"Nëse doni të dini se si është Perëndia, atëherë shikoni Krishtin."
1 Nov, 2022,
No comments
“Kush më ka parë mua e ka parë Atin” Ungjilli sipas Joanit 14:8-9
Përgatitur nga
Katekisti: A.P
A KA PROVA SOT QË TREGOJNË BINDSHËM EKZISTENCËN E PERENDISË ?
31 Mar, 2022,
No comments
Besimi dhe dyshimi në ekzistencën e Perëndisë janë dy bashkudhëtarë antagonistë (të kundërt), deri në ditën e fundit të njerëzimit .
Të dyja këto energji mendore ekzistojnë brenda çdo njeriu të arsyeshëm dhe bëjnë një luftë për jetë a vdekje me njëri-tjetrin edhe kur duken sikur kanë vendosur paqe me njëri-tjetrin dhe këtë mund ta quajmë periudha e indiferencës për temën e besimit.
Kjo paqe e rreme nuk zgjat shumë, përsëri besimi dhe dyshimi kacafyten me njeri-tjetrin në psikikën tonë deri sa njëri të triumfojë, besimi ose dyshimi (pabesia). Problemi është se Perëndia, qenia absolute që ekziston nga vetvetja i gjithëpushtetshmi, i gjithëdituri, i gjithëmirësi dhe dashuri dhe i kudondodhur është i mistershëm, i fshehtë, i padukshëm dhe i paprekshëm për shqisat tona fizike dhe racionale.
Njeriu duke qenë një qenie psikosomatike (shpirt–trup) ose metafizike (përtej fizikes) nuk pranon informacion vetëm nga ajo që ai shikon dhe prek me shqisa fizike, por ai edhe mendon për objektin ose dhe fenomenin, pse ndodhi? Kush e solli? Kush e krijoi?
Dhe mendimi i cili nuk është material kapërcen kufijtë e fizikës dhe kalon tek metafizikia, shpirtërorja tek e padukshmja, tek inteligjenca superiore, tek Zoti.
Por, meqenëse Zoti nuk shikohet me sy fizik, mendimit i hyn dyshimi materialist si një krimb që konsumon pa mëshirë dhe në qoftë se ky dyshim lihet i lirë të veprojë, atëherë mendimi rrëzohet nga shpirtërorja në atë fizike shqisore dhe njeriu del në përfundim pragmatist se meqenëse Zoti nuk shihet dhe nuk preket, Ai nuk mund të ekzistojë.
Por a është ky një konkluzion intelektual i arsyeshëm?
Shumë veta që pretendojnë se janë elitë e mendimit si filozofë, studiues, artistë, shkencëtarë, kanë dalë në këtë përfundim se Zoti meqenëse nuk shihet dhe preket, Ai nuk ekziston dhe e quajnë veten me mburrje, ateist (t’i jesh kundër Perëndisë).
Ata injorojnë, fyejnë si të prapambetur një tjetër grup njerëzish që quhen besimtarë, të cilët nuk janë më pak inteligjentë dhe të aftë, por ndryshe nga ateistët, besojnë se Perëndia pavarësisht se është i padukshëm, Ai ekziston përjetësisht dhe na jep prova të ekzistencës së tij nga vetvetja, nëpërmjet fenomeneve natyrore dhe të mbinatyrshme.
Këtu e kam fjalën për shkencëtar, matematicien si Aijshtajni, astronom si Kepler, shkrimtarë si Gëte, Dostojefski etj. Këta së bashku thonë: “Ajo që mund të njihet prej Perëndisë është bërë e dukshme ndër ta, sepse Perëndia u ka shfaqur atyre. Në fakt, cilësitë e tij të padukshme, fuqia e tij e përjetshme dhe Hyjnia e tij duke qenë e dukshme nëpërmjet veprave të tij që nga krijimi i botës shihet qartë” (Romakët1-19-20).
Një besimtar me emrin David, i cili ishte mbret shkruan 3000 vjet përpara: “Tha i marri në zemrën e vet nuk ka Perëndi” (psalmi).
Madje, për këtë frazë të biblës është bërë dhe një dialog që ka mbetur në kujtesë të historisë midis një shkrimtari bolshevik ateist Ditëro dhe Patriarkun e kishës së madhe Ruse, të shenjtërisë së tij, Tihonit. Në një nga takimet që organizonin me bujë ateistët bolshevikë, shkrimtari Ditëro përballet me Patriarkun Tihon dhe i thotë me mburrje: “Çfarë do të thuash tani për Perëndinë, ekziston akoma?”. Patriarku u përgjigj me shumë urtësi: “Asgjë më shumë se çfarë tha Davidi tremijë vjet përpara :‘Tha i marri në zemrën e vet se nuk ka Perëndi’”.
Ditëroi u përgjigj me ironi “Kjo është diçka e vjetër, na thuaj diçka të re”. “Po – i tha Patriarku – ka diçka të re, në kohën e Davidit i marri e mbante të fshehtë marrëzinë në zemrën e tij, kurse tani marrëzia shprehet hapur me gojë”.
Por unë nuk do të zgjatem në thënie dhe kundërthënie ndërmjet ateistëve dhe besimtarëve, se kjo është një histori e gjatë, që do të vazhdojë deri në fund të njerëzimit, por po i rikthehem pyetjes “A ka prova sot që ekziston Perëndia?”.
Unë them se po, madje është një provë që mund ta shohim, mund ta prekim dhe ekzaminojmë të gjithë, nga njeriu i thjeshtë deri tek shkencëtari kërkues me epruvetë në laborator.
Në datën 6-të janar në kishën Orthodhokse në shumë vende të botës bëhet një shërbesë e veçantë brenda në kishë ose në vende publike; e rëndësishme është që të ekzistojë elementi i ujit, i cili është një nga katër elementët më me shumicë në planet. Në këtë ditë klerikët orthodhoksë marrin një kryq, mund të jetë një kryq i florinjtë, i argjendtë, i drunjtë dhe mbasi bëjnë një lutje duke i thirrur Perëndisë Triadik të padukshëm të dërgojë Hirin e Shpirtit të Shenjtë ashtu siç ndodhi kur u pagëzua Krishti në lumin Jordan:“Atëherë erdhi Jisui nga Galileja në Jordan te Joani, për t’u pagëzuar nga ai dhe Jisui sapo u pagëzua, doli nga uji dhe ja… qiejt u hapën dhe ai pa Frymën e Perëndisë, duke zbritur si një pëllumb e duke ardhur mbi Të dhe ja një zë nga qielli që tha: “Ky është Biri im dashur, në të cilin jam kënaqur” (Mat 3 13-17).
Priftërinjtë e zhysin kryqin tri herë në ujë duke kënduar: “Në Jordan kur pagëzoheshe o Zot, falja e Trinisë u shfaq…".
Mbas këtij momenti uji bekohet, shenjtërohet dhe me të spërkaten besimtarët dhe e marrin në shtëpi, duke spërkatur shtëpitë dhe objektet që ata përdorin, që edhe ato të shenjtërohen.
Ata që kanë ardhur deri këtu duke lexuar me durim, mund të thonë ku është prova që ekziston Perëndia, as e pamë Atë, as dëgjuam zërin e Tij, as ndonjë Pëllumb, siç zbriti mbi Krishtin nuk pamë, uji ishte, uji mbeti.
Këtu duhet të ndalojmë dhe të mos të nxitohemi të japim përfundime naive, sikur këto janë disa ceremoni të sajuara nga Kisha Orthodhokse për të krijuar festa për argëtim etj, ose si ateistët që shkojnë më larg, duke thënë se: " feja është si opiumi që i mashtron njerëzit me iluzione".
Vërtet uji është, por me një ndrysim të madh nga pjesa tjetër e ujërave, të cilët nuk u bekuan. Uji i bekuar nuk prishet, nuk qelbet siç bëhet me ujin kur ai rri në një vend, i mbyllur dhe pa qarkulluar. Uji që bekohet në 6 janar nga Perëndia me lutjet e klerikëve orthodhoksë nuk prishet gjatë gjithë vitit dhe përtej vitit dhe po ju siguroj se në qoftë se është i mbyllur në një enë dhe nuk avullon, ai mbetet i tillë deri në fund të kohës. Këtë gjë ju mund ta provoni shumë thjeshtë, mund të kontaktoni me një besimtar orthodhoks dhe ai do t’ju tregojë në mënyrë konkrete ujin e bekuar, që e mban për gjithë vitin në shtëpinë e tij të paprishur dhe mund ta konsumojë pa problem edhe mbas një viti, nuk ka as erë të keqe, as hidhërim.
Dikush mund të thotë, këtu mund të ketë ndonjë trill nga priftërinjtë për t’i mashtruar njerëzit.
Kam dëgjuar se në kohën e ateizmit komunist në propagandën kundër fesë u nxor një kundërargument gjoja shkencor për të përgënjeshtruar shenjtërimin e ujërave. Ata thoshin se priftërinjtë hedhin në ujë një kryq prej argjendi, duke e lënë aty për të gjithë natën edhe argjendi sipas tyre lëshonte në ujë disa molekula që nuk e lejojnë ujin që të prishet, por kjo akuzë bie shpejt poshtë dhe nuk i reziston dot logjikës së ftohtë, që arsyeton sipas fakteve kokëforta.
Psh por kur në ujë hidhet një kryq prej druri ose kur hidhet në një lumë ku uji rrjedh ose në një liqen të madh ku sasia e ujit është e pamasë, si mund të shpjegohet përsëri se uji që është marrë nga këto vende nuk prishet?
Por pse duhet të harxhojmë kohën duke pyetur të tjerët çdokush mund ta provojë vetë të shkojë dhe të marrë ujin e bekuar në kishë në 6 janar dhe ta mbajë për gjatë gjithë vitit dhe vetë ai do të shikojë me sytë e tij se uji i bekuar në kishën Orthodhokse nuk prishet.
Sot me zhvillimin e teknologjisë është bërë e mundur ekzaminimi shkencor i përbërjes të elementeve kimikë siç është edhe uji dhe mund të ekzaminohet përbërja e ujit të bekuar, por rezultati përsëri do të jetë kokëfortë, formula H2O nuk ndryshon dhe nuk gjenden përbërës të tjerë kimikë që nuk e lejojnë prishjen e ujit.
Disa thonë se priftërinjtë i hedhin kripë ujit që të mos prishet, kjo mund të ndodhë në një kishë heterodokse , por jo në kishën Orthodhokse dhe nga priftërinjtë e saj.
Atëherë çfarë e shkakton fenomenin e mosprishjes së ujit?
Ky fenomen nuk është njerëzor dhe fizik, që ne mund ta shohim dhe ekzaminojmë, por një veprim i Perëndisë së padukshme, që na jep një shenjë të dukshme që ne të mund të besojmë se Ai ekziston. Në këtë rast na ndodh si një të verbri, i cili nuk mund ta shikojë dot diellin, por kur ndjen nxehtësinë e rrezeve të tij, ai beson se dielli ka dalë dhe ai ekziston.
Domethënia e kësaj mrekullie është shumë e madhe dhe do të na duheshin shumë faqe për ta sqaruar, por më lejoni t’ju them shumë shkurt për ata që janë të interesuar çfarë ndodh në mënyrë të padukshme tek uji i bekuar.
Perëndia i padukshëm krijoi qiellin edhe dheun prej katër elementësh uji, zjarri dhe ajri dhe mbasi e stolisi qiellin edhe dheun me gishtërinjtë e dorës së tij për 7 ditë, në fund krijoi njeriun sipas ikonës së Tij dhe në ngjashmëri me të e vendosi si një mbret në këtë mbretëri tokësore, që ta punojë dhe ta ruajë.
Në fillim çdo gjë ishte harmonike dhe e përsosur, qielli dhe natyra, çdo gjë ishte e paprishur dhe vetë njeriu ishte i pavdekshëm, por gjithçka në natyrë pësoi korruptim, prishje dhe vetë njeriu u bë i vdekshëm nga zilia e djallit, e një engjëlli të rënë nga parajsa qiellore për shkak të krenarisë, i cili pati zili dhe smirë për krijimin e ri të Zotit, në mënyrë të veçantë për njeriun që ishte i krijuar sipas ikonës së Perëndisë dhe në ngjashmëri me të.
Djalli që quhet babai i gënjeshtrës, i gënjeu njerëzit që të shkelin ligjin e Perëndisë, që ju tha në Eden “Mos hani nga pema e së mirës dhe së keqes se ditën që do të hash prej saj, do të vdisni më siguri”(Zbulesa 2 17), ai i tha të kundërtën në qoftë se ju do të hani “Ju s’keni për të vdekur aspak, por Perëndia e di që ditën që do të hani, sytë tuaj do të hapen dhe do të jeni në gjendje si Perëndia të njihni të mirën dhe të keqen” (Zbulesa 3 4-5).
Njeriu u gënjye e hëngri frutin e ndaluar me dëshirë rebele të bëhej Perëndi pa Perëndi, ai vërtetë e mësoi të mirën që është Perëndia dhe të keqen që është djalli, por nuk mbeti i pavdekshëm dhe për shkak të mëkatit të njeriut, e gjithë natyra që u bë për njeriun, ra në prishje në sundimin e djallit, princin e kësaj bote mëkatare.
Djalli, kjo krijesë e korruptuar nga vetvetja, u vendos në ujëra, duke i infektuar ato me prishjen e tij, kështu ujërat u korruptuan dhe nëpërmjet tyre i gjithë krijimi, i cili ra në kotësi, kontradikta dhe prishje ashtu siç edhe e shohim sot dhe ngaqë disa njerëz nuk e dinë këtë të vërtetë, bëjnë fajtor krijuesin, Zotin, si shkaktar të çrregullimit në natyrë dhe midis njerëzve.
Por, Perëndia i dashurisë nuk e braktisi njeriun dhe krijimin në kthetrat e të ligut. Ai në kohën e caktuar, dërgoi fjalën dhe Birin e Tij të vetëmlindur para gjithë jetëve, me anën e të Cilit u bënë të gjitha dhe e bëri njeri prej Shpirtit të Shenjtë dhe Virgjëreshës Mari, Jisu Krishtin, që lindi në Bethlehem të Judesë. Ai në moshën 30 vjeçe u pagëzua në ujërat e Jordanit, për të shenjtëruar me tërë shenjtërinë e tij hyjnore, natyrën e ujërave, për të shkatërruar foletë e demonëve që banojnë në ujëra dhe duke i dhënë ujit shenjtërinë, Hirin e Shpirtit të Shenjtë e bënë atë mjet për larjen e mëkateve të njerëzve me anë të misterit të pagëzimit.
Prandaj dhe kur një njeri kërkon të pagëzohet në kishën Orthodhokse, bëhet e njëjta shërbesë e shenjtërimit të madh të ujit si ajo e 6 janarit.
Zoti nëpërmjet kishës Orthodhokse, duke na dhënë këtë provë, pra ujin e bekuar që nuk prishet, është duke na treguar se si ka qenë krijesa dhe njeriu në fillim para rënies, si u restaurua ajo dhe njerizimi mbas rënies në mëkat, me Krishtin, vdekjen dhe ngjalljen e Tij, sepse pagëzim që do të thotë zhytje në ujë, është tregues i vdekjes dhe i ngjalljes së Krishtit dhe i kujtdo që pagëzohet në emër të Krishtit siç thuhet, “Po a nuk e dini se ne që u pagëzuam në Jisu Krishtin, u pagëzuam me vdekjen e tij?” (Rrom 6; 3).
Të pagëzuarit i falen të gjitha mëkatet, nga gjaku i Krishtit, vishet me Krishtin dhe jeton me Atë pavdekësinë: “Tani nëse vdiqëm me Krishtin, ne besojmë gjithashtu që do jetojmë me Të, duke ditur se Krishti që u ringjall prej së vdekurit, nuk vdes më; vdekja s’ka më pushtet mbi të” (Rrom 6 8;9).
Uji i bekuar, me mosprishjen e tij na tregon që tani, si do të jetë, krijesa dhe njerëzimi në ardhjen e dytë të lavdëruar të Krishtit si Perëndi-Njeri, për të bëjë gjyqin e drejtë në ditën e fundit të botës, kur djallin dhe demonët bashkë me vdekjen do t’i çojë në humbje; në ferrin e përjetshëm, do të ringjallë të vdekurit duke bërë gjyq të drejtë mbi të gjithë njerëzit, ata që kanë besuar dhe kanë bërë mirë në ringjallje jete, kurse të pabesët dhe mëkatarët, në ringjallje mundimi.
Dhe mbas kësaj, do të rikrijojë qiell dhe tokë të re të paprishme, ku Zoti do të jetë i gjithi në të gjitha dhe do të jetojnë në të përjetësisht të drejtët dhe mëkatarët e penduar.
Njerëzimi e ka para syve pavdekësinë dhe mund ta shoh, ta prek, ta shijoj që tani. Mund të themi me siguri se Uji i bekuar është ilaçi i pavdekësisë, që aq shumë njerëzit e dëshirojnë, është tregues i pagëzimit me ujë dhe Frymë të Shenjtë, si vetmja mënyrë që njeriu të fitojë jetën e përjetshme të mbretërisë së Perëndisë, siç tha Jisu (një njeriu) Nikodemit: ” në të vërtetë, në të vërtetë po të them se kush nuk ka lindur nga uji dhe nga fryma, nuk mund të hyjë në mbretërinë e Perëndisë. Ç’ka lindur nga mishi është mish, por ç’ka lindur nga fryma është frymë”(Joani 3 5,6).
Të gjithë këtë doktrinë të krishterë na e tregon kjo e kremte e 6 janarit, Theofania (shfaqja e Perëndisë) dhe Uji i bekuar, kjo provë që e mbajmë në dorë e kungojmë dhe e prekim.
Të dyshosh është pjesë e natyrës së rënë njerëzore dhe Zoti na mirëkupton për këtë gjë. Ashtu si edhe Shën Thomai dyshoi për ngjalljen e Krishtit dhe tha: “Po nuk i pashë në duart e Tij shenjat e gozhdëve dhe nuk e vura gishtin tim në shenjat e gozhdëve dhe dorën time në brinjën e Tij, unë nuk besoj”,(Joani 20-21), por kur Krishti iu shfaq Thomait dhe e lejoi të prekë shenjat e gozhdëve në duart e Tij dhe të vërë dorën në brinjët e Tij, atëherë Thomai mbasi i preku, besoi, iu largua dyshimi dhe tha: “Zoti im dhe Perëndia im” dhe Zoti Krisht i tha me qortim: “Sepse më ke parë Thoma, ti ke besuar; lum ata që nuk kanë parë dhe kanë besuar”.(Joani 20- 29).
Kështu edhe ne kur të shohim dhe prekim këto prova si Uji i bekuar (Ajazmë) të largojmë dyshimin dhe të besojmë se Zoti ekziston dhe është më afër seç e mendojmë, i Cili ka bërë gjëra të mëdha për ne.
Miron Cako
A KA PROVA SOT QË TREGOJNË BINDSHËM EKZISTENCËN E PERENDISË ?
5 Jan, 2022,
No comments
Besimi dhe dyshimi në ekzistencën e Perëndisë janë dy bashkudhëtarë antagonistë (të kundërt), deri në ditën e fundit të njerëzimit .
Të dyja këto energji mendore ekzistojnë brenda çdo njeriu të arsyeshëm dhe bëjnë një luftë për jetë a vdekje me njëri-tjetrin edhe kur duken sikur kanë vendosur paqe me njëri-tjetrin dhe këtë mund ta quajmë periudha e indiferencës për temën e besimit.
Kjo paqe e rreme nuk zgjat shumë, përsëri besimi dhe dyshimi kacafyten me njeri-tjetrin në psikikën tonë deri sa njëri të triumfojë, besimi ose dyshimi (pabesia). Problemi është se Perëndia, qenia absolute që ekziston nga vetvetja i gjithëpushtetshmi, i gjithëdituri, i gjithëmirësi dhe dashuri dhe i kudondodhur është i mistershëm, i fshehtë, i padukshëm dhe i paprekshëm për shqisat tona fizike dhe racionale.
Njeriu duke qenë një qenie psikosomatike (shpirt–trup) ose metafizike (përtej fizikes) nuk pranon informacion vetëm nga ajo që ai shikon dhe prek me shqisa fizike, por ai edhe mendon për objektin ose dhe fenomenin, pse ndodhi? Kush e solli? Kush e krijoi?
Dhe mendimi i cili nuk është material kapërcen kufijtë e fizikës dhe kalon tek metafizikia, shpirtërorja tek e padukshmja, tek inteligjenca superiore, tek Zoti.
Por, meqenëse Zoti nuk shikohet me sy fizik, mendimit i hyn dyshimi materialist si një krimb që konsumon pa mëshirë dhe në qoftë se ky dyshim lihet i lirë të veprojë, atëherë mendimi rrëzohet nga shpirtërorja në atë fizike shqisore dhe njeriu del në përfundim pragmatist se meqenëse Zoti nuk shihet dhe nuk preket, Ai nuk mund të ekzistojë.
Por a është ky një konkluzion intelektual i arsyeshëm?
Shumë veta që pretendojnë se janë elitë e mendimit si filozofë, studiues, artistë, shkencëtarë, kanë dalë në këtë përfundim se Zoti meqenëse nuk shihet dhe preket, Ai nuk ekziston dhe e quajnë veten me mburrje, ateist (t’i jesh kundër Perëndisë).
Ata injorojnë, fyejnë si të prapambetur një tjetër grup njerëzish që quhen besimtarë, të cilët nuk janë më pak inteligjentë dhe të aftë, por ndryshe nga ateistët, besojnë se Perëndia pavarësisht se është i padukshëm, Ai ekziston përjetësisht dhe na jep prova të ekzistencës së tij nga vetvetja, nëpërmjet fenomeneve natyrore dhe të mbinatyrshme.
Këtu e kam fjalën për shkencëtar, matematicien si Aijshtajni, astronom si Kepler, shkrimtarë si Gëte, Dostojefski etj. Këta së bashku thonë: “Ajo që mund të njihet prej Perëndisë është bërë e dukshme ndër ta, sepse Perëndia u ka shfaqur atyre. Në fakt, cilësitë e tij të padukshme, fuqia e tij e përjetshme dhe Hyjnia e tij duke qenë e dukshme nëpërmjet veprave të tij që nga krijimi i botës shihet qartë” (Romakët1-19-20).
Një besimtar me emrin David, i cili ishte mbret shkruan 3000 vjet përpara: “Tha i marri në zemrën e vet nuk ka Perëndi” (psalmi).
Madje, për këtë frazë të biblës është bërë dhe një dialog që ka mbetur në kujtesë të historisë midis një shkrimtari bolshevik ateist Ditëro dhe Patriarkun e kishës së madhe Ruse, të shenjtërisë së tij, Tihonit. Në një nga takimet që organizonin me bujë ateistët bolshevikë, shkrimtari Ditëro përballet me Patriarkun Tihon dhe i thotë me mburrje: “Çfarë do të thuash tani për Perëndinë, ekziston akoma?”. Patriarku u përgjigj me shumë urtësi: “Asgjë më shumë se çfarë tha Davidi tremijë vjet përpara :‘Tha i marri në zemrën e vet se nuk ka Perëndi’”.
Ditëroi u përgjigj me ironi “Kjo është diçka e vjetër, na thuaj diçka të re”. “Po – i tha Patriarku – ka diçka të re, në kohën e Davidit i marri e mbante të fshehtë marrëzinë në zemrën e tij, kurse tani marrëzia shprehet hapur me gojë”.
Por unë nuk do të zgjatem në thënie dhe kundërthënie ndërmjet ateistëve dhe besimtarëve, se kjo është një histori e gjatë, që do të vazhdojë deri në fund të njerëzimit, por po i rikthehem pyetjes “A ka prova sot që ekziston Perëndia?”.
Unë them se po, madje është një provë që mund ta shohim, mund ta prekim dhe ekzaminojmë të gjithë, nga njeriu i thjeshtë deri tek shkencëtari kërkues me epruvetë në laborator.
Në datën 6-të janar në kishën Orthodhokse në shumë vende të botës bëhet një shërbesë e veçantë brenda në kishë ose në vende publike; e rëndësishme është që të ekzistojë elementi i ujit, i cili është një nga katër elementët më me shumicë në planet. Në këtë ditë klerikët orthodhoksë marrin një kryq, mund të jetë një kryq i florinjtë, i argjendtë, i drunjtë dhe mbasi bëjnë një lutje duke i thirrur Perëndisë Triadik të padukshëm të dërgojë Hirin e Shpirtit të Shenjtë ashtu siç ndodhi kur u pagëzua Krishti në lumin Jordan:“Atëherë erdhi Jisui nga Galileja në Jordan te Joani, për t’u pagëzuar nga ai dhe Jisui sapo u pagëzua, doli nga uji dhe ja… qiejt u hapën dhe ai pa Frymën e Perëndisë, duke zbritur si një pëllumb e duke ardhur mbi Të dhe ja një zë nga qielli që tha: “Ky është Biri im dashur, në të cilin jam kënaqur” (Mat 3 13-17).
Priftërinjtë e zhysin kryqin tri herë në ujë duke kënduar: “Në Jordan kur pagëzoheshe o Zot, falja e Trinisë u shfaq…".
Mbas këtij momenti uji bekohet, shenjtërohet dhe me të spërkaten besimtarët dhe e marrin në shtëpi, duke spërkatur shtëpitë dhe objektet që ata përdorin, që edhe ato të shenjtërohen.
Ata që kanë ardhur deri këtu duke lexuar me durim, mund të thonë ku është prova që ekziston Perëndia, as e pamë Atë, as dëgjuam zërin e Tij, as ndonjë Pëllumb, siç zbriti mbi Krishtin nuk pamë, uji ishte, uji mbeti.
Këtu duhet të ndalojmë dhe të mos të nxitohemi të japim përfundime naive, sikur këto janë disa ceremoni të sajuara nga Kisha Orthodhokse për të krijuar festa për argëtim etj, ose si ateistët që shkojnë më larg, duke thënë se: " feja është si opiumi që i mashtron njerëzit me iluzione".
Vërtet uji është, por me një ndrysim të madh nga pjesa tjetër e ujërave, të cilët nuk u bekuan. Uji i bekuar nuk prishet, nuk qelbet siç bëhet me ujin kur ai rri në një vend, i mbyllur dhe pa qarkulluar. Uji që bekohet në 6 janar nga Perëndia me lutjet e klerikëve orthodhoksë nuk prishet gjatë gjithë vitit dhe përtej vitit dhe po ju siguroj se në qoftë se është i mbyllur në një enë dhe nuk avullon, ai mbetet i tillë deri në fund të kohës. Këtë gjë ju mund ta provoni shumë thjeshtë, mund të kontaktoni me një besimtar orthodhoks dhe ai do t’ju tregojë në mënyrë konkrete ujin e bekuar, që e mban për gjithë vitin në shtëpinë e tij të paprishur dhe mund ta konsumojë pa problem edhe mbas një viti, nuk ka as erë të keqe, as hidhërim.
Dikush mund të thotë, këtu mund të ketë ndonjë trill nga priftërinjtë për t’i mashtruar njerëzit.
Kam dëgjuar se në kohën e ateizmit komunist në propagandën kundër fesë u nxor një kundërargument gjoja shkencor për të përgënjeshtruar shenjtërimin e ujërave. Ata thoshin se priftërinjtë hedhin në ujë një kryq prej argjendi, duke e lënë aty për të gjithë natën edhe argjendi sipas tyre lëshonte në ujë disa molekula që nuk e lejojnë ujin që të prishet, por kjo akuzë bie shpejt poshtë dhe nuk i reziston dot logjikës së ftohtë, që arsyeton sipas fakteve kokëforta.
Psh por kur në ujë hidhet një kryq prej druri ose kur hidhet në një lumë ku uji rrjedh ose në një liqen të madh ku sasia e ujit është e pamasë, si mund të shpjegohet përsëri se uji që është marrë nga këto vende nuk prishet?
Por pse duhet të harxhojmë kohën duke pyetur të tjerët çdokush mund ta provojë vetë të shkojë dhe të marrë ujin e bekuar në kishë në 6 janar dhe ta mbajë për gjatë gjithë vitit dhe vetë ai do të shikojë me sytë e tij se uji i bekuar në kishën Orthodhokse nuk prishet.
Sot me zhvillimin e teknologjisë është bërë e mundur ekzaminimi shkencor i përbërjes të elementeve kimikë siç është edhe uji dhe mund të ekzaminohet përbërja e ujit të bekuar, por rezultati përsëri do të jetë kokëfortë, formula H2O nuk ndryshon dhe nuk gjenden përbërës të tjerë kimikë që nuk e lejojnë prishjen e ujit.
Disa thonë se priftërinjtë i hedhin kripë ujit që të mos prishet, kjo mund të ndodhë në një kishë heterodokse , por jo në kishën Orthodhokse dhe nga priftërinjtë e saj.
Atëherë çfarë e shkakton fenomenin e mosprishjes së ujit?
Ky fenomen nuk është njerëzor dhe fizik, që ne mund ta shohim dhe ekzaminojmë, por një veprim i Perëndisë së padukshme, që na jep një shenjë të dukshme që ne të mund të besojmë se Ai ekziston. Në këtë rast na ndodh si një të verbri, i cili nuk mund ta shikojë dot diellin, por kur ndjen nxehtësinë e rrezeve të tij, ai beson se dielli ka dalë dhe ai ekziston.
Domethënia e kësaj mrekullie është shumë e madhe dhe do të na duheshin shumë faqe për ta sqaruar, por më lejoni t’ju them shumë shkurt për ata që janë të interesuar çfarë ndodh në mënyrë të padukshme tek uji i bekuar.
Perëndia i padukshëm krijoi qiellin edhe dheun prej katër elementësh uji, zjarri dhe ajri dhe mbasi e stolisi qiellin edhe dheun me gishtërinjtë e dorës së tij për 7 ditë, në fund krijoi njeriun sipas ikonës së Tij dhe në ngjashmëri me të e vendosi si një mbret në këtë mbretëri tokësore, që ta punojë dhe ta ruajë.
Në fillim çdo gjë ishte harmonike dhe e përsosur, qielli dhe natyra, çdo gjë ishte e paprishur dhe vetë njeriu ishte i pavdekshëm, por gjithçka në natyrë pësoi korruptim, prishje dhe vetë njeriu u bë i vdekshëm nga zilia e djallit, e një engjëlli të rënë nga parajsa qiellore për shkak të krenarisë, i cili pati zili dhe smirë për krijimin e ri të Zotit, në mënyrë të veçantë për njeriun që ishte i krijuar sipas ikonës së Perëndisë dhe në ngjashmëri me të.
Djalli që quhet babai i gënjeshtrës, i gënjeu njerëzit që të shkelin ligjin e Perëndisë, që ju tha në Eden “Mos hani nga pema e së mirës dhe së keqes se ditën që do të hash prej saj, do të vdisni më siguri”(Zbulesa 2 17), ai i tha të kundërtën në qoftë se ju do të hani “Ju s’keni për të vdekur aspak, por Perëndia e di që ditën që do të hani, sytë tuaj do të hapen dhe do të jeni në gjendje si Perëndia të njihni të mirën dhe të keqen” (Zbulesa 3 4-5).
Njeriu u gënjye e hëngri frutin e ndaluar me dëshirë rebele të bëhej Perëndi pa Perëndi, ai vërtetë e mësoi të mirën që është Perëndia dhe të keqen që është djalli, por nuk mbeti i pavdekshëm dhe për shkak të mëkatit të njeriut, e gjithë natyra që u bë për njeriun, ra në prishje në sundimin e djallit, princin e kësaj bote mëkatare.
Djalli, kjo krijesë e korruptuar nga vetvetja, u vendos në ujëra, duke i infektuar ato me prishjen e tij, kështu ujërat u korruptuan dhe nëpërmjet tyre i gjithë krijimi, i cili ra në kotësi, kontradikta dhe prishje ashtu siç edhe e shohim sot dhe ngaqë disa njerëz nuk e dinë këtë të vërtetë, bëjnë fajtor krijuesin, Zotin, si shkaktar të çrregullimit në natyrë dhe midis njerëzve.
Por, Perëndia i dashurisë nuk e braktisi njeriun dhe krijimin në kthetrat e të ligut. Ai në kohën e caktuar, dërgoi fjalën dhe Birin e Tij të vetëmlindur para gjithë jetëve, me anën e të Cilit u bënë të gjitha dhe e bëri njeri prej Shpirtit të Shenjtë dhe Virgjëreshës Mari, Jisu Krishtin, që lindi në Bethlehem të Judesë. Ai në moshën 30 vjeçe u pagëzua në ujërat e Jordanit, për të shenjtëruar me tërë shenjtërinë e tij hyjnore, natyrën e ujërave, për të shkatërruar foletë e demonëve që banojnë në ujëra dhe duke i dhënë ujit shenjtërinë, Hirin e Shpirtit të Shenjtë e bënë atë mjet për larjen e mëkateve të njerëzve me anë të misterit të pagëzimit.
Prandaj dhe kur një njeri kërkon të pagëzohet në kishën Orthodhokse, bëhet e njëjta shërbesë e shenjtërimit të madh të ujit si ajo e 6 janarit.
Zoti nëpërmjet kishës Orthodhokse, duke na dhënë këtë provë, pra ujin e bekuar që nuk prishet, është duke na treguar se si ka qenë krijesa dhe njeriu në fillim para rënies, si u restaurua ajo dhe njerizimi mbas rënies në mëkat, me Krishtin, vdekjen dhe ngjalljen e Tij, sepse pagëzim që do të thotë zhytje në ujë, është tregues i vdekjes dhe i ngjalljes së Krishtit dhe i kujtdo që pagëzohet në emër të Krishtit siç thuhet, “Po a nuk e dini se ne që u pagëzuam në Jisu Krishtin, u pagëzuam me vdekjen e tij?” (Rrom 6; 3).
Të pagëzuarit i falen të gjitha mëkatet, nga gjaku i Krishtit, vishet me Krishtin dhe jeton me Atë pavdekësinë: “Tani nëse vdiqëm me Krishtin, ne besojmë gjithashtu që do jetojmë me Të, duke ditur se Krishti që u ringjall prej së vdekurit, nuk vdes më; vdekja s’ka më pushtet mbi të” (Rrom 6 8;9).
Uji i bekuar, me mosprishjen e tij na tregon që tani, si do të jetë, krijesa dhe njerëzimi në ardhjen e dytë të lavdëruar të Krishtit si Perëndi-Njeri, për të bëjë gjyqin e drejtë në ditën e fundit të botës, kur djallin dhe demonët bashkë me vdekjen do t’i çojë në humbje; në ferrin e përjetshëm, do të ringjallë të vdekurit duke bërë gjyq të drejtë mbi të gjithë njerëzit, ata që kanë besuar dhe kanë bërë mirë në ringjallje jete, kurse të pabesët dhe mëkatarët, në ringjallje mundimi.
Dhe mbas kësaj, do të rikrijojë qiell dhe tokë të re të paprishme, ku Zoti do të jetë i gjithi në të gjitha dhe do të jetojnë në të përjetësisht të drejtët dhe mëkatarët e penduar.
Njerëzimi e ka para syve pavdekësinë dhe mund ta shoh, ta prek, ta shijoj që tani. Mund të themi me siguri se Uji i bekuar është ilaçi i pavdekësisë, që aq shumë njerëzit e dëshirojnë, është tregues i pagëzimit me ujë dhe Frymë të Shenjtë, si vetmja mënyrë që njeriu të fitojë jetën e përjetshme të mbretërisë së Perëndisë, siç tha Jisu (një njeriu) Nikodemit: ” në të vërtetë, në të vërtetë po të them se kush nuk ka lindur nga uji dhe nga fryma, nuk mund të hyjë në mbretërinë e Perëndisë. Ç’ka lindur nga mishi është mish, por ç’ka lindur nga fryma është frymë”(Joani 3 5,6).
Të gjithë këtë doktrinë të krishterë na e tregon kjo e kremte e 6 janarit, Theofania (shfaqja e Perëndisë) dhe Uji i bekuar, kjo provë që e mbajmë në dorë e kungojmë dhe e prekim.
Të dyshosh është pjesë e natyrës së rënë njerëzore dhe Zoti na mirëkupton për këtë gjë. Ashtu si edhe Shën Thomai dyshoi për ngjalljen e Krishtit dhe tha: “Po nuk i pashë në duart e Tij shenjat e gozhdëve dhe nuk e vura gishtin tim në shenjat e gozhdëve dhe dorën time në brinjën e Tij, unë nuk besoj”,(Joani 20-21), por kur Krishti iu shfaq Thomait dhe e lejoi të prekë shenjat e gozhdëve në duart e Tij dhe të vërë dorën në brinjët e Tij, atëherë Thomai mbasi i preku, besoi, iu largua dyshimi dhe tha: “Zoti im dhe Perëndia im” dhe Zoti Krisht i tha me qortim: “Sepse më ke parë Thoma, ti ke besuar; lum ata që nuk kanë parë dhe kanë besuar”.(Joani 20- 29).
Kështu edhe ne kur të shohim dhe prekim këto prova si Uji i bekuar (Ajazmë) të largojmë dyshimin dhe të besojmë se Zoti ekziston dhe është më afër seç e mendojmë, i Cili ka bërë gjëra të mëdha për ne.
Miron Cako
Simbolika e Ujit ( Uji i bekuar - 6 Janari- Theofania)
5 Jan, 2022,
No comments
Uji si substancë në formën e tij të pastër, është lëng pa shije dhe pa erë. Ai është i domosdoshëm për të gjitha format e jetës dhe njihet edhe si tretësi më i gjithanshëm. Pa të, jeta siç e njohim ne në planetin tonë, do të ishte e pamundur. Uji ka formulën kimike H2O që domethënë se një molekulë uji përbëhet nga 2 atome hidrogjen dhe një oksigjen.
Uji së bashku me zjarrin, dheun dhe ajrin është një ndër katër elementët bazë që përbëjnë token. Mbi 2/3 e sipërfaqes së lëmshit tokësor janë të mbuluara me ujë të kripur 97,2% e të cilit ndodhet në pesë oqeane. Shtresa e akullt në Antarktidë përmban 90% të të gjithë ujit të ëmbël të planetit. Uji avullues atmosferik mund të shihet në formë reshjesh të dëborës e cila shkakton bardhësinë e tokës. Dhe rreth 70% e planetit tonë është e mbuluar me ujë. Po ashtu edhe bimët dhe qëniet e gjalla kanë në përbërjen e tyre rreth 55-75% ujë dhe në mënyrë të veçantë trupi i njeriut si mikrobotë është i përbërë 75% ujë, prandaj njeriu mund të rrojë jo më pak se një javë pa ujë, sepse ai është elementi bazik i ekzistencës së trupit të tij. Por kjo substancë bazike për jetën gjendet në këtë sasi të domosdoshme vetëm në planetin Tokë, i cili duke qenë i mbuluar në shumicën e tij nga uji i parë nga hapësira, merr ngjyrën blu prandaj edhe toka jonë quhet ndryshe “Planeti blu”.
Sipas ligjeve të fizikës,me uljen e temperaturës rritet dendësia dhe kështu që ato pjesë që janë më të ftohta bëhen më të rënda. Për këtë arsye gjendjet e ngurta të lëgjeve janë më të rënda se gjendjet e tye normale të lëngëta. Uji në të kundërt të të gjitha lëngjeve tkurret deri në një rënie të caktuar temperature (+4*C) dhe më pas menjëherë në mënyrë të papritur fillon të bymehet. Kur ngrin bymehet edhe më tepër.Kjo sjellje anormale e ujit ka një rëndësi të madhe për mbijetesën e specieve, llojeve të gjallesave ujore gjatë dimrave shumë të ftohtë, kur temperatura rrotullohet rreth dhe nën zero (gradë Celsius).
Falë reagimit jo të zakonshëm të ujit nën 4oC, sipërfaqet apo vëllimet e mëdha ujore rrallë ngrijnë plotësisht. Kjo ndihmohet edhe nga shtresa e akullit që vepron si izolant për të reduktuar fluksin e ngrohtësisë së ujit drejt ajrit të ftohtë që qëndron sipër. Pa këtë veçanti, jeta në planetin tonë siç e njohim ne nuk do të ishte e mundur.
Por kushë e krijoi këtë substancë në përbërjen, sasinë dhe anomalin e tij, për të qenë elementi kryesor i nisjes, mbajtjes dhe zhvillimit të formave të jetës në tokë?
Asgjë e krijuar nuk mund të ekzistojë nga vetvetja, ose të jetë produkt i rastësisë, siç pohojnë materialistët ateist , hipotezë që bie poshtë nga kërkimet shkencore për të gjetur jetë në planetet e tjera, të cilat e kanë të pamundur ekzistencën e saj, sepse iu mungon kombinimi i i duhur i elementëve kimik dhe një ndër to uji shumë i rëndësishëm. Prandaj edhe uji në këtë tokë ka Krijuesin e vet ashtu si thotë edhe Bibla, Fjala e Zotit: “Në fillim Perëndia krijoi qiejt dhe tokën.Toka ishte pa trajtë, e zbrazët dhe errësira mbulonte sipërfaqen e humnerës; dhe Fryma e Perëndisë endej mbi sipërfaqen e ujërave.” (Zan 1:1-2)
Sipas shën Vasilit të madh (330- 379) në librin e tij (Gjashtë ditëshi i krijimit), fjala hebraike “endej”për Frymën do të thotë në mënyrë metaforike; “ashtu si pula “kllocka” që i ngroh vezët duke i prekur me butësi në krahët e saj kështu dhe Fryma e Shenjtë endej mbi ujëra dhe gjallëronte për të nxjerrë jetë”. Ai vazhdon dhe sqaron: “ Natyra e parë e ujit ishte derdhur përreth tokës dhe nuk ishte në një masë me atë, por jashtëzakonisht më shumë sepse kështu e parashikoi Mjeshtri (Zoti)… për çfarë nevoje uji ishte kaq i bollshëm?
Sepse zjarri dhe uji janë armiq ndërmjet tyre dhe njëri prish tjetrin, zjarri prish ujin kur është më i fortë dhe uji prish zjarrin kur e tejkalon atë në sasi. Por s’duhej të ngriheshin njëri kundër tjetrit as me zhdukjen e plotë të njërit nga të dy që të shkaktohej shpërndarja e gjithësisë. Duke u kujdesur për natyrën e elementit të ujit, Perëndia e depozitoi të gjithë që të mjaftonte deri në kufijtë e caktuar të ekzistencës së botës duke u harxhuar pak nga pak nga forca e zjarrit. Ai pra i cili i rregulloi të gjitha me masa dhe nivele, që sipas Jobit: “i ka numëruar të gjitha pikat e shiut” (Jobi 36:27) e dinte se sa kohë i dha botës për të ekzistuar dhe sa ujë për t’u harxhuar duhet të rezervojë për zjarrin.”
Ky koment i shën Vasilit, për natyrën dhe sasinë e ujit në konflikt të hapur me zjarrin në brendësi të tokës, është vërtetuar sot nga zbulimet shkencore të pllakave tektonike kontinentale në fundet e oqeaneve, ku përditë uji dhe zjarri luftojnë me njëri-tjetrin, se kush do fitoj në fund të botës .
Pra Perëndia që ka krijuar ujin i cili gjendet si substancë e pastër në tre trajta të ndryshme të lëngët, të ngurtë, të gaztë, është edhe zotëruesi i ujërave siç thuhet: “Ai ndërton mbi ujërat dhomat e tij të larta, i bën retë si qerren e tij dhe ecën mbi krahët e erës…Ti u vure ujërave një kufi që nuk duhet ta kapërcenin; ato nuk do të kthehen më të mbulojnë tokën. Ai bën që të dalin burime në luginat; ato rrjedhin midis maleve dhe u japin për të pirë tërë kafshëve të fushës; gomarët e egër shuajnë etjen e tyre.”(Ps. 104: 3:9-11).
Perëndia me anë të providences së Tij i mban ose i lëshon ujrat në dobi të tokës, bimëve, kafshëve dhe në mënyrë të veçantë njeriut. Ashtu siç thuhet përsëri në Bibël; “…do të ndodhë që unë do t`i jap vendit tuaj shiun në kohën e duhur, shiun e parë dhe shiun e fundit, që ti të mbledhësh grurin, verën dhe vajin tënd; dhe do të bëj që të rritet edhe bari në fushat e tua për bagëtinë tënde, dhe ti do të hash dhe do të ngopesh” (LIP 11:14-15)
Kështu pra uji i bollshëm është pasoja dhe shenja treguese e bekimeve të Zotit ndaj atyre që i shërbejnë me besnikëri dhe e kundërta thatësira,mungesa e ujit, është pasojë e mallkimit hyjnor ndaj të pabesëve, ashtu siç e profetizon Ezekeli: Perëndia më tha: “Bir njeriu, unë do të bëj të mungojë baza e bukës në Jeruzalem; ata do ta hanë bukën me peshë dhe në hidhërim dhe do të pijnë ujin e racionuar në tmerr, sepse do t’u mungojë buka dhe uji dhe do të shikojnë njeri-tjetrin të tmerruar, duke u shkrirë në paudhësinë e tyre” (Ezek 4:16-17).
Sipas Biblës në ditën e pestë të krijimit Perëndia nëpërmjet ujit krijoi gjallesat e para; “Pastaj Perëndia tha: -Të mbushen ujërat nga një numër i madh qeniesh të gjalla… Kështu Perëndia krijoi kafshët e mëdha ujore dhe të gjitha gjallesat që lëvizin dhe që mbushin ujërat, secili simbas llojit të vet…Të jeni të frytshëm, shumëzoni dhe mbushni ujërat e deteve … “kështu erdhi mbrëmja dhe pastaj mëngjesi: dita e pestë” (Zan. 1:20-23). Kjo tregon se uji nuk krijoi nga vetvetja qenie të gjalla, ky një interpretim i gabuar nga teoria e evulucionit të Darvinit shek. XVIII, por u përdor me urdhërin e Perëndisë si një element i jetës, prandaj siç thamë në fillim uji ndodhet me shumicë te çdo qenie e gjallë. Uji është edhe një banesë për shumë qenie të gjalla, një botë ujore akoma e paeksploruar e gjitha edhe fsheh brënda shumë mistere dhe qenie të panjohura. Kështu ujërat habitati i qenieve ujore, janë furnizuese me produkt ushqimor shumë i nevojshëm për njerëzit,kjo vërtetë e shprehur në mënyrë poetike tek psalmi “ Ja deti, i madh dhe i gjërë, ku gëlojnë krijesa të panumërta” (Psal 104;25)
Përveçse ujërat janë shkak bekimi jete dhe sigurim ushqimi, ato mund të kthehen në element mallkimi dhe shkatërimi për mëkatarët dhe botën e mëkatit, ashtu siç na tregon Bibla për shkatërrimin që i erdhi njerëzimit dhe qytetërimit të tij në kohën e Noes: “Kështu Zoti tha: “Unë do të shfaros nga faqja e dheut njeriun që kam krijuar, duke filluar nga njeriu deri te kafshët, te rrëshqanorët, te zogjtë e qiellit, sepse pendohem që i kam krijuar”. Por Noeu gjeti hir në sytë e Zotit…Në fund të shtatë ditëve, ujërat e përmbytjes mbuluan tokën… Kështu u shuan të gjitha llojet e mishit që lëviznin mbi tokë: zogjtë, bagëtia, bishat, rrëshqanorët e çdo lloji që zvarriteshin mbi tokë dhe tërë njerëzit.”(Zan. 6; 7-10: 7;21)
Disa shkencëtarë ateistë të gjeologjisë modern, na thonë se kurrë nuk ka pasur një përmbytje mbarë botërore siç e përshkruan Bibla, ata përpiqen të thonë se dëshmia kaq e madhe e fosileve të vendosur në shtresa shkëmbore sedimentare për gjatë gjithë sipërfaqes së tokës, mund të shpjegohet shumë mirë prej miliona vjetësh proçesesh gjeologjike, megjithatë vitet e fundit po vërtetohet se këto shtresa shkëmbore sedimentare me fosile të shumëllojshme të kafshëve janë formuar nga katastrofa të mëdha të menjëhershme, përgjatë historisë së tokës, të cilat i dhanë asaj formën që ka dhe një ndër ato është ajo që thotë Bibla, në lidhje me përmbytjen globale të kohës së Noes.
Uji i turbullt dhe i vrullshëm ka edhe simbolikën shkatërruese të të ligut,demonëve, që me turbullimin dhe tundimet e tyre të përhershëm vërsulen papritmas si ujra të rrëmbyeshëm mbi njeriun besimtar, siç thotë psalmist;“Shtrije dorën tënde nga lart, më shpëto dhe më çliro nga ujërat e mëdha dhe nga dora e të huajve…” (Psal 144:7).
Në të tilla situata tundimesh dhe mundimesh duhet ndërhyrja e Perëndisë që të mbrojë të drejtin nga këto dallgë shkatërruese: “…edhe sikur ujërat e mëdha të vërshojnë, ato nuk do të arrijnë deri tek ai. (Psal 32:6). Edhe profetët e shikonin vërshimin shkretues të lumenjve të mëdhenj si “fuqinë” e perandorive që do të fundoste dhe shkatërronin popujt e vegjël, fuqia e Asiris krahasohet me Eufratin: “Prandaj ja, Zoti do të bëjë që mbi ta të vërshojnë ujërat e lumit, të fuqishme dhe të bollshme, domethënë mbreti i Asirisë dhe tërë lavdia e tij (Isaia 8:7). Po ashtu perandoria e Egjiptit krahasohet me atë të Nilit: “Kush është ai që ngjitet si Nili, dhe ujërat e të cilit fryhen si ato të lumenjve? (Jer. 46:7)Ujërat u bënë simbol ndarës ndërmjet popullit të Zotit (Izraelit) dhe atë idhujtar (Egjipti), kur ebrejntë të udhëhequr nga Mojsiu, kaluan në këmbë detin e kuq dhe kështu shpëtuan nga skllavëria e faraonit. (Eks 14:31)
Uji përveçse është edhe një pastrues shumë i duhur i fizikut, ushqimeve dhe orendive, është përdorur nga njeriu edhe si një mjet pastrimi ritual dhe simbol i pastërtisë morale: “Unë i laj duart e mia në çiltërsi dhe i shkoj rrotull altarit tënd, o Zot” (Ps.26:6) Uji është përshkruar dhe si një element simbolik i pastrimit të Perëndisë që lan mëkatarin duke i falur fajet: “Më pastro me hisop dhe do të jem i pastruar; më laj dhe do të jem më i bardhë se bora. (Ps. 51:7) Në Dhjatën e Vjetër rituali hebre parashikonte pastrime të shumta me ujë, këto pastrime të ndryshme të trupit dhe sendeve, do të tregonin pastrimin e brendshëm të “zemrës” e nevojshme për atë që donte t’i afrohej Perëndisë, tri here i shenjtë.
Por megjithë këto simbolika pastrimi me anë të ujit, ai nuk mund ta pastronte botën e brendshme, shpirtin e mëkatarit, sepse uji thjesht si element fizik mund të pastrojë trupa fizikë dhe jo shpirtin njerëzor, që është një qenie jofizike.
Uji e mori këtë fuqi pastruese kur Krishti, Biri dhe Fjala e Perëndisë, me anë të cilit u krijuan të gjitha të dukshmet edhe të padukshmet edhe vet natyra dhe sasia e ujërave, erdhi në tokë i bërë edhe Biri Njeriut midis njerëzve dhe kur mbushi moshën 30 vjeçare u shfaq mbi ujërat e lumit Jordan, që të pagëzohet nga Joani Pararendësi dhe Pagëzor, siç na njofton ungjilli: “Atëherë erdhi Jezusi nga Galileja në Jordan te Joani për t`u pagëzuar prej tij… Dhe Jezusi, sapo u pagëzua, doli nga uji; dhe ja, qiejtë u hapën, dhe ai pa Frymën e Perëndisë duke zbritur si një pëllumb e duke ardhur mbi të; dhe ja një zë nga qielli që tha: “Ky është Biri im i dashur, në të cilin jam kënaqur.”(Mt. 3: 13-16-17)
Krishti si Bir i Perënidsë dhe Bir i njeriut, zhytet (pagëzohet) në lumin Jordan jo se ishte mëkatar si të tjerët që pagëzoheshin si shenjë pendimi, mbasi rrëfenin mëkatet publikisht, por Ai me vetëzbrazjen dhe përulësinë e skajshme, e njësoi veten me mëkatarët dhe duke qenë i pafaj mori mbi vete fajet e njerëzve që t’i shlyente, shpagonte ato me vdekjen e Tij vullnetare në kryq, “…sepse është gjaku që bën shlyerjen e fajit për jetën.” (Lev 17:11) Prandaj dhe Joan Pagëzori mbasi e pagëzoj Krishtin tha: “Ja qengji i Perëndisë që shlyen mëkatet e botës.”(Joani 1:29) Vetë pagëzimi i Krishtit është një ikonë, një paratregim i kësaj vdekje vullnetare kur ai të mbushte moshën 33 vjeç, sepse uji përveç simbolit të jetës siç thamë ka simbolin edhe të vdekjes.
Me pagëzimin e Krishtit vdekja e njeriut që e ka fuqinë tek mëkati asgjësohet me vet vdekjen e Krishtit ashtu siç themi në Pashkë;“ Krishti u ngjallë së vdekurish,me vdekje, vdekjen shkeli dhe të varosurve jetën ju fali” (Tropari i ngjalljes). Tashmë ujërat të bashkuara me Shpirtin e Zotit i Cili zbret si pëllumb mbi Krishtin, që pagëzohet në Jordan, bëhen mjetë pastrimi të shpirtit të mëkatarit nëpërmjet faljes dhe rilindjes të një jete të re në Zotin dhe pjesëtar i i Kishës, Mbretërisë së Perëndisë . Prandaj dhe Krishti i urdhëron apostujt e tij të pagëzojnë për ndjesën e mëkateve çdo njeri që beson, duke ju thënë: “ai që beson dhe është pagëzuar do të jetë i shpëtuar“(Mk. 16:16)
Mënyrë tjetër për t’u falur mëkatet,për t’u pajtuar me Perëndinë e shenjtë dhe për ti shpëtuar ferrit vdekjes së dytë, nuk ka.Prandaj dhe apostulli i kombeve Pavli thotë: “Po a nuk e dini se ne të gjithë që u pagëzuam në Jezu Krishtin, u pagëzuam në vdekjen e tij?Ne, pra, u varrosëm me të me anë të pagëzimit në vdekje, që, ashtu si Krishti u ringjall prej së vdekurish me anë të lavdisë së Atit, kështu edhe ne gjithashtu të ecim në risinë e jetës.Sepse, nëse u bashkuam me Krishtin në një vdekje të ngjashme me të tijën, do të jemi edhe e ringjalljes së tij,”(Rom 6:3-5)
Krishti u pagëzua në lumin Jordan edhe për të shenjtëruar ujrat që përfaqsojnë krijesën, që të shkatërroj foletë e demonëve të cilët banojnë në ujëra siç thuhet tek psalmi : “Ja deti i madh dhe i gjerë.. atje është dragoi që krijove për të luajtur në të” (Ps. 103..) “Ti dërmove krerët e dragojnve mbi ujin.” (Ps 73) Demonët me anë të ujit të molepsur nga energjitë e tyre negative, ndyrësojnë gjithë krijesën dhe i japin asaj korruptim ,shkatërrim dhe vdekje, ndryshe nga ajo që e krijoi Perëndia në fillim të mire dhe plotë jetë. Kjo e vërtetë shprehet shumë qartë në lutjen që bënë Kisha Orthodhokse në ditën e bekimit të madh të ujit në 6 janar: “Perëndia ynë që u duke mbi dhe, dhe u shoqërove me njerëzit, ti shenjtërove dhe rrjedhjet e Jordanit duke dërguar prej qiellit Shpirtin tënd të shenjtë dhe dërrmove krerët e dragonjve që molepsnin atje”.
Kjo lutje që bën përpara Zotit, kleri orthodhoks bëhet realitet kur në ujërat hidhet kryqi, simbol i Krishtit dhe në atë moment ujërat shenjtërohen, ato nuk prishen më dhe mbeten në këtë gjendje gjithmonë, sepse Hiri i Shpirtit të Shenjtë qëndron tashmë në ujë duke i energjisuar me Hirin e jetës të përjetëshme, ashtu siç ishte në fillim të botës ku “Shpirti i Shenjtë vërtitej mbi ujëra” (Zan. 1:2).
Ky është argumenti më i fortë dhe i pakundërshtueshëm i besimit orthodhoks (I drejtë), se me Krishtin dhe në Krishtin dhe me anë të ujit dhe Shpirtit të Shenjtë, Perëndia At, jo vetëm i fal mëkatet e njerëzve dhe u jep atyre një jet të re nëpërmjet misterit të Pagëzimit dhe Mirosjes (vulosja me Shpirtin e Shenjtë), por do t’i ringjallë edhe trupat e tyre për jetë të përjetshme, së bashku me të gjithë krijesën që u vu në urdhër të kotësisë jo për faj të saj dhe pret të lirohet nga robëria e prishjes, e të shkojë në lirinë e lavdisë së bijve të Perëndisë në krijimin e ri, ashtu siç na thuhet në Zbulesën: “Dhe pashë një qiell të ri dhe një dhe të ri; sepse qielli i parë dhe dheu i parë kishin shkuar, dhe deti nuk ishte më” (Zb. 21:1..) “…dhe vdekja nuk do të jetë më; as brengë, as klithma, as mundim, sepse gjërat e mëparshme shkuan. Dhe ai që rrinte mbi fron tha: “Ja, unë i bëj të gjitha gjërat të reja. Dhe më tha: Shkruaj, sepse këto fjalë janë të vërteta dhe besnike” (Zb. 21:4-5)
Gjithë këtë mister të fuqisë dhe mirësisë së Perëndisë për rilindjen e njeriut dhe krijesës në Krishtin për jetë të përjetshme, ne të krishterët orthodhoks kemi privilegjin nga Zoti, që ta kemi, që në këtë jetë, për ta parë, prekur, ndjerë edhe shijuar në ditën e bekimit të madhë të ujit, i cili shenjtërohet vetëm prej klerikëve të Kishës Orthodhokse, të cilët në këtë ditë njëzëri në çdo vënd përpara ujrave luten: “Ti o mbret njeridashës eja dhe tani me përmbindodhjen e Shpirtit të Shenjtë dhe shenjtëroje këtë ujë. Dhe jepi Hirin e shpërblimit, bekimin e Jordanit; bëje burim paprishjeje, dhuratë shenjtërimi, zgjidhje mëkatesh, largim sëmundjesh, rrëmujë për demonët të paafruar për fuqinë kundërshtare, të rrafshuar në fuqi engjëllore. Që gjithë sa marrin dhe pjesëtojnë prej saj ta kenë përfaqësim shpirtërash dhe trupash, për shërim sëmundjesh, për bekim shpirtërash dhe për çdo fitim të dobishëm. Se ti je Perëndia ynë që çlirove natyrën tonë të vjetëruar prej mëkatit me anë të ujit dhe Shpirtit.”
Këtë ujë të bekuar e marim në shtëpi edhe bekojmë veten, shtëpitë, çdo orendi, objekt dhe e mbajmë me respekt fetar për gjithë vitin për shejntërim, si një prove besimi për vete, por edhe për heretikët, gnostikët, ateistët.
Kështu në këtë ditë të shenjtë, përmbushet qëllimi rëndësia dhe simbolika e ujit, i cili në këtë botë si substancë fizike, bëhet ikona e hirit të padukshëm të Perëndisë, që me anë të ujit dhe të Shpirtit i rilind, i pastron, i shenjtëron dhe i ndriçon njerëzit besimtarë në Krishtin, sëbashku me krijesën. Ky Hir do të jetë i dukshëm në Krijimin e Ri dhe do të bëhet burim jete të përjetshme për besimtarët e pagëzuar në emrin e Atit të Birit dhe të Shpirtit të Shenjtë, ashtu siç thotë përsëri Zbulesa: “Dhe më tregoi lumin e pastër të Ujit të Jetës, të kthjellët si kristali, që dilte nga froni i Perëndisë dhe i Qengjit. Në mes të sheshit të qytetit, këtej e andej lumit, ishte druri i jetës që jep dymbëdhjetë fruta, dhe që nxjerr frutin e saj në çdo muaj; dhe gjethet e drurit janë për shërim të kombeve.” (Zb. 22:1-2).
Nga Miron Çako
Uji i bekuar - Ajazma e Madhe - Theofania - 5 & 6 Janari !. Shkrim nga Teologu : Aleksandros Kristudhulo
21 Oct, 2021,
No comments
Për Etërit e Kishës numri “Shtatë”, që tregohet për Misteret është i panjohur. Ata konsiderojnë si Mister çdo veprim të shenjtë që kryet prej meshëtarëve kanonikë për shenjtërimin dhe shpëtimin e besimtarëve.
“Çdo veprim i shenjtë dhe teleturgji në Kishë është një mister i saj, dhe çdo mister i saj është i madh siç është edhe misteri i Kishës, sepse çdo veprim misterik në organizmin Perëndinjerëzor të Kishës gjendet në një lidhje jetësore me misterin qëndror të Kishës, Perëndinjeriun Krisht”, shkruan Shën Justin Popoviç.
Dhe ajazma e Theofanisë ose Ajazma e Madhe, është një veprim i Kishës por mrekullia e shenjtë që kryehet me të është shumë e madhe, sa vetë Kisha. Kjo mrekulli e dashur, viziton tani dhe për 2000 vjet miliona shpirtra të të krishterëve orthodhoksë, i pastron, i shenjtëron dhe ju fal shëndet dhe pavdekësi.
Rreth çështjes së Ajazmës së Madhe dominon një konfuzion i shumtë në popullin tonë. Të krishterët pyesin. “A pihet ajazma e vigjiljes së Theofanisë? A mund ta kemi Ajazmën e Madhe në shtëpinë tonë dhe ta përdorim?” Shumë japin një përgjigje të nxituar, duke krijuar konfuzion.
Pasi me të kremten e Theofanisë celebrohet shërbesa e Ajazmës së Madhe do të themi edhe disas fjalë për kuptimin dhe përdorimin e saj.
Shërbesa e shenjtërimit të ujërave në ditën e Theofanisë është një zakon i vjetër dhe i shenjtë i Kishës sonë. Uratat për shenjtërimin e ujit i gjejmë nëpër tekstet e lashta, si psh., tek Urdhërimet Apostolike, Tradita Apostolike e Ipolitit dhe tek Uratorja e Serapionit, Episkopit të Thmueos. Shembuj përdorimi të ujit të shenjtëruar i gjejmë edhe në “Historinë Filotheo” dhe “Historinë Kishtare” të Theodhoritit.
Librat e sotëm kishtar (Mujore, Uratore) si krijues të Uratave të shërbesës së Ajazmës së Madhe konsiderojnë shën Sofronin e Jerusalemit. E vërteta është ndryshe. Shën Sofroni mund të konsiderohet si “ndërhyrës në shërbesë, duke shtuar në fillim të saj troparet hyrëse”. Krijues i shërbesës me shumë mundësi mund të jetë Prokli. Dorëshkrimet tregojnë se urata bazike e shenjtërimit të ujërave, urata “I Madh je o Zot...” i përket Vasilit të Madh.
Shërbesa e Ajazmës së Madhe celebrohet sipas rendit të sotëm dy herë, në vigjilje të së kremtes së Theofanisë pas përfundimit të Liturgjisë Hyjnore të Vasilit të Madh dhe në ditën e Theofanisë. Në të dyja rastet celebrohet e njëjta shërbesë me ndryshimin e vetëm se, “prologu i uratës së madhe shenjtëruese, dmth., nga “Trini e Përmbiqënëshme...” deri tek “i shtrënguar nga frika të thërres zemërdërrmuar”, lexohet vetëm në ditën e Theofanisë. Pra, Ajazma e e vigjiljes dhe e ditës së Theofanisë janë që të dyja “Ajazmë e Madhe”.
Por pse ajazma e madhe celebrohet dy herë?
Për arsye praktike. Që të shërbehen besimtarët. Celebrimi i dyfishtë filloi që nga shekulli i pestë. Në fillim ajazma e madhe bëhej gjatë Tërë-natës së të kremtes së Theofanisë, menjëherë pas shërbesës së Mëngjesores, për kujtim të pagëzimit të Zotit. Pas shërbesës së Mëngjesores besimtarët spërkaten me ujë të shenjtëruar, pinë prej tij dhe në vazhdim me atë ujë pagëzoheshin edhe katekumenët. Në esencë ajazma e madhe është bekimi i ujit të pagëzimit. Në liturgjinë e së kremtes që vijonte pas Mëngjesores, merrnin pjesë edhe të sapondriçuarit, për këtë arsye psalet deri më sot, “Sa u pagëzuat më Krishtin...”.
Patriarku i Antiokisë Petro Gnafevs (465-475) urdhëroi që ajazma të celebrohej gjatë vigjiljes së Theofanisë “në mbërmje”. Kështu u ndanë shërbesat e shenjtërimit të ujit për pagëzim dhe për Ajazmën e Madhe.
Nuk është, pra, e çuditëshme, që në Liturgjinë Hyjnore të vigjiljes së Theofanisë dëgjojmë tropare të mbrëmësores, pasi Liturgjia më parë bëhej gjatë mbrëmjes ndërsa sot bëhet në mëngjes.
A pihet ajazma e vigjiljes së Theofanisë?
Sigurisht që pihet. Sepse prifti me këtë ajazmë spërkat popullin atëherë nuk duhet ta pijmë?
Vetë shërbesa e ajazmës na thotë se duhet ta pijmë, nëse vërejmë mirë lutjet dhe thirrjet e shërbesës do të shikojmë shumë shenja. Shërbesa e ajazmës presupozon se të krishterët do të pijnë ajazmë dhe prifti lutet që kjo ajazmë t’u bëhet shenjtërim, bekim dhe shëndet shpirtëror dhe trupor. Në një uratë prifti lutet, “Jepu të gjithëve sa prekin, sa lyhen e kungojnë, shenjtërimin, bekimin, pastrimin dhe shëndetin”.
Madje edhe një element prej praktikës moderne të manastireve të Malit të Shenjtë. Murgjit kungojnë Ajazmën e madhe jo vetëm gjatë ditës së Theofanisë, por sipas zakonit të tyre, ata pijnë ajazmë çdo ditë pas Liturgjisë Hyjnore, pijnë prej tij përgjatë gjithë tetëditëshit pas Theofanisë, deri në mbyjllen e së kremtes.
Pra, Ajazma e Madhe e vigjiljes pihet.
Por a nuk duhet të kreshmojmë një ditë më parë? Jo! Shumë, madje edhe priftërinj, mendojnë se në vigjilje të Theofanisë ne kreshmojmë për të pirë ajazmën të nesërmen. Kjo nuk është e saktë. Kreshmimi në vigjilje bëhet për të kremten e Theofanisë dhe jo për ajazmën. Pra, edhe nëse një i krishter nuk do të pijë ajazmë sepse p.sh., fshati i tij nuk ka prift ose për ndonjë arsye tjetër, ai duhet të kreshmoj në vigjilje të Theofanisë për të kremten e madhe të Pagëzimit të Zotit.
Le të shohim se çfarë shkruan për këtë temë profesori i lumur i Liturgjikës në Universitetin e Selanikut, I. Foundoulis. “Kreshmimi i vigjiljes të Theofanisë konsiderohet gabimisht se lidhet me pirjen e Ajazmës së Madhe. Sipas një zakoni të vjetër të Kishës, festave të mëdha u paraprinte një përgatitje, e cila përfshinte, ndër të tjera, edhe kreshmimin...Për Theofaninë nuk është e mundur të kreshmojmë edhe pse përgatitjet e saj fillojnë nga 2 Janari, sepse dymbëdhjetëditëshi i Krishtlindjes përbënte periudhë feste, si rezultat hahen të gjitha.
Nga ana tjetër, kreshmimi i Krishtlindjeve është përgatitor edhe për Epifaninë, pasi këto festa më parë përbënin një festë të vetme, e cila festohej më 6 Janar.
Vetëm pra, vigjilja e Theofanisë mbeti në kishën tonë si ditë kreshme, pa vaj... Por kreshmimi, sipas kanoneve të shenjta, është i ndaluar të shtunave dhe të dielave. Nëse vigjilja e Epifanisë përkon gjatë këtyre ditëve, kreshma prishet, sigurisht jo “me të gjitha”, por kemi një lejim “verë e vaj”.
Nëse pranojmë se për të pirë Ajazmën e Madhe duhet të kreshmojmë, atëherë askush nuk duhet të pijë nga ajazma e vigjiljes të Theofanisë, sepse dita e mëparshme, 4 Janari, nuk ka kreshmë. Prandaj, ose ajazma nuk duhet të bëhet në vigjilje ose nëse është kryer, besimtarët nuk duhet të pijnë prej saj. E dyta përjashtohet sepse të gjitha shërbesat e shenjta kryhen me qëllim që besimtarët të marrin pjesë në dhuratat shpirtërore, jo në marrjen e objekteve të shenjtëruara.
Pra kreshma e vigjiljes së Theofanisë nuk ka asnjë lidhje me ajazmën dhe mund të pijmë ajazmën e vigjiljes së të kremtes pa kreshmuar ditën e mëparshme.
Këto që u shkruan deri tani për Ajazmën e Madhe vlejnë për ditët e Theofanisë. Për ditë tjetër jashtë të kremtes nevojitet kreshmë përkatëse që të marrë dikush Ajazmën e Madhe.
A e ruajmë Ajazmën e Madhe në shtëpitë tona?
Sigurisht. Besimtarët e kohëve të mëparëshme, duke respektuar një traditë të shenjtë, e merrin Ajazmën e Madhe të Theofanisë ose të vigjiljes dhe e ruanin në shtëpitë e tyre. Shën Joan Gojarti përmend në fjalimin e tij "Për pagëzimin e shenjtë" (P.G. 49,366) për të krishterët e kohës së tij se ata kishin zakon të merrnin nga uji i bekuar dhe ta mbanin në shtëpitë e tyre një, dy ose tre vjet. Në fakt, Ati i Shenjtë mrekullohet që uji i bekuar nuk prishet, megjithëse qëndron i mbyllur për një kohë të gjatë, por është i pastër dhe i shëndetshëm.
Qëllimi i mbajtjes së Ajazmës së Madhe në shtëpi është që besimtarët të pinë ose të lyhen dhe të shenjtërohen nëse kanë ndonjë sëmundje shpirtërore ose fizike. Dhe sigurisht ata mund ta bëjnë këtë në një rast të ngjashëm, gjithmonë me nderim të madh për Ajazmën e Madhe.
Këtu duhet të shënojmë dhe të theksojmë se pas ditës së Theofanisë, duhet të kemi kujdes që në përdorimin e ujit të bekuar të mos derdhet asnjë pikë e tij. Në një dorëshkrim të Manastirit të Sinait të shek. XVI shkruhet në vijim. “Pas liturgjisë së Theofanisë së Shenjtë, nuk derdhet aspak nga uji i bekuar, por nderohet dhe përdoret me kujdes dhe konsiderohet i dyti pas kungimit të shenjtë.
Nga ky vënd që mori Ajazma e Madh, tek shumë të krishterë u krijua një keqkuptim: se edhe nëse marrin nga Trupi dhe Gjaku i Krishtit edhe nëse pijmë ujë të bekuar është e njëjta gjë.
Është një zakon shumë i vjetër që Ajazma e Madhe u jepet të krishterëve, të cilët ati shpirtëror i pengon të kungohen me Misteret e Shenjta, sepse kanë rënë në mëkate të rënda. Për Kungimin e Shenjtë ka pengesa, për ujin e bekuar nuk ka. Ata që marrin nga Ajazma e Madhe, natyrisht, marrin një bekim, por në ndërgjegjen e tyre Ajazma e Madhe nuk duhet të zëvendësojë Kungimin e Shenjtë, por duhet të besojnë se kanë mbetur të pakunguar dhe të trishtohen për këtë.
Ajazma e Madhe pihet, siç dihet, përpara se të marrim naforën apo diçka tjetër.
Nga: Aleksandros Kristodhulu, Theolog, 5 janar 2021!