri i tjetrit”.
Heshtja e Kryepiskopit mendoj se është përgjigjja më e mirë ndaj njerëzve si ju që përparoni duke gënjyer dhe duke u gënjyer. Kryepiskopi duke qenë ikona e shkëlqyer e Krishtit dhe një primat i madh i Kishës Orthodhokse, jo vetëm në Shqipëri, (ky është edhe opinioni juaj që jeni të detyruar ta thoni në letrën tuaj) vepron me heshtjen e tij si të vetmen mënyrë të mundshme, kur ju nuk doni të dëgjoni të vërtetën dhe për shpifjet tuaja të radhës, ashtu siç veproi edhe Zoti Jisu Krisht, duke heshtur para armiqve të tij që e akuzonin si antikombëtar dhe shkaktar trazirash. Unë e prisha heshtjen me iniciativën time personale, për të ndihmuar, duke të thënë në fund: Në qoftë se nuk e duron dhe nuk e thua dot të vërtetën, më mirë është të heshtësh, ‘se uthulla e keqe prish enën e vetë’.