E Diel V-të e Lukait, “I pasuri dhe Llazari” : Predikim Dt: 31/10/2021
Zyra e
Katekizmit e Kryepiskopatës së Tiranës : KOASH
Predikim, përgatitur
nga Miron Çako
31/10/2021
E Diel V-të e Lukait,
“I pasuri dhe Llazari”
Të dashur më Krishtin, në të dielën e pestë të Lukait në Kishën Orthodhokse lexohet kjo pjesë e ungjillit sipas Lukait e cilësuar:” Pasaniku dhe Llazari”.
“Por atje ishte një njeri i pasur, që vishej me të purpurta dhe me rroba të çmueshme prej liri dhe për ditë e kalonte shkëlqyeshëm,Atje ishte edhe një lypës i quajtur Llazar që rrinte para derës së tij dhe trupin e kishte plot me plagë të pezmatuara Dhe dëshironte të ngopej me thërrimet që binin nga tryeza e pasanikut, madje edhe qentë vinin edhe ia lëpinin plagët Por ndodhi që lypësi vdiq dhe engjëjt e çuan në gji të Abrahamit, vdiq edhe pasaniku dhe e varrosën Dhe duke pasur mundime në ferr, i çoi sytë dhe pa nga larg Abrahamin dhe Llazarin në gji të tij Atëherë ai bërtiti edhe tha: “O atë Abraham, ki mëshirë për mua dhe dërgoje Llazarin të lagë majën e gishtit të vet në ujë që të freskojë gjuhën sepse po vuaj tmerrësisht në këtë flakë Por Abrahami thoshte: “O bir, kujto se ti i ke marrë të mirat e tua gjatë jetës sate kurse Llazari të këqijat; tashti, përkundrazi, ai po përdëllehet dhe ti vuan Dhe veç të gjithave midis nesh dhe jush është një humnerë e madhe, kështu që ata që do të donin të kalonin që këtej tek ju nuk munden; po ashtu askush nuk mund të kalojë që andej tek ne Por ai tha: “Atëherë o atë të lutem ta dërgosh atë te shtëpia e tim eti Sepse unë kam pesë vëllezër dhe le t’i paralajmërojë rreptësisht që të mos vijnë edhe ata në këtë vend mundimesh” Abrahami u përgjigj: “Kanë Moisiun dhe profetët, le t’i dëgjojnë ata” Ai tha: “Jo o atë, Abraham, por nëse dikush nga të vdekurit do të shkojë tek ata, do të pendohen” Atëherë ai i tha: “Nëse ata nuk e dëgjojnë Moisiun dhe profetët, nuk do të binden edhe nëse dikush ringjallet prej të vdekurish” (Luk 16 ; 19 -31)
Ungjilli që lexojmë në të dielën e pestë të lukait, është një nga ungjijtë më të famshëm dhe klasikë në të gjithë predikimet e krishtera dhe na pregatit për të hyrë në kreshmët e Krishtlindjeve
Komenti i Ungjillit
“Por atje ishte një njeri i pasur, që vishej me të purpurta dhe me rroba të çmueshme prej liri dhe për ditë e kalonte shkëlqyeshëm”.(Luk 16, 19)
Çdokush mendon se ky ishte një njeri fatlum dhe do ta kishte zili jetën dhe mirëqenien e tij. Sa herë dhe ne që ndoshta nuk i kemi kushtet të tilla ekonomike për të kënaqur të gjitha dëshirat tona egosiste i hedhim sytë te të pasurit, te shtëpitë e tyre, te rrobat e tyre të shtrenjta firmato, te makinat e tyre modern, që lëvizin me shpejtësi nëpër rrugë dhe themi: “Këta e kalojnë shkëlqyeshëm, sikur të kishim fatin e tyre”.
Por perceptimi ynë mund të jetë i gabuar, sepse si njerëz ne kemi një pamje të kufizuar të gjërave dhe nuk mund t’i shikojmë ato që bëhen brenda vilave luksoze, ose makinave moderne.Ne nuk mund të shikojmë as brenda shpirtrave të tyre ashtu si dhe Zoti na thotë: “Mos gjykoni nga pamja e jashtme, por gjykoni sipas drejtësisë” (Jn. 7:24).
Po të shikojmë ashtu si shikon Zoti, shpeshherë gjendja e këtyre të pasurve është kaq e frikshme dhe tragjike sa asnjëri prej nesh nuk do të dëshironte të kishte fatin e tyre dhe të banonte më shtëpitë e tyre. Duke parë jetët e të pasurve shikojmë, që janë njerëz të vetmuar me shumë probleme si mendore, morale, sociale, familjare ose bëjnë një jetë nën influencën e narkotikëve, duke kaluar çdo limit të degjenerimit deri në perversion, në dëshpërim deri aty sa të urrejnë dhe vrasin veten.
Krishti në antitezë me të pasurin pa emër, na tregon një njeri në varfëri ekstreme me emrin Llazar.
"Atje ishte edhe një lypës i quajtur Llazar që rrinte para derës së tij dhe trupin e kishte plot me plagë të pezmatuara. Dhe dëshironte të ngopej me thërrimet që binin nga tryeza e pasanikut, madje edhe qentë vinin edhe ia lëpinin plagët"(Luk 16; 20 -21)
Asnjë nga ne nuk do ta dëshironte varfërinë ekstreme të këtij njeriu dhe të gjithë mendojmë se Llazari është njeriu më fatkeq në botë.
Pavarësisht se kjo duket si një ngjarje hiperbolike e thënë nga Zoti për të na treguar ndryshimin e madh midis të pasurit dhe të varfërit, përsëri ky është një realitet që e shohim edhe sot në kohët moderne dhe në qytetet më të zhvilluara.
Edhe sot ka njerëz të tillë, që jetojnë në varfëri ekstreme duke kërkuar nëpër plehra ushqim për të mbajtur frymën. Këta i shohim ulur nëpër trotuare ose trokasin në dyert e shtëpive duke lypur. Por ashtu si Llazari edhe këta fatkeq përgjithsisht shikohen nga të tjerët me përbuzje ndonjëherë edhe me tallje, duke i lënë në mëshirë të fatit.
"Por ndodhi që lypësi vdiq dhe engjëjt e çuan në gji të Abrahamit, vdiq edhe pasaniku dhe e varrosën Dhe duke pasur mundime në ferr, i çoi sytë dhe pa nga larg Abrahamin dhe Llazarin në gji të tij"(Luk 16;22-23)
Jo më kot Krishti të pasurit nuk i vë emër, pavarësisht se ai duket një person me emër, autorite dhe i suksesshëm sipas botës, kurse të varfrit ia vë emrin Llazar që do të thotë: “Perëndia është ndihmësi im.”
Sepse në këto vargje na tregohet edhe vdekja, e cila është një borxh që do lahet nga të gjithë njerëzit, të pasur ose të varfër qofshin dhe emrin e madh që mund të kesh nuk të vlen më. Vdekja, përfundon jetën e çdo njeriu dhe lë pas si një ëndër çdo shijim të së mirës dhe të keqe të cilin njeriu ka provuar në këtë jetë. Në Shërbesën e Varrimit psalet: “Kotësira janë të gjitha gjërat njerëzore që s’qëndrojnë pas vdekjes, nuk mbetet pasuria, nuk vete pas lavdia se me të ardhur vdekja këto të gjitha zhduken”.Por vdekja pavarësisht si një mister i përbashkët për të gjithë, ajo nuk ka përfundime të njëjta.
Mbas vdekjes engjëjt e çuan Llazarin në gji të Abrahamit.
Gjiri i Abrahamit është një shprehje simbolike e parajsës në Dhjatën e Vjetër për të treguar vendin e lumturisë. Për judenjtë mendimi i të gëzuarit në përbashkësi me Abrahamin si ati i besimtarve është një hare e pakrahasueshme për jetën pas vdekjes. Kuptimi i fjalëve në gji të Abrahamit për neve sot mbas Krishtit, ka kuptimin e Mbretërisë së Qiellit ose Parajsa. Llazari pas vdekjes u ngjit nga engjëjt në parajsë, duke ndryshuar tërësisht gjendjen e tij, nga një mjerim i përkohshëm në tokë, në një lumturi të përjetshme në qiell.Edhe për të pasurin vdekja ishte po ashtu edhe një ndryshim gjendjeje, pra “vdiq edhe pasaniku edhe e varrosën”. Kuptimi i fjalës “u varros” do të thotë që shpirti i tij shkoi në nëntokë në hadh.Hadhi është një fjalë greke dhe një sinonim i fjalës sheol në hebraisht. Në Dhjatën e Vjetër hadhi mendohej si vendqëndrimi i të pashpëtuarve dhe vend i mundimeve të përjetshme.Hadhi është vëndi i parashijimit të vuajtjeve të ferrit.
Kur judenjtë ishin duke dëgjuar këtë paravoli patjetër që patën një goditje të fortë në ndërgjegjen e tyre dhe kjo ju ndryshoj tërësisht mentalitenin.Kur Jisui tha që ky i pasur shkoi në hadh ata u skandalisën dhe u zhgënjyen, sepse për judenjtë pasuritë shikoheshin si bekim dhe favorizim nga ana e Perëndisë. Sipas ligjit mosaik ku një jude i bindej ligjit dhe zbatonte porositë, i premtohej bollëk material kurse në të kundërtën kur një njeri ishte shkelës i ligjit, ai kishte mbi vete mallkim dhe mjerimin.
Atëherë si mund të shkonte një i pasur jude në hadh?
Zoti Jisu sapo kishte shpallur një rregull të ri të gjërave, i cili kishte filluar të dëgjohej me predikimin e Joani Pagëzorit :” Joani i predikonte turmave që shkonin të pagëzoheshin prej tij: “Pjellë nepërkash kush iu mësoi t’i arratiseni zemërimit që po vjen, bëni pra fruta të denjë pendimi dhe mos filloni të thoni brenda jush, ne kemi Abrahamin për atë, sepse unë po ju them se Perëndia mund t’i nxjerrë fëmijë Abrahamit edhe nga këta gurë. Tashmë sëpata u vu në rrënjë të pemëve, çdo pemë që nuk jep fryte të mira do të pritet dhe do të hidhet në zjarr. Dhe turma e pyesnin duke thënë: - dhe ne ç’duhet të bëjmë? Atëherë ai duke iu përgjigjur iu tha atyre ; ja ai që ka dy tunika, le t’i ndajë me atë që s’ka, dhe ai që ka të hajë, le të veprojë po ashtu” (Luka 3:7-11)
Por le të shohim më shumë secilin prej tyre dhe le të zbulojmë se çfarë bënë në jetë ata të dy, i pasuri edhe Lazari,që njërin e çoi në parajsë dhe tjetrin në ferr.
Së pari kemi të varfrin, Llazarin. A mos shkoi vallë në parajsë, vetëm sepse ishte i varfër? Sigurisht që jo. Ka të varfër që janë bërë shenjtorë, por ka edhe të varfër që janë bërë kriminelë. Virtyti i Llazarit nuk qe se ai ishte i varfër, por që në varfërinë e tij ai nuk u përpoq të vidhte, ose të mashtronte, të bëhej kriminel. Në vend të kësaj, ai e vuri gjithë shpresën te Perëndia dhe nuk ra në dëshpërim, të kërkoj vdekjen ose të bëjë vetvrasje.Llazari nuk u inatos me Perëndinë për gjendjen e tij të vështirë as me botën përreth tij, ai nuk u ankua, nuk mallkoi, por e vuri të gjithë shpresën te Perëndia duke pare me besim përtej gjërave të përkohshme, duke shpresuarqë diçka më e mirë do të vinte pas përfundimit të këtyre vuajtjeve të përkoshme.
Por ç’ndodhi me të pasurin? Pse ai shkoi në ferr?
Vetëm sepse ishte i pasur? Sigurisht që jo. Pasuria nuk është mëkat, ashtu si nuk është mëkat të jesh i varfër, por ai duke qenë i pasur mendoi vetëm për vete, nuk u kujdes për të afërmin, nuk dha as thërrimet që binin nga tryeza e tij, u tregua indiferent dhe i pashpirt. Ky është mëkati i të pasurit, egoizmi mizor, që i kishte krijuar ferrin atij ,sepse ferr do të thotë gjendje e izoluar, i ndarë nga Perëndia, i ndarë nga i afërmi i cili është i krijuar sipas ikonës së Perëndisë. Pra me fjalë të tjera, mëkati nuk ishte diçka që ai bëri keq, por ajo që kishte mundësi të bënte mir dhe nuk e bëri.
Kështu Zoti Jisu Krisht na mëson që pasuritë nuk janë një shenjë bekimi, ato janë një provë që Perëndia i`a u dha për administrimin e tyre, sepse :”Atij që i është dhënë shumë do t’i kërkohet shumë” thotë Zoti
"Atëherë ai bërtiti edhe tha: “O atë Abraham, ki mëshirë për mua dhe dërgoje Llazarin të lagë majën e gishtit të vet në ujë që të freskoj gjuhën sepse po vuaj tmerrësisht në këtë flakë"Luk16 ;24)
Në këto vargje na tregohet se pas vdekjes shpirtrat janë të vetëdijshëm për atë që ju ka ndodhur dhe ku ndollen. Madje shpirti i të pasurit ishte në gjendje të komunikonte me Abrahamin, pra ata mund të luten, të kërkojnë ndihmë, por nuk kanë ndonjë favor dhe përfitim për këtë, sepse lutjet dëgjohen vetëm në këtë jetë.
Duke i thirrur Abrahamit atë, ai kërkon të vendos komunikim me atë, duke i thënë Abrahamit se unë jam një nga bijtë e tu, jam një jude, jam prej farës sate, isha një i pasur si ty, por tani jam në mjerim, nuk kam asgjë, asnjë pikë ujë. Ai u lut për mëshirë, duke iu përgjëruar që Abrahami të dërgonte Llazarin t’i çonte një pikë ujë për të freskuar gjuhën e tij.
Në këto vargje Zoti Krisht na jep një ikonë të ferrit si vuajtjeve të zjarit dhe të mungesave ekstreme. Ferri nuk është krijuar nga Perëndia, por është një gjendje mundimi pa ngushëllim që i krijojnë vetes ata që i rrinë kundër Perëndisë, duke filluar me djallin dhe demonët që u rebeluan të parët. Për ata që e duan Zotin, prania e Tij do të jetë një dritë, gëzim i pafund, parajsë edhe jetë e përjetshme. Për ata që e urrejnë Zotin e njëjta prani do të jetë, erësirë, zjarrë, torturë e pafundme dhe vdekja e përjetshme.
Sipas shenjtorëve zjarri që do të konsumojë mëkatarët në ardhjen e Mbretërisë së Perëndisë është i njëjti zjarr që do të shkëlqejë me madhështi në shenjtorët, është zjarri i dashurisë së Perëndisë, zjarri i vetë Perëndisë, hiri i dashuris “sepse Perëndia ynë është një zjarr që të përpin” ( Heb. 12-29).
Pra për ata që e duan Perëndinë dhe për ata që e duan tërë krijimin në Zotin, zjarri (hiri) që të përpin i Perëndisë do të jetë një lumturi e ndritshme dhe kënaqësi e parrëfyer, po për ata që nuk e duan Perëndinë dhe që nuk duan aspak njerëzit dhe krijimin e Zotit, i njëjti zjarr që përpin do të jetë shkaku i qarjes dhe i kërcëllimit të dhëmbëve të tyre.
Mësimi shpirtëror i Kishës Orthodhokse është; “ Perëndia nuk e dënon njeriun me zjarr material apo torturë fizike, por njeriu pozicionohet vetë kundrejtë dasurisë Perëndisë, e pranon apo i ri kundra”.
Prandaj dhe shën Isaku i Sirisë na thotë: “Ata që e gjejnë veten në ferr, do të ndëshkohen me kamxhikun e dashurisë, sa mizore dhe sa e hidhur do të jetë tortura e dashurisë për ata që e kuptojnë se kanë mëkatuar kundër dashurisë, vuajnë më shumë se sa vuajtjet e shkaktuara nga tortura më të tmershme. Dhimbja që zapton zemrën që ka mëkatuar kundër dashurisë është më therrëse se çdo dhimbje tjetër. Nuk është e drejtë të thuash se mëkatarët në ferr janë privuar nga dashuria e Perëndisë. Por dashuria vepron në dy mënyra si vuajtje për të dënuarit dhe si gëzim për të bekuarit".
Të pasurit i digjej edhe gjuha,kjo për të treguar se shpirti është i ndjeshëm, por edhe se në ferr njeriu do të vuajë edhe me shpirt edhe me trup. Prandaj para se të bëhet gjykimi i madh do paraprijë ngjallja e të vdekurve siç na thuhet tek Zbulesa: “Dhe pashë të vdekurit të mëdhenj e të vegjël, që rrinin në këmbë përpara Perëndisë dhe librat u hapën dhe u hap një libër tjetër që është libri i jetës dhe të vdekurit u gjykuan në bazë të gjërave të shkruara në libra sipas veprave të tyre” (Zb. 20:12)
"Por Abrahami thoshte: “O bir, kujto se ti i ke marrë të mirat e tua gjatë jetës sate kurse Llazari të këqijat; tashti, përkundrazi, ai përdëllehet dhe ti vuan" (Luk16;25)
Abrahami iu drejtua si bir, duke i thënë se ai ishte vërtet një pasardhës trupor i tij, por jo një pasardhës shpirtëror. Këtë gjë na e thotë edhe apostull Shën Pavli: “Sepse jo të gjithë që janë nga izraeli janë izraelitë sepse jo sepse janë pasardhës të Abrahamit janë të gjithë bij, do të thotë nuk janë bij të Perëndisë ata që lindin prej mishi, por vetëm bijtë e premtimit numërohen si pasardhës” (Rom. 9:6-7)
Patriarku Abraham i kujtoi atij kohën e jetës që kishte kaluar në luks, komoditet dhe përmbushje e dëshirave të tij egoiste. Ai gjithashtu i kujtoi atij varfërinë edhe vuajtjen e Llazarit, por tani përtej varrit në jetën e vërtetë dhe të pandryshuar, rolet kishin ndryshuar, pabarazitë e tokës kishin ndryshuar drejtim. Në këtë varg ne mësojmë se zgjedhjet që bënë i pasuri dhe Llazari në këtë jetë përcaktuan destinacionin e tyre të përjetshëm në marrëdhënie me Perëndinë.
Destinacioni mbas vdekjes është i përcaktuar përgjithmonë dhe nuk ka kalim nga banesat e të shpëtuarve në atë të dënuarve, pra nuk ka kalim nga parajsa në ferr dhe anasjelltas, nga ferri në parajsë, këto janë gjendje të përjetshme.
Parabola vazhdon.
"Sepse unë kam pesë vëllezër dhe le t’i paralajmërojë rreptësisht që të mos vijnë edhe ata në këtë vend mundimesh.” Abrahami u përgjigj: “Kanë Moisiun dhe profetët, le t’i dëgjojnë ata” Ai tha: “Jo o atë, Abraham, por nëse dikush nga të vdekurit do të shkojë tek ata, do të pendohen” Atëherë ai i tha: “Nëse ata nuk e dëgjojnë Moisiun dhe profetët, nuk do të binden edhe nëse dikush ringjallet prej të vdekurish”(Luk 16;26-31)
Në këto vargje shikojmë dinakërinë e të pasurit.
Në vdekje njeriu i pasur u bë menjëherë i ndjeshëm për gjërat shpirtërore dhe ai kërkon të justifikojë veten e tij. Kjo i ngjan si një njeri që i del pija dhe bëhet esëll dhe pendohet për ato që ka bërë kur ishte i dehur. Shën Pais agjoriti thotë se në këtë jetë njerëzit mëkatar edhe të pabesë janë si të pirë dhe nuk ndjejnë azgjë, por menjëherë mbas vdekjes shpirti i ndjen edhe i kupton të gjitha, si dikujt i ka dal pija dhe pendohet për ato që ka bërë, por pa dobi.
I pasuri dëshironte që dikush të shkonte te pesë vëllezërit e tij dhe t’i paralajmëronte që të mos shkonin në atë vend mundimesh. Përgjigja e urtë e Abrahamit ishte se këta pesë vëllezër duke qenë judenj kishin shkrimet e Dhjatës së Vjetër dhe ato ishin të mjaftueshme për t’i paralajmëruar ata.
Por i pasuri me dinakëri kundërshtoi Abrahamin duke i thënë : “Se nëse dikush nga të vdekurit do të shkonte tek ata, ata me siguri do të pendoheshin”.
I pasuri më këtë kërkonte të justifikohesh se kur ishtëe gjallë nuk kishte pasur argumenta të mjaftueshme për të besuar se ka jetë tjetër dhe kërkoi që nëse një nga të vdekurit do të shkonte t’u thoshte, kjo do të ishte e mjaftueshme për vëllezërit e tij dmth për njerëzit e pabesë.
Justifikimi është karakteristik e të papenduarve, prandaj në ferr nuk ka shpëtim, sepse nuk ka pendim,por justifikim të mëkatit dhe kjo i bënë të ngjashëm me djallin dhe demonë, të cilët nuk pendohen dhe mbeten përjetë të ndarë nga Perëndia.
Por megjithatë Abrahami kishte fjalën e fundit për t’i thënë pasanikut dinak,se dështimi në të dëgjuarit të fjalës së Perëndisë është i pajustifikueshëm.Pra nëse njerëzit nuk do t’i vënë veshin Shkrimit të Shejntë, nëse nuk do të besojnë çfarë është shkruar në atë, si fjalë e Perëndisë, edhe sikur një person të ringjallej së vdekurësh para atyre, prapë ata nuk do të besojnë. Kjo gjë u provua kur judejnt nuk i besuan ngjalljes së Zoti Krisht. Judejnt fanatik vazhdojnë edhe sot përsëri nuk besojnë ngjalljen e Krishtit, pavarësisht se Shkrimi i Shejntë e dhe faktet janë të pakundërshtueshme
Si përfundim, kjo parabol na kujton virtutin e dhembshurisë.
Dhembshuria është diçka bazike për njeriun, është ajo që e bën njeriun, njeri. Ungjilli nuk u përmend asnjëherë se i pasuri u dënua se kishte vjedhur, kishte mashtruar, apo kishte vrarë,por ai u dënua pikërisht sepse kishte ndenjur indiferent karshi vuajtjes së të tjerëve.
Gjithsekush nga ne ka parë shumë Llazarë tek dera e tij, jo më kot thuhet në ungjill, që Llazari ishte tek dera, për të treguar që dhembshuria nuk është diçka abstrakte. Zoti nuk do të na gjykojë ne për një mungesë dhembshuri apo dashuri abstrakte, por do të na gjykojë ne për dhembshurinë dhe dashurinë që nuk tregojmë ndaj njerëzve që shohim përditë afër nesh.
Llazarët nuk mund të jenë vetëm si Llazari i paravolisë, nuk mund të jenë të mbushur me plagë, nuk mund të jenë të leckosur fizikisht, por mund të jenë të leckosur shpirtërisht të neperkëmbur në dinjitetin e tyre njerëzor, me plagët e mëkatit,ose po vdesin nga uria për fjalën e Zotit dhe ne nuk tregojmë aspak kohë vëmëndje dhe kujdes për ata.Kjo munges dhëmshurie duket edhe brenda familjes, kjo nuk është gjë tjetër veçse një karakteristikë e kohëve të fundit ku Zoti thotë: “duke qenë se paudhësia do të shumohet, shumëkujt do t’i ftohet dashuria” (Math. 24:12) dhe apostull Pavli i thotë Timotheut: Ky brez do të jetë i pa dhembshur” (II Tim. 3:3)
Por në të kundërtën një e mirë e madhe dhe e pallogaritshme është dhembshuria sepse ajo i fal shpejt mëkatet!
Tregohet një histori në një qytet ku jetonte një bukëpjekës shume koprac.
Para tij një ditë shfaqen tre lypësa të zhveshur dhe të uritur që i kërkuan një copë bukë që ai sapo i kishte nxjerrë nga furra, por ai i shau dhe i tha largohuni. Njëri prej tyre këmbëngulte dhe atëherë ai në inat e sipër mori një bukë dhe e goditi duke e sharë. Lypësi mori me nxitim bukën dhe iku. Atë natë në gjumë, ky bukëpjekës koprac pa në ëndërr sikur i doli shpirti dhe u vendos përpara gjykatores së drejtë të Zotit Krisht.Kur u vu peshorja veprat e tij ishin të liga dhe peshorja anoi nga e keqja dhe ishte gati të dënohesh.Atëherë u dëgjua zëri i Perëndisë. A ka bërë ndonjë gjë të mirë ky njeri në jetë e tij në tokë? Dhe engjëlli i tij roje tha – ka dhënë një bukë një lypsi. Atëherë u shfaq lypësi dhe e vendosi bukën në peshore dhe peshorja e barazua. Kur u ngrit nga gjumi ky koprac falenderoi Perëndinë që nuk ishte me të vërtetë i vdekur,që nga ajo kohë ndryshoi tërësisht duke e ndarë pasurinë e tij me të varfrit dhe u bë njeriu më i dhembshur i qytetit, duke u bërë i dashur për njerëzit por edhe për Perëndinë.
Shën Joan Gojarti vazhdimisht thoshte “Keni bërë mëkate, mundohuni t’i lani … Gjurmoni kudo ku ka të varfër, mos u lodhni të udhëtoni deri në fund të botës deri sa të gjeni një të varfër dhe t’i jepni diçka, kjo do t’i shlyejë mëkatet tuaja”.
Le të bëjmë kujdes dhe le të vëmë në praktikë mësimin e Zotit Krisht që na thotë: “Bëni mirë me pasurinë e kësaj bote që kur t’ju mbarojnë t’ju presin në banesat qiellore” (Lk. 16:9) Kjo fjalë nuk është vetëm për të pasurit, por për secilin që nuk mund të jetë i pasur.Secili ka diçka të cilën mund ta ndajë me tjetrin, në mos gjëra materiale ai mund të ndajë gjëra shpirtërore,dshurinë, kohën e tij dhe fjalën e mirë.
Dhe si përfundim le të themi dhe këtë histori: Shkrimtar i madh rus, Dostojevski ishte duke bërë shëtitjen e mbrëmjes. Ashtu duke ecur dëgjoi zërin e një lypseje që i kërkonte t’i jepte diçka. Dostojevski kërkoi në xhepat e tij për të gjetur një monedhë por më kot. Atëherë shkrimtari i madh u ul në gjunjë dhe duke puthur dorën e lypëses i thotë – të më falni sepse në këto çaste nuk më ndodhet asnjë monedhë. Lypësja iu përgjigj. Të faleminderit e mora monedhën. Atë që më dhatë ju nuk ma ka thënë askush tjetër.
A ka monedhë më me vlerë se monedha e mirësisë ?
Predikim : E Diela VI Llukait "Shërimi i të demonizuarit" ; Ungjilli sipas Llukait 8: 27-39
Predikim i përgatitur nga Miron Çako
Të nderuar miq dhe të dashur më Krishtin, në të "Dielën e gjashtë të Llukait" në Kishën Orthodhokse në Liturgjin Hyjnore lexohet kjo pjesë e Ungjillit: ( Lk 8:27-39)
“Pastaj lundruan drejt krahinës së Gadarenasve, që ndodhet përballë Galilesë dhe porsa Jisui zbriti në tokë, i doli përpara një njeri nga ai qytet, i cili prej shumë kohe ishte pushtuar nga demonët, nuk vishte rroba, nuk banonte në shtëpi, por ndër varreza, kur e pa Jisuin lëshoi një britmë, iu hodh ndër këmbë dhe tha me zë të lartë: “Ç’ka mes meje dhe teje Jisu, Biri i Perëndisë shumë të lartë? Të lutem mos më mundo!”. Sepse Jisui po i jepte urdhër frymës së ndyrë të dilte nga ai njeri, sepse shumë herë e kishte pushtuar dhe ndonëse e kishin lidhur me zinxhirë dhe me pranga dhe e ruanin, ai i këpuste prangat dhe shtyhej prej demonit nëpër shkretërirat, Dhe Jisui e pyeti duke thënë: Si e ke emrin? Dhe ai u përgjigj “Legjion” sepse shumë demonë kishin hyrë në të. Dhe ata e lutnin të mos i urdhëronte të shkonin në humnerë,Dhe aty ishte një tufë e madhe derrash që kullotnin në mal dhe këta demonë iu lutën t’i lejonte të hynin në ta. Ai ua lejoi atyre.
Atëherë demonët si dolën nga ai njeri, hynë te derrat dhe ajo tufë u turr nga gremina në liqen dhe u mbyt, Kur panë ç’ndodhi, ata që i ruanin derrat ikën dhe e çuan lajmin në qytet e nëpër fshatra. Atëherë njerëzit dolën për të parë ç’kishte ndodhur dhe erdhën te Jisui dhe gjetën atë njeri nga i cili kishin dalë demonët të ulur te këmbët e Jisuit të veshur dhe me mendje në rregull dhe patën frikë. Ata që e kishin parë ngjarjen u treguan atyre si ishte shëruar i demonizuari. Atëherë gjithë popullsia e krahinës së Gadareasve i kërkoi Jisuit të largohej prej tyre sepse i kishte zënë një frikë e madhe. Dhe Jisui hyri në barkë dhe u kthye mbrapa.
Ndërkaq njeriu prej të cilit dolën demonët i lutej të rrinte me të: por Jisui e përcolli duke i thënë; “Ktheu në shtëpinë tënde dhe trego çfarë gjërash të mëdha ka bërë Perëndia për ty”. Dhe ai shkoi anembanë qytetit duke treguar gjërat e mëdha që Jisui bëri për të".(Luk 8 ;26-39)
Komenti i Ungjillit
Ungjilli na thotë se Zoti bashkë me nxënësit lundroi për në krahinën e Gadareasve. Kjo ishte një krahinë pagane në juglindje të detit të Galilesë, familja e Dekapolit ose dhjetë qyteteve, këto ishin qytete greke, që nuk i përkisnin asnjë shteti dhe ishin vetqeverisës. Në këto qytete kishin popullatë të përzier pagane dhe nga judenjtë.
“Dhe porsa Jisui zbriti në tokë, i doli përpara një njeri nga ai qytet, i cili prej shumë kohe ishte pushtuar nga demonët, nuk vishte rroba, nuk banonte në shtëpi, por ndër varreza, v27”.
Krishti ka dhembshuri të madhe për këtë njeri, dhe duke patur pushtet mbi demonët i urdhëron të dalin nga njeriu të cilin e kanë stërmunduar.
Por kush janë demonët ose frymërat e liga, shpirtrat e këqin?
Sipas besimit orthodhoks përveç fuqive shpirtërore të krijuara, të cilat bëjnë vullnetin e Perëndisë, janë gjithashtu, shpirtra që kanë ngritur krye kundër Perëndisë dhe që bëjnë keq. Këta janë demonët, ose djajtë (që literalisht do të thotë “të ndarët”) dhe që njihen në Dhjatën e Vjetër, në Dhjatën e Re si dhe në jetët e shenjtorëve.
Satana (që literalisht do të thotë kundërshtar ose armik) është emri për djallin, princin e frymërave të liga. Ai është identifikuar me gjarprin e Gjenezës dhe si tundues i Jobit dhe Jisuit. (Jb. 1:6. Mk. 1:33) .
Ai emërtohet nga Krishti si mashtrues dhe gënjeshtar, ati i gënjeshtrës (Jn.8:44 dhe si princi i kësaj bote (Jn.12:31, 14:30; 16:11).
Ai ka rënë nga qielli së bashku me engjëjt e rebel, për të luftuar kundër Perëndisë dhe shërbëtorëve të tij.
Zoti tha për atë: “Unë e shikoja satananë që po binte nga qielli si një rrufe” (Lk. 10:18)
E gjitha kjo ndodhi nga krenaria e tij :
“Vallë si ke rënë nga qielli o luçifer, biri i agimit, vallë si të hodhën përtokë ti që hidhje poshtë kombet” “Vallë, si ke rënë nga qielli, o Lucifer, bir i agimit? Vallë si të hodhën për tokë ty që i hidhje poshtë kombet?Ti thoshnje në zemrën tënde: "Unë do të ngjitem në qiell, do të ngre fronin tim përmbi yjet e Perëndisë; do të ulem mbi malin e asamblesë në pjesën skajore të veriut;do të ngjitem mbi pjesët më të larta të reve, do të jem i ngjashëm me Shumë të Lartin".Po përkundrazi do të hidhesh në Sheol, në thellësitë e gropës”. (Isaia 14:12 -15)
Djalli i hyri Judës kur ai tradhtoi Krishtin” (Lk.22:3)
Pushtimi nga demonët është diçka e vërtetë. Këta demonë nuk ishin thjesht ndikues, ata ishin dhe janë qenie të mbinatyrshme që pushtojnë njerëzit duke banuar në ta dhe duke kontrolluar gjithë mendimet, të folurit dhe sjelljet e tyre.
Këta demonë të veçantë ishin shkak i dhunës fizike që ushtronte ky njeri i demonizuar, saqë mund të thyente zinxhirët dhe të ikte në shkretëtirë.
Demonët janë akoma ende veprues edhe sot. Ata përpiqen të shtrembërojnë dhe të shkatërrojnë marrëdhënien e njerëzve me Perëndinë dhe njerëzit ti tundojnë, mundojnë dhe torturojnë, të cilët janë të krijuar sipas ikonës së Perëndisë.
Duhet të bëjmë kujdes sepse ka dallim midis një të demonizuari dhe një të sëmuri mendor. I demonizuari reagon dhunshëm dhe me fjalë fyese ndaj gjërave të shenjta si psh, shan emrin e Perëndisë ose kundërshton kryqin, ujin e bekuar. Kurse i sëmuri mendor nuk është është armiqësor dhe i pranon këto gjëra të shenjta me letësi .
Ndoshta, një nga mashtrimet e shoqërisë sot është se njerëzit nuk besojnë në ekzistencën e demonëve, aq sa një shenjt i madh i kohëve tona ka thënë:” fitorja më e madhe e satanait është kur ai i bind njerëzit që nuk ekziston.” Është njëlloj sikur hajdutët t’i mbushin mendjen gjithë qytetit se nuk ekzistojnë më, atëherë të gjitha dyert do të lihen hapur, asgjë nuk do të ruhet më dhe merreni me mend se çfarë feste do të bëjnë hajdutët.
“Kur e pa Jisuin lëshoi një britmë, iu hodh ndër këmbë dhe tha me zë të lartë: “Ç’ka mes meje dhe teje Jisu, Biri i Perëndisë shumë të lartë? Të lutem mos më mundo!”. v28
Kur i demonizuari pa Jisuin ai në fillim veproi me respekt, iu hodh në këmbë, pastaj u ankua me ashpërsi. Sa pamje e tmerrshme, një njeri i përkulur në adhurim, kërkesë dhe besim në Birin e Perëndisë e megjithatë plot urrejtje e armiqësi, pra një personalitet i dyfishtë, duke dëshiruar fort lirinë e megjithatë pa hequr dorë nga zemërimi. Kjo është gjendja e një të demonizuari. Pra herë shfaqet njeriu dhe herë djalli.
Por i gjithë njerëzimi ra në ndikimin e djallit dhe njerëzit kanë një personalitet të dyfishtë dhe këtë na i thotë shën Pavli:
“Unë pra po zbuloj këtë ligj duke dashur të bëj të mirën e keqja gjendet në mua, në fakt unë gjej kënaqësi në ligjin e Perëndisë sipas njeriut të brendshëm, por shoh një ligj tjetër në gjymtyrët e mia që lufton kundër ligjit të mendjes sime, dhe më bën skllav të ligjit të mëkatit, që është në gjymtyrët e mia. O njeri i mjerë që jam. Kush do të më çlirojë nga ky trup i vdekjes? I faleminderit Perëndisë me anë të Jisu Krishtit Zotit tonë” (Rom. 7:23)
Njeriu kurdoherë është o me Perëndinë o me djallin duke i shërbyer njërit apo tjetrit. Fitorja përfundimtare i përket Perëndisë dhe atyre që janë me të. Satanai dhe ushtria e tij do të shkatërrohet në fund të kohës.
Pa këtë njohje dhe për më tepër pa përvojën e këtij realiteti të betejës kozmike shpirtërore, Perëndia kundër satanait, engjëjt kundër demonëve, askush nuk mund të quhet i krishterë orthodhoks dhe nuk mund të shohë e të jetojë realitetin më të thellë të jetës shpirtërore.
Duhet të jetë e qartë, se djalli nuk është një tundues që shfaqet fizikisht. Ai është dinak dhe i zgjuar dhe vepron duke u fshehur e duke mashtruar. Fitorja e tij më e madhe thamë është mosbesimi i njerëzve në ekzistencën dhe fuqinë e tij. Djalli sulmon haptazi vetëm atë që nuk mund t’i mashtrojë me mënyra të tjera si kërkoj të tundoj Jisuin dhe shenjtorët e mëdhenj. Në pjesën më të madhe të luftës së tij ai qëndron i fshehur, si gjarpri nën gurë dhe vepron me metoda dhe mënyra indirekte, si me mendime,ndijime,pamje,ose me anën e njerëzve. kafshëve, apo sendeve që njeriu i ka mëtë afërt edhe më për zemër.
Por ne duhet të kemi kujdes dhe nuk duhet ta lejomë kuriozitetin të na drejtojë që të përfshihemi me forcat demoniake, psh: si magjia, falli,yshtja,apo të mbajmë objekte fatsjellëse,shënja e horoskopit,apo leximi dhe shikimi i gjerave që flasin për demonët, literature okulte etj. Duhet bërë shumë kujdes sepse padashur ne hyjmë në territorin e djallit, biem viktimë e rrjetave të tij dhe ashtu si një gjahtar nuk e lëshon kollaj gjahun e vet po ashtu edhe djalli nuk i lëshon kollaj njerëzit që i kap.
Prandaj apostull Petro thotë: “Përmbani veten, rrini zgjuar sepse kundërgjyqësi juaj djalli porsi luani që ulërin vjen përqark duke kërkuar cilin të përpijë (I Pj.5:8)
Duhet bërë kujdes sidomos me fëmijët të cilët bombardohen nga filma të ndryshëm ose libra, lodra për argëtim, të cilët janë të inspiruara nga djalli dhe e prezantojnë atë si një mik të fëmijëve dhe bashkëpunëtorë për të arritur qëllimet egoiste të fëmijve. Në qoftë se do t’i lëmë fëmijët të bombardohen nga ky informacion demoniak atëherë tek ata do të shohim shenja demonizimi, do flasin formula magjike që nuk janë gjë tjetër veçse yshtje për djallin, do besojnë tek veprimi i magjisë dhe jo te puna e ndershme dhe veprimi moral. Do jenë arrogantë të dhunshëm, gënjeshtarë, dinakë pa dashuri natyrale për prindërit, për të afërmit dhe që në moshë të vogël do të shfaqin dëshira dhe veprime të pamoralshme.
Ungjilli vazhdon dhe na thotë:
"Sepse Jisui po i jepte urdhër frymës së ndyrë të dilte nga ai njeri, sepse shumë herë e kishte pushtuar dhe ndonëse e kishin lidhur me zinxhirë dhe me pranga dhe e ruanin, ai i këpuste prangat dhe shtyhej prej demonit nëpër shkretërirat, v29"
Dhe Jisui e pyeti duke thënë: Si e ke emrin? Dhe ai u përgjigj “Legjion” sepse shumë demonë kishin hyrë në të,v30
Dhe ata e lutnin të mos i urdhëronte të shkonin në humnerë ,v31"
Demonët iu lutën Jisuit të mos i lejonte të shkonin në humnerë e cila përmendet te (Zbulesa 20:1-3) “dhe pashë një engjëll që zbriste nga qielli duke pasur çelësin e humnerës dhe një zinxhir të madh në dorë. Ai e kapi dragoin, gjarpërin e lashtë që është djalli dhe satanai dhe e lidhi për 1000 vjet, dhe e hodhi atë në humnerë dhe e mbylli atë dhe vulosi mbi të, që të mos mashtrojë më kombet derisa të mbushen një mijë vjet dhe pas këtyre ai duhet të zgjidhet për pak kohë".
Demonët kishin dijeni për këtë vend të mbyllur në nën tokë dhe nuk donin të shkonin atje, prandaj i thonë Zotit mos na lër të shkojmë në humbje.Djalli e di fundit e tij, por nuk kthehet mbrapa sepse ai është krenar edhe nuk mund të pendohet. Kjo është një nga karakteristikat tragjike të djallit. Pra kur ai është armik kaq i madh i vetes. si mund të sillet mirë me njerëzit?
Ungjilli na tregon një dialog që kushdo që do ta lexojë do të preket. Është pjesa kur Krishti i afrohet të demonizuarit dhe i thotë se” si e ke emrin,” ai i përgjigjet “e kam emrin Legjion.”
Legjion, ishti një njësi e ushtrisë romake që përdorej në këmbësori dhe kishte në mes 3000 e 6000 ushtarë. Pra kjo tregon se ai ishte i pushtuar nga shumë demonë.Por përsëri meqenëse njeriu ishte zaptuar nga shumë demonë përsëri nuk vdiste,kjo tregon se natyra njerëzore është jashtëzakonisht e fortë sepse është krijuar sipas ikonës të Perëndisw dhe për të mbajtur Perëndinë,këtë e shohim tek Krishti si njeri, si na thuhet: “sepse tek ai banon trupërisht gjithë plotësia e Hyjnisë.” (Kolosianet 2:9)
I demonizuari e quajti veten legjion.Ai nuk e mbante më emrin e tij njeri, por u përgjigj me emrin legjion, me emrin e atyre që e kishin zaptuar. Djalli kërkon ta depersonalizojë njeriun, që ai të mos ekzistojë, të mos ketë as emër.
Jo më kot Krishti e pyeti “si e ke emrin”, sepse këtë pyetje që i bëri këtij të djallosuri, është pyetja të cilën Zoti na i bën të gjithëve ne,si e ke emrin në këtë çast, domethënë kush është identiteti yt i vërtetë,çfarë mëkati ke apo pasioni të pushton,që e bënë njeriun nga ikonë e Perëndisë, në atë të djallit, ashtu si Zoti ju drejtua judejnve :“babai juaj është djalli se punët e atij bëni.”(Joni 8:44)
Krishti pikërisht këtë kërkon prej nesh, që të mendojmë pak më thellë,çfarë emri na ka vendosur mëkati si i gënjeshtrës,vjedhjes,vrasjes ,kurvërisë,blasfemisë,etj, që yshten nga demonët, të cilët frymëzojnë mëkate të ndryshme edhe na robërojnë.
Ne duhet të rilindim me tjetër emër, me anë të pagëzimin, për të vdekur njeriu i vjetër i mëkatit dhe për t’i dhënë shans të lindë njeriu i ri. Prandaj dhe kur një person pagëzohet në Kishën Orthodhokse, sipas traditës , merr një emër të ri, emër shenjtori sepse tani ai ekziston dhe jeton me të vërtetë, si ikonë dhe në ngjashmëri me Zotin.
“Dhe aty ishte një tufë e madhe derrash që kullotnin në mal dhe këta demonë iu lutën t’i lejonte të hynin në ta. Ai ua lejoi atyre,v32”
Demonët duke ndjerë fuqinë e Jisuit për t’i dëbuar nga njeriu që kishin pushtuar, ata kërkuan që të shpërnguleshin në një tufë të madhe derrash që po kulloste aty pranë.
Na duket mjaft e çuditshme që Zoti Krisht e plotësoi kërkesën e tyre.
Na del një pyetje: Pse Zoti i gjithëpushtetshëm duhet të pranonte kërkesën e demonëve për të hyrë tek derrat?
Për të kuptuar veprimin e tij të drejtë ne duhet të kuptojmë dy fakte: Së pari demonët nuk duan të mbeten të zbuluar në natyrë, sepse i djeg hiri i Perëndisë që është i kudondodhur, prandaj ata duan të fshihen në materie, pra të futen në ujëra, gurë, dru, në trupat e njerëzve ose të kafshëve, por ajo që i kënaq dhe i strehon më mirë demonët janë trupat e njerëzve dhe në mungesë të kësaj, ata kërkojnë trupat e kafshëve.
Së dyti qëllimi i demonëve është pa diskutim shkatërrimi i çdo gjëje. Demonët që do kishin dalë nga njeriu do të ishin bërë një kërcënim për njerëzit e tjerë. Dhe Zoti duke lejuar që ata të shkojnë në derra, ndalon hyrjen e tyre ndër burra dhe gra dhe kafshë të tjera.
Por ajo çfarë është më e sakta dhe më e drejta është se Zoti i lejoi ata të hyjnë tek derrat, sepse në një farë mënyre derrat ishin pronë e djallit. Tregtia që bënin gadareasit ishte e paligjëshme duke shkelur ligjin që Zoti i kishte dhënë Moisiut “mos konsumoni mishin e derrit” prandaj djalli po kërkonte të tijat dhe Zoti bëri drejtësi duke lejuar djallin të hyjë te derrat,që ishin “prona” e tyre.
Disa njerëz gjejnë këtu një akuzë për Zotin Krisht sikur ai lejoi shkatërrimin e ekonomisë ndihmëse të njerëzve, por nuk ishte Zoti që e shkatërroi pasurinë e atyre njerëzve, Ai e lejoi atë, ishte fuqia e satanait që çoi në shkatërrimin e derrave dhe pasurisë së padrejtë të atyre njerëzve. Prandaj nuk duhet të çuditemi dhe ankohemi kur dëgjojmë për shkatërrim të shtëpive, bizneseve, pasurive ose aksidenteve me pasoja për jetën sepse nuk vijnë nga Zoti i gjithëmirë, por me lejen e Perëndisë, vijnë prej djallit i cili kërkon të tijat, pra atë pasuri ose biznes që është vënë padrejtësisht me gënjeshtër, dhunë ose shfrytëzim të tjetrit.
Gjëja tjetër e rëndësishme është se Zoti ishte duke treguar se shpirti dhe jeta e njeriut vlen më shumë sa të gjithë derrat e botës.
Dikush mund të thotë pse Zoti nuk i shkatërroi këta demonë? Ose pse nuk i dërgoi ata në humnerë?
Sepse koha për të bërë një veprim të tillë nuk kishte ardhur akoma. Zoti shëroi shumë njerëz prej efekteve shkatërruese prej pushtimit demoniak, por ai nuk i ka shkatërruar demonët akoma. Zoti e ka lejuar veprimin e demonëve për të mirën tone, që duke na sulmuar ata na bëjnë më aktivë për të kërkuar Perëndinë dhe Zotin Jisu Krisht si Shpëtimtarin tonë.
Po ashtu Zoti e lejon këtë luftë midis njeriut edhe djallit që njeriu të fitojë dhe të kurorëzohet, ashtu siç na i thotë edhe Zbulesa: “Kush fiton do t’i trashëgojë të gjitha gjërat dhe do të jem për të Perëndi dhe ai do të jetë për mua bir” (Zbul 21:07)
Prandaj dhe shën Andoni thotë: “Hiqja tundimet botës dhe askush nuk do të shpëtojë”
Por në fund të kohës do të vijë dhe shkatërrimi i djallit, Libri i Zbulesës na paraqet fitoren e ardhshme të Zotit Jisu Krisht, mbi djallin, demonët dhe gjithë të keqen;
" Atëherë djalli që kishte mashtruar do ta hedhim në liqenin e zjarrit të squfurit, ku janë bisha dhe profeti i rremë dhe do të mundohen ditë e natë në shekuj të shekujve” (Zbul 20:10)
“Kur panë ç’ndodhi, ata që i ruanin derrat ikën dhe e çuan lajmin në qytet e nëpër fshatra v,34 Atëherë njerëzit dolën për të parë ç’kishte ndodhur dhe erdhën te Jisui dhe gjetën atë njeri nga i cili kishin dalë demonët të ulur te këmbët e Jisuit të veshur, dhe me mendje në rregull, dhe patën frikë,v35 Ata që e kishin parë ngjarjen u treguan atyre si ishte shëruar i demonizuari,v36 Atëherë gjithë popullsia e krahinës së Gadareasve i kërkoi Jisuit të largohej prej tyre sepse i kishte zënë një frikë e madhe. Dhe Jisui hyri në barkë dhe u kthye mbrapa,v37”
Duke lexuar këto vargje dëgjojmë dhe çuditemi me vendimin e gadareasve. Ata i kërkuan Zotit që të largohet prej tyre. E konsideruan Krishtin si një njeri të pavyer, megjithëse ai shëroi një djalë të demonizuar nga kjo krahinë. Banorët kryesisht tregtarët u ndjenë të bezdisur dhe e dëbuan Krishtin. Ata menduan më shumë për derrat e tyre se sa për Shpëtimtarin, më shumë për pronën e tyre se sa për shpirtrat e tyre. Kjo ndodhi se ata ishin të implikuar me tregtinë e derrave nga e cila ishin bërë të pasur edhe pse ngrënia e mishit të derrit ishte e ndaluar në ligjin mosaik, ata mblidhnin fitime në mënyrë të pandershme, duke infektuar moralisht edhe judenjtë ,të cilët konsumonin mishin e derrit që ata tregtonin.
Kjo flet qartë se përveç demonëve të atij fatkeqii që e çliroi Zoti nga demonët, banorët e atij vendi ishin të pushtuar nga demonë akoma më të këqinj, nga demoni i parasë, që Krishti e cilëson mamonai (djallin e parasë).
Shërbëtorë të tillë të demonizuar të parasë nuk kanë për të munguar asnjëherë.Këta nuk interesohen kurrë për fatkeqësinë që përhapin rreth tyre, për familjen e tyre të shkatërruar, për shembullin e keq që u japin fëmijëve dhe për viktimat e shumta njerëzore që ata lënë nga pas për shkak të padrejtësisë, paligjësisë me qëllim që t’i shtojnë pa fund pasuritë e tyre. E vetmja gjë që iu intereson janë që të shtojnë pasurinë me çdo lloj mjeti sipas thënies “qëllimi justifikon mjetin”.E vetmja gjë që iu interesojnë janë lojërat në bursën e parasë që t’i shtojnë ato,apo bixhozi, ushqimi i pasioneve shtazore dhe nënshtrimi i tyre ndaj një rehatie të rreme. Një atmosferë e tillë quhet përparim dhe fitim në këtë botë mëkatare dhe këta quhen njerëz të suksesshëm ose “vipa".
Në emrin e një përparimi të këtij lloji, të gjithë janë të ftuar të mbyllin sytë dhe veshët ,të vënë ndërgjegjen në gjumë, sepse kjo është mënyra më e mirë për të grumbulluar para dhe për të rehatuar vetveten.Në këtë mënyrë këta njerëz të implikuar në tregti të pandershme e shndërrojnë paran e tyre në një idhull. Pasi i falen parasë, luksit dhe pushtetit në fund adhurojnë zbraztësinë, veten e tyre të pasigurtë dhe të pangopur, zotëria dhe pronari i tyre bëhet egoizmi,në këtë mënyrë djalli i vërtit si të dojë dhe në fund i shkatëron.
E çuditshme vëllezërit dhe motrat në Krishtin, në takimin e Krishtit me demonët këta të fundit u larguan, por kur Krishti u takua me njerëzit, ishte Krishti ai që u largua. Është e habitshme dhe dridhesh kur mendon se çfarë ngurtësie të sjell paraja e pa drejtë në shpirt. Sepse Zoti e thotë qartë: “Nuk mund t’i shërbeni dy zotërinjve, Zotit dhe mamonait”
Por pavarësisht se të pasurit duken të guximshëm sa të "urdhërojnë" edhe Zotin që të largohet prej jetës së tyre, kjo nuk do të shkojë gjatë. Zoti Krisht shëroi të demonizuarin me dëshirën e tij, pa ia kërkuar këtë i demonizuari, sepse ai nuk kishte një mundësi të tillë, por të demonizuarit e nga demon i parasë dhe të çdo lloj mëkati tjetër që vjenë prej saj, kanë nevojë të pendohen para se të shërohen, ndryshe do humbasin bashkë me pasuritë e tyre të padrejta.
Apostull Jakovi na thotë: “dhe tani ju o pasanikë qani dhe vajtoni për të këqijat që do t’ju zënë, pasuria juaj u kalb dhe rrobat tuaja i brejti tenja, ari dhe argjendi juaj u ndryshkën dhe ndryshku i tyre do të jetë një dëshmi kundër jush dhe do t’ju përpijë mishrat si zjarr, keni mbledhur thesare në ditën e fundit, ja paga që ju i keni ngrënë punëtorëve që j’u korrën arat po këlthet dhe klithmat e atyre që korrën arritën në veshët e Zotit të ushtrive. Jetuat mbi tokë ndër qejfe dhe shkapërderdhje, i ushqyet zemrat tuaja si për ditë të të therurit. Dënuat dhe vratë të drejtin, nuk iu kundërshtoj (Jak. 5:1-6).
.
“Ndërkaq njeriu prej të cilit dolën demonët i lutej të rrinte me të: por Jisui e përcolli duke i thënë;v^38“Ktheu në shtëpinë tënde dhe trego çfarë gjërash të mëdha ka bërë Perëndia për ty”. Dhe ai shkoi anembanë qytetit duke treguar gjërat e mëdha që Jisui bëri për të. ,v39”
Mbasi i djallosuri u shërua, iu afrua Krishtit dhe i tha: “Unë dua që të rri dhe të bëhem nxënësi yt dhe të të ndjek pas kudo që të shkosh, Krishti nuk e pranoi, jo sepse nuk donte që ai ta ndiqte, por i tha: “nuk do të rrish me Mua, por shko në shtëpinë tënde dhe u thuaj të gjithëve se çfarë vepre të madhe bëri Perëndia për ty dhe sa mëshirë pati për ty”.
Kjo është kërkesa që na bën edhe neve Zoti Krisht duke na thënë si atij të çliruarit nga demonët ose mëkatet, pasionet, vështirësit, sëmundjet,fatkeqësitë, që shko në shtëpi tek njerëzit e ty dhe lajmëro se çfarë vepre të madhe ka bërë Perëndia tek ty.
Krishti na e kërkon këtë të gjithëve dhe duhet ta bëjmë. Një njeri që ka gëzim brenda shpirtit të tij është e pamundur që ai të mos shkojë dhe t’ua transmetojë dhe personave që ai do. Është një instikt i rrënjosur në shpirtin e njeriut, që gjënë e mirë do ta ndajë me të dashurit e tij. Prandaj një nga shenjat që ne nuk shkojmë të predikojmë tek të tjerët fjalën e Zotit, është se nuk kemi kuptuar mëshirën e madhe që ka Perëndia për ne nuk e ndjejmë, ose kemi harruar atë çfarë ai na ka bërë neve, kështu nuk i japim lavdin që i takon dhe kjo quhet mosmirnjohje mëkatare.
Gjithsekush, le të mendojë sot rreth fjalëve të Ungjillit:“Shko, kthehu në shtëpinë tënde dhe trego çfarë gjërash të mëdha ka bërë Zoti për ty” (Lk. 8:39) Patjetër çdo kush ka shumë pë të treguar.
E DIELA VI Llukait "Shërimi i të demonizuarit" Ungjilli sipas Llukait 8: 27-39
ZYRA E KATEKIZMIT
E KRYEPISKOPATËS SË TIRANËS: KOASH
Predikim i përgatitur nga katekisti: Pandeli (Arbër) Zeneli
Dt 24/10/2021
E diela VI e Llukait. Shërimi i të demonizuarit (Lluk. 8.27-39).
Shumë njerëz nuk arrijnë ta kuptojnë tërbimin e djallit që na kthehet kundër shpirtit dhe na shkakton shumë probleme, Kjo është arsyeja pse Zoti lejoi që disa të demonizohen edhe në trup, në mënyrë që të gjithë të kuptojmë se sa gjë e frikshme është që dikush të bëjë banor të shpirtit të tij djallin, kur kryen veprat e mëkatit, siç thotë edhe shën Grigor Pallamai.
Leximi Ungjillor i sotëm përshkruan një të demonizuar në Gadarinë. Përshkrimi është i frikshëm dhe ja vlen të shikojmë disa pjesë nga ato që tregon Ungjillori. Fillimisht duhet të theksojmë se Krishti erdhi që të shkatërrojë pushtetin e djallit, siç na tregon Apostull Pavli. Krishti me gjithëfuqishmërinë e tij, dëbon demonët prej shpirtrave të njerëzve dhe na fal jetën e përjetëshme. Nga dhembshuria erdhi në bregun ku njeriu fatkeq ishte pushtuar prej shumë demonësh. Për këtë arsye, tufa e demonëve, në momentin që prania e Zotit i pllakosi pa mëshirë, e gjeti veten në siklet dhe filloi të bërtiste: “Ç’ke me mua, Jisu, bir i Perëndisë së Lartë? Të lutem, mos më mundo” (Lluk. 8.28). U trembën se do t’i dërgonte në ferrin e përjetshëm. Ferri për djallin është që të mbetet i palëvizur dhe të shkatërrohet çdo energji e tij e ligë. Pra ferri për djallin është privimi i të bërit keq.
U detyrua, pra legjioni i demonëve që të përulet para Zotit, dhe u mundua ta kënaqte Atë duke përdorur edhe fjalë lajkatare. Tufa e demonëve për shkak të marrëdhënies së ligë që kishin ndërmjet tyre, flisnin sikur të ishte vetëm një dhe përdornin gojën e të demonizuarit. Zoti pyeti të demonizuarin se cili është emri i tij, “Edhe ai i tha: Legjion; sepse kishin hyrë tek ai shumë demonë”. Krishti nuk kishte nevojë që të pyeste për të mësuar se çfarë bëhet brenda të demonizuarit, por e bëri këtë për të treguar se sa demonë vrasës e mundonin këtë fatkeq. Djalli do të shkatërronte gjithçka dhe asnjë krijesë nuk do të lihej e paprekur nga veprimet e tij nëse krijesa nuk do të mbrohej nga fuqia e pakrahasueshme e Krishtit. Ndërsa kërkesa e demonëve për të hyrë tek derrat tregon dobësinë e tyre, kur Perëndia shfaqet para tyre dhe shfuqizon veprimtarinë e tyre të ligë.
Çdo dëshirë e keqe për shkak të papastërtisë së saj krijon tek njeriu një jetë kafshërore. Njerëzit që ndotën rrobën e hirit të Perëndisë, sillen si derra. Prej tyre dallojnë më shumë ata që dëshiruan kënaqësitë trupore dhe përdorin trupin e tyre në mënyrë mëkatare. Ap. Pavli thotë: “Vishni Zotin Jisu Krisht, edhe bëni kujdes për mishin që mos t’i plotësoni dëshirimet e tij” (Rom. 13.14). Theofilakti i shenjtë thotë se çdo njeri që për shkak të mëkateve të tij njollos stolinë e Pagëzimit, nuk qëndron brenda në Kishë, por jeton në varre, dmth., jeton brenda vepra të vdekura, si psh., në imoralitet dhe vepra të pista.
Një interpretues tjetër plotëson. Njeriu që ngarkohet me vepra të pamoralshme del jashtë nga shtëpia e vyrtyteve, dmth., Kishës dhe largon urdhërimet e Perëndisë si të jenë pranga duke hequr rrobën e mençurisë dhe jepet tek punët e këqija. Ky veprim, pra kryerja e punëve të liga simbolizohet me banimin e të demonizuarit në varreza. Tragjedia e djallit është se ai e di se çfarë do ta presë por përsëri nuk pendohet. Qëndron i papenduar, dhe sigurisht me tërbim të furishëm sulmon njerëzit që përpiqen në jetë. Papendueshmëria, që është parimi i djallit, është edhe shkaku i të gjithë të këqijave në të gjithë botën. Duke qëndruar në pasionet tona të këqija nuk lejojmë hapësirë ku hiri i Perëndisë mund të veprojë.
Po sot, a ekzistojnë njerëz të demonizuar?
Fatkeqësisht po. Edhe sot ekzistojnë raste të tilla, që dikush sapo i shikon, kupton se nuk bëhet fjalë për gjendje fiziologjikë apo psikopati të thjeshtë, por bëhet fjalë për një rast pushtimi fizik nga shpirtrat e këqinj.
Krishti erdhi që të largojë tiraninë e djallit. Si u bë dhe si bëhet kjo gjë?
Me trupëzimin, mësimim, mrekullitë, dhe vetë me Kryqin dhe Ngjalljen e tij Zoti mundi dhe shkatërroi djallin. Natyrës njerëzore në vend të prishjes i fali paprishjen dhe në vend të vdekjes, pavdekësinë.
Në këtë fitore të Krishtit kundër djallit merr pjesë çdo njeri duke marrë Shpirtin e Shenjtë me besimin në Krisht, me anën e Mistereve të shenjta, si Pagëzimi, Mirosja, Kungata Hyjnore dhe veprat e tjera shenjtëruese të Kishës.
Kështu i krishteri i pagëzuar, kur përpiqet që të jetojë si pjesëtar i gjallë i Kishës, ka fuqinë që me hirin e Krishtit të mundë djallin. Në të kundërt nëse nuk përpiqet dhe nuk shfrytëzon fuqinë e tij në Krisht, nuk ju bindet urdhërimeve të Krishtit, por i bindet vetes së tij dhe të ligut, tjetërsohet dhe largohet nga Krishti dhe bëhet skllav i djallit, i demonizuar, fatkeq dhe shkon në greminë si derrat e Ungjillit të sotëm.
Por le të mos shkojë larg. Edhe ne çdo herë që mëkatojmë, paragjykojmë, kemi zili, mbajmë të keqen, krenohemi, jemi nën ndikimin demoniak. Veçantërisht kur njeriu kërkon ndihmë nga instrumentat e djallit, magjistarët, mediumët, lexuesit e letrave, dhe shumë më tepër kur vetë ai ushtron teknika diabolike rrezikon që të demonizohet.
Pra duhet që të qëndrojmë brenda në Kishë dhe pranë Krishtit. Dhe qëndrojmë pranë Krishtit me anën e ruajtjes së urdhërimeve të tij, me ushtrimin e vyrtyteve të shenjta, me Misteret e Shenjta, me pendimin, me rrëfimin, Kungatën Hyjnore dhe sigurisht me lutjen e pandërprerë, “O Zot Jisu Krisht, mëshiromë”.
Me emrin e Jisuit, na thotë Shën Joan Sinaiti, ne godasim djallin. Fuqia e Krishtit është prezente me emrin e tij dhe nëse me besim thërrasim emrin e tij, Ai na sjell Hirin e tij, i cili dëbon djallin.
Vëllezër,
I ligu ka lidhur vullnetin tonë dhe na detyron që të injorojmë veprat e mira dhe përpjekjet që na afrojnë me Perëndinë. Duhet që të kërkojmë Perëndinë me të gjithë fuqinë e shpirtit tonë dhe të zbatojmë urdhërimet e tij me përulësi, në mënyrë që të çlirohemi nga metodat e djallit dhe të ndihemi të lirë brenda ambjentit të Kishës së Krishtit.
Me lutjen e zemrën bëhemi të gjallë, Tempuj të vërtetë të Shpirtit të Shenjtë, të Perëndisë Triadik, të cilit i përket lavdia dhe pushteti në jetë të jetëve. Amin.
E Diela e katër e Llukait 8:5-15. Mjellësi dhe fara, predikim i përgatitur nga Miron Çako 17/10/2021
"Mbjellësi dhe fara": Ungjilli sipas Lukait 8: 5-15 Predikim i përgatitur nga Katekisti; Antonio Poshnjari 17/10/2021
E Diela e katër e Lukait. Etërit të Sinodit të VII Ekumenik
Ungjilli sipas Lukait 8: 5-15
Predikim i përgatitur nga Katekisti: Antonio Poshnjari
17 Shtator 2021
Kisha e Metamorfozës - Qëndra Tabor
I nderuar Atë , të dashur besimtarë vëllezër dhe motra në Krishtin !
Sot në këtë të Dielë në Liturgjinë Hyjnore lexojmë nga Ungjilli sipas Lukait kapitulli 8: vargjet 5-15. Kjo pjesë tregon dhe na mëson në lidhje me mbjellësin dhe farën. Ishin të mbledhur shumë njerëz pranë Jesu Krishtit për të dëgjuar mësimet e Tij. Krishti filloi të fliste me shëmbëlltyra që ishte një mënyrë e mësimdhënies së tij për shpjeguar gjërat.
Ishte mbjellësi dhe doli për të mbjellë farën, ndërsa po mbillte disa fara ranë në rrugë, ku njerëzit kalonin dhe zogjtë e qiellit i hanin. Disa fara ranë në gurishte, por sa po filluan të dilnin, u thanë sepse nuk kishin rrënjë të thella dhe lagështi. Disa fara ranë në ferra, por kur filluan të dilnin, u rritë gjithashtu edhe ferra që ja zuri frymën dhe nuk e lejonte të kishte zhvillimim dhe kështu u thanë. Ndërsa disa fara ranë në tokë të mirë që më pas u rritën dhe shumëfishuan njëqindfishë.
Ø Por cili është kuptimi dhe mesazhi i kësaj pjese që dëgjojmë sot ?
Fillimisht duhet të dimë që Krishti e tregon këtë histori duke bërë krahasime me shembuj nga jeta bujqësore. Pra Mbjellësi është vetë Perëndia që e shpërndan farën që është Fjala e Tij Hyjnore, mësimet e Tij, që njeriu ta njohë dhe të besojë Atë. Ndërsa tokat-vendet kur fara ra konsiderohen disa lloje njerëzish.
Farat që ranë në rrugë konsiderohen ata njerëz që e dëgjojnë Fjalën e Perëndisë, por kur i Ligu Djalli vjen me tundimet e tij ja rrëmben dhe ja largon Fjalën nga zemrat e tyre, që të mos besojnë.
Farat që ranë në gurrishte konsiderohen ata njerëz që e dëgjojnë Fjalën e Perëndisë dhe e pranojnë me gëzim në zemrat e tyre, por nuk e lejojnë të zërë rrënjë plotësisht deri në fund. Këta njerëz besojnë vetëm për pak kohë dhe kur përballën me sprovat dhe problemet e jetës, e braktisin besimin, shpresën dhe të gjitha.
Fara që ranë ndër ferra, konsiderohen ata njerëz që e dëgjojnë Fjalën e Perëndisë, por gjatë rrugës së jetës ua zënë frymën shqetësimet e ndryshme, si pasuria, lakmia për pushtet, ambiciet, dëshirat dhe pasionet e kota të kësaj bote, dhe përkushtimi i tepër ndaj tyre. Prandaj kjo farë në këtë tokë nuk mund të mbi dhe të jetë e frytshme.
Ndërsa farat që ranë në tokën e mirë, konsiderohen ata njerëz të ndershëm e të mirë, që me durimin e tyre, forcën, shpresën qëndrojnë deri në fund nga çdo lloj shqetësimi dhe problemi që jeta sjell.
Mesazhi i Ungjillit të sotëm, na mëson se fara, e cila në këtë rast është Fjala e Perëndisë, jep fryte të mira dhe të shumta vetëm në zemrat që kanë predispozitë pozitive-shpirtërore. Pra që do të thotë që duhet të përkujdesemi që jo vetëm ta dëgjojmë Ungjillin: Lajmin e mirë dhe Fjalën e Perëndisë dhe ta lemë me kaq dhe të themi po shumë të bukura janë për veshët tanë, kur i dëgjojmë. Të dëgjojmë ungjillin, nuk është e mjaftueshme për të marrë Krishtin, nuk është e mjaftueshme për të qenë entuziast për Krishtin, nuk është e mjaftueshme madje as për ta besuar Krishtin. E gjithë kjo nuk është e mjaftueshme në qoftë se ne nuk japin fryte në jetën tonë deri në fund të saj. Nga ne kërkohet të kuptojmë mirë duke e lexuar vazhdimisht, duke e studiuar, duke e jetuar dhe përjetuar gjithnjë e më shumë. E gjitha kjo bëhet që të krijojë fole thellë në zemrat dhe mendjet tona.
Një tjetër mesazh që mësojmë nga kjo pjesë e Ungjillit të sotëm është që Krishti kërkon nga ne të krishterët që jemi toka pjellore kur farat mbinë dhe dhanë frytet e tyre njëqindfish, kërkohet një kultivim i vazhdueshëm dhe i rregullt me Fjalën e Perëndisë në mënyrë bashkëvepruese (Sinergjike) nëpërmjet pjesëmarrjes aktive në Misteret dhe Shërbesat e shenjta fetare që Kisha e Shenjtë e Krishtit kryen për të forcuar besimin dhe shenjtërimin e besimtarëve të saj. Pra për ta kuptuar, le të themi që Perëndia bën 99% të punës për ne, por Ai këmbëngul që ne të shtojmë përpjekjet tona aq sa mundësi kemi. Megjithëse Perëndia është i gatëshëm të na japë direkt frytet, për të cilat kemi nevojë në jetën tonë, Ai nuk do të na i japë, derisa të na shohë të përpiqemi për të kultivuar dhe përgatitur tokën tonë.
Tjetër mesazh që duhet të dimë është se fara nuk jep menjëherë frytet. Ajo depërton në mënyrë të fshehtë në thellësitë e tokës, e hapë dheun butësisht dhe rritet në heshtje. Po kështu në të njejtën mënyrë Fjala e Perëndisë ndjek të njëjtën rrugë në shpirtrat tanë, i shfaq pak e nga pak fuqitë e saj, duke përhapur rrënjët në jetën tonë dhe jep fryte të shumta dhe të mira për veten tonë dhe për të tjerët.
Pra të dashur vëllezër dhe motra në Krishtin, i kritshteri është toka e mirë në këtë botë ku ne jetojmë, ai kultivohet dhe rritet brenda Kishës së shenjtë të Krishtit që të japë fryte të mira dhe të shumta për botën dhe të gjithë njerëzit e tjerë. Sepse siç na thuhet nga Krishtit në një pjesë tjetër të ungjillit që të krishterët janë drita dhe kripa e botës, që do sjellin ndryshimin, dritën, frymën e re për të jetuar në një tokë të mirë që është e mbushur me dashuri për njërin-tjetrin dhe me Zotin tonë. Amin
Faleminderit !!!