Shën Sofianoi, Episkop i Drinopojës dhe Gjirokastrës
Shenjtori i ditës :
Shën Sofianoi ishte një personalitet i rëndësishëm fetar i kohës së tij në zonën e Epirit dhe konsiderohet si pararendës i Kozmait të Etolisë. Me shumë mundësi ka lindur në fshatin Poliçan të Pogonit. U bë i njohur qysh nga momenti që u fronëzua në fronin e episkopatës së Drinopojës, që përfshinte atëherë zonat e Gjirokastrës, Delvinës dhe Himarës.
Në vitin 1672 ndërtoi një shkollë në Manastirin e Shën Athanasit. Në kohën që jetoi, islamizimi ishte bërë një fenomen i zakonshëm. Ai, duke dashur të përballet me këtë situatë kaloi fshat më fshat që të nxiste popullin për ruajtjen e traditave dhe fesë së tyre. Në vitin 1711, pak muaj para fjetjes së tij, tërhiqet prej detyrave të tij priftërore dhe jeton si murg, që të merret ekskluzivisht me predikimin dhe veprën e tij hierapostolike.
Për shkak të karakterit të tij ishte veçantërisht i nderuar, madje edhe prej myslymanëve. Dëshmohet rasti i një vajze myslymane të re, e cila e dëshpëruar shkoi pranë Shenjtit, pasi nuk po gjente fesin e saj të qëndisur me flori. Ai u lut dhe zbuloi se fesi i saj gjendej në folenë e një lejleku, duke i treguar edhe vendin e saktë ku gjendej. Vajza e gjeti fesin e saj duke shprehur mirënjohjen e saj për Shenjtin.
Një tjetër mrekulli të Shenjtit, e dëshmojnë burimet historike dhe dëshmitë gojore. Manastirin e Shën Athanasit e vizitoi një kalimtar, të cilit murgjit i rrëfyen një mrekulli. Gjatë këtij rrëfimi ishte i pranishëm edhe Shën Sofianoi, i cili e dëgjoi rrëfimin me vëmendje. Fillimisht kalimtari u tregua dyshues ndaj rrëfimit të murgjërve dhe dhe më pas shprehu fort mosbesimin e tij. Atëherë Shenjti u ngrit dhe urdhëroi një murg të ri që të merrte prej oxhakut tre copa druri qershie që digjeshin. I kërkoi kalimtarit mosbesues dhe murgut që ta ndiqnin në oborr dhe duke marrë kazmën, i mbolli të tre copat e drurit duke i thënë kalimtarit se deri pranverën tjetër këta dru do të lulëzojnë dhe do të lëshojnë fryte, që Perëndia t’i tregonte atij se rrëfimi i murgjërve për mrekullinë ishte mëse i vërtetë.
Dhe me lutjet e Shenjtit, mrekullia u bë. Drutë e djegur hodhën rrënjë, nxorrën gjethe dhe lëshuan fryte, siç Shenjti kishte parashikuar. Ato gjenden edhe në ditët tona në Manastirin, që sot mban emrin e Shenjtit dhe quhet Manastiri i Shenjtëve Athanas dhe Sofiano.
Shën Sofianoi fjeti më 26 nëntor të vitit 1711. Koka e tij e shenjtë si edhe lipsanet e tij të shenjta ruhen në arka të zbukuruara, të cilat për arsye sigurie janë transferuar prej Manastirit të Oshënarit në kishën qëndrore të Taksiarkëve në Poliçan nga prifti i devotshëm i fshatit Efthimio Kalama dhe banorët e tij, ku ruhen deri më sot për bekim dhe shenjtërim.
